Chantillyko jauregia

Chantillyko jauregia (frantsesez: Château de Chantilly) Chantilly (Frantzia) hirian kokatutako gaztelu historikoa da.

Guneak bi eraikin erantsi ditu: Petit Château (gaztelu txikia) 1560 inguruan Anne Montmorencykoak eraikia, eta Grand Château (gaztelu handia), Frantziako Iraultzaren garaian suntsitu zutena eta 1870. urtean berreraikia.

Frantziako Institutuaren jabetza da, gazteluko etxeetan Condé museoa du. Frantziako arte galeriarik onenetakoa da eta publikoa da.

Historia

Montmorency familiarekin duen harremana 1484. urtean hasi zen. Lehenengo jauregia (ez zuen asko iraun, orain Grand Château eraikinak ordezkatua) 1528-1531 urteetan eraiki zen (Anne Montmorencyko kondestablearentzat Pierre Chambigesek egina). Petit Château ere eraikia izan zen harentzat, 1560 inguruan, seguruenik Jean Bullantek egina. 1632. urtean, Henrike II.a hil ondoren, Condé Handiarengana heldu zen, Charlotte Marguerite Montmorencykoa bere amarengandik oinordetzan.

Hainbat historiaren zati interesgarriak XVII. mendean gazteluarekin lotzen dira. Molièren antzezlana, Les Précieuses ridicules, 1659. urtean hemen eman zuen lehenengo emanaldia. Sévignéko andereak bere memorien arabera, 1671. urtean Luis XIV.a Frantziakoa bisitatu zuenean, François Vatel, Condé Handiaren ganberazaina, suizidatu egin zen arraina beranduegi zerbitzatua izango litzatekeen beldurrez.

Jatorrizko jauregia Frantziako Iraultzan suntsitu zuten. Azken Condé-k modu apalean konpondu zuen, baina 1853 eta 1872 urteen artean jabetza osoa konfiskatu zion Orléanseko familiak, eta tarte horretan, Couttsena, ingeles banku batena izan zen. Chantilly 1875-1882an Henrike Orléansekoak, Aumaleko dukeak (1822–1897), berreraiki zuen, Honore Daumeten diseinuarekin. Gaztelu berria kritika mistoekin bildu zen. Boni de Castellanek pentsamendua lerro batean laburbiltzen du: "Gaur egun, marvel bat gure garaiko arkitekturaren adibiderik kaskarrenetakoa da: bigarren solairuan sartzen zara eta areto handietara jaisten zara". Azkenean, Aumaleko dukeak 1897. urtean Frantziako Institutoari eman zion jabetza.

Kanpo estekak