Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ

Το Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ (γαλλικά: Cimetière du Père-Lachaise) είναι το μεγαλύτερο κοιμητήριο της πόλης των Παρισίων. Τάφοι διάσημων προσώπων και μεγαλοπρεπή επιτάφια γλυπτά καθιστούν το κοιμητήριο ενδιαφέροντα χώρο περιήγησης. Καλύπτει μια έκταση 43 εκταρίων και υπολογίζεται ότι έχουν ταφεί σ’ αυτό πάνω από 300.000 πρόσωπα. Βρίσκεται στη Λεωφόρο Μενιλμοντάν, με πρόσβαση από τους κοντινούς σταθμούς του μετρό Philippe Auguste (γραμμή 2) ή Père Lachaise (γραμμή 3).

Ιστορία

Κατά το 17ο αιώνα, η περιοχή ανήκε στον πατρός (père) Φρανσουά ντε λα Σαιζ (François de la Chaise, 1624–1709), εξομολογητή του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας, ο οποίος διατηρούσε στο χώρο του σημερινού κοιμητηρίου ένα κτήμα με την κατοικία του. Η όλη ιδιοκτησία αγοράστηκε το 1804 με εντολή του Ναπολέοντα Βοναπάρτη για τη δημιουργία ενός νέου κοιμητηρίου. Ο Ναπολέων ανέθεσε τον σχεδιασμό και τη χωροθέτησή του στον Γάλλο αρχιτέκτονα Αλεξάντρ-Τεοντόρ Μπρονιάρ (1739 – 1813).

Ένα από τα ωραιότερα και πιο εντυπωσιακά γλυπτά στο Κοιμητήριο Περ-Λασαίζ είναι το μνημειακό γλυπτικό σύμπλεγμα «Μνημείο των Νεκρών», που βρίσκεται στο τέρμα της κεντρικής λεωφόρου του κοιμητηρίου. Έχει φιλοτεχνηθεί από τον Γάλλο γλύπτη Πωλ-Αλμπέρ Μπαρτολομέ (1848 - 1928) και η κατασκευή του διήρκεσε δέκα χρόνια (1889 – 1899).

Ενταφιασμοί και ταφικά μνημεία

Στο Κοιμητήριο Περ-Λασαίζ έχουν ενταφιαστεί, με περίτεχνα ταφικά μνημεία, πολλοί διάσημοι συγγραφείς, ποιητές, συνθέτες, ζωγράφοι και γλύπτες, ηθοποιοί, τραγουδιστές και χορευτές, πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες, φιλόσοφοι και επιστήμονες. Αποτελεί ένα υπαίθριο μουσείο κοιμητηριακής γλυπτικής. Ανάμεσα στα πρόσωπα που έχουν ταφεί στο Κοιμητήριο Περ-Λασαίζ, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται:

Συγγραφείς

• Εντμόν Αμπού – Γάλλος συγγραφέας
• Μαρί ντ'Αγκού – Γαλλίδα συγγραφέας και ιστορικός
• Γκιγιώμ Απολλιναίρ – Γάλλος ποιητής και κριτικός τέχνης
• Μιγκέλ Άνχελ Αστούριας – Γουατεμαλέζος συγγραφέας και διπλωμάτης
• Ζυλ Βαλές – Γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος
• Λουί Βερνέιγ – Γάλλος θεατρικός συγγραφέας
• Πωλ Ελυάρ – Γάλλος σουρεαλιστής ποιητής
• Κολέτ – Γαλλίδα συγγραφέας
• Ζωρζ Κουρτελίν – Γάλλος θεατρικός συγγραφέας
• Ζαν ντε Λα Φονταίν – Γάλλος συγγραφέας παραμυθιών
• Ωγκύστ Μακέ – Γάλλος συγγραφέας
• Στιούαρτ Μέρριλ – Αμερικανός συμβολιστής ποιητής
• Μολιέρος – Γάλλος θεατρικός συγγραφέας
• Ζαν Μορεάς – Ελληνο-Γάλλος ποιητής
• Ονορέ ντε Μπαλζάκ – Γάλλος συγγραφέας
• Ανρί Μπαρμπύς – Γάλλος μυθιστοριογράφος
• Ανρί Μπεκ – Γάλλος θεατρικός συγγραφέας
• Πιερ-Ζαν ντε Μπερανζέ (Βερανζέρος) – Γάλλος ποιητής
• Πιερ-Ωγκυστέν Καρόν ντε Μπωμαρσαί – Γάλλος θεατρικός συγγραφέας
• Αλφρέ ντε Μυσσέ – Γάλλος ποιητής και δραματουργός
• Ζεράρ ντε Νερβάλ – Γάλλος συμβολιστής ποιητής
• Αννά ντε Νοάιγ – Γαλλίδα ποιήτρια
• Τσύπριαν Νόρβιντ – Πολωνός ποιητής
• Αλφόνς Ντωντέ – Γάλλος συγγραφέας
• Όσκαρ Ουάιλντ – Ιρλανδός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας
• Ζωρζ Περέκ – Γάλλος συγγραφέας
• Μαρσέλ Προυστ – Γάλλος συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός
• Ρίτσαρντ Ράιτ – Αφροαμερικανός συγγραφέας
• Ραϊμόν Ραντιγκέ – Γάλλος μυθιστοριογράφος και ποιητής
• Ζυλ Ρομαίν – Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας
• Ζωρζ Ροντενμπάκ – Βέλγος συμβολιστής ποιητής και μυθιστοριογράφος
• Αλφόνς Ρουαγιέ – Γάλλος ποιητής και δραματουργός
• Ραιμόν Ρουσέλ – Γάλλος συγγραφέας, πρόδρομος του Συμβολισμού
• Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ – Γάλλος αεροπόρος και συγγραφέας (σε κοινό τάφο με τη σύζυγό του Κονσουέλο)
• Ζακ-Ανρί Μπερναρντέν ντε Σαιν-Πιερ – Γάλλος συγγραφέας και βοτανολόγος
• Εζέν Σκριμπ – Γάλλος θεατρικός συγγραφέας
• Γκέρτρουντ Στάιν – Αμερικανίδα συγγραφέας
• Άλις Μπ. Τόκλας – Αμερικανίδα συγγραφέας

Ζωγράφοι – γλύπτες – αρχιτέκτονες

• Κάρελ Άππελ – Ολλανδός ζωγράφος
• Πιερ-Ανρί ντε Βαλανσιέν – Γάλλος ζωγράφος
• Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ – Γάλλος ζωγράφος
• Μαξ Ερνστ – Γερμανός ζωγράφος
• Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ – Γάλλος ζωγράφος
• Γκυστάβ Καγιεμπότ – Γάλλος ζωγράφος
• Πιερ Καρτελιέ – Γάλλος γλύπτης
• Ωγκύστ Κλεζενζέ – Γάλλος γλύπτης
• Ζαν-Μπατίστ Καμίλ Κορό – Γάλλος ζωγράφος
• Ζαν-Πιερ Κορτό – Γάλλος γλύπτης
• Τομά Κουτύρ – Γάλλος ζωγράφος
• Ρενέ Λαλίκ – Γάλλος χρυσοχόος και σχεδιαστής κοσμημάτων
• Φερντινάν ντε Λεσσέψ – Γάλλος αρχιτέκτονας, γνωστός για τη διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ
• Μαρί Λωρανσέν – Γαλλίδα ζωγράφος και χαράκτρια
• Αμεντέο Μοντιλιάνι – Ιταλός ζωγράφος και γλύπτης
• Αντουάν-Λουί Μπαρύ – Γάλλος γλύπτης και ζωγράφος
• Ροζά Μπονέρ – Γαλλίδα ζωγράφος και γλύπτρια
• Αλεξάντρ-Τεοντόρ Μπρονιάρ – Γάλλος αρχιτέκτονας, δημιουργός του Κοιμητηρίου Περ-Λασαίζ
• Ζακ-Λουί Νταβίντ – Γάλλος αυλικός ζωγράφος του Ναπολέοντα Α΄ (ο τάφος του περιέχει μόνο την καρδιά του, το σώμα τάφηκε στις Βρυξέλλες όπου πέθανε)
• Πιερ-Ζαν Νταβίντ ντ’ Ανζέ – Γάλλος γλύπτης
• Εζέν (Ευγένιος) Ντελακρουά – Γάλλος ζωγράφος
• Γκυστάβ Ντορέ – Γάλλος χαράκτης
• Ονορέ Ντωμιέ – Γάλλος ζωγράφος – γελοιογράφος
• Καμίλ Πισσαρό – Γάλλος ζωγράφος
• Ζαν-Ζακ Πραντιέ - Γάλλος γλύπτης
• Πιερ-Πωλ Πρυντ'όν – Γάλλος ζωγράφος
• Ζωρζ-Πιερ Σερά – Γάλλος ζωγράφος
• Πωλ Σινιάκ – Γάλλος ζωγράφος
• Αλεξάντρ Φαλγκιέρ – Γάλλος γλύπτης και ζωγράφος
• Αρμάν Πιερ Φερναντέζ – Γαλλο-Αμερικανός ζωγράφος και γλύπτης.

Συνθέτες

• Αντρέ Γκρετρύ – Γάλλος συνθέτης βελγικής καταγωγής
• Τζόρτζε (Ζωρζ) Ενέσκου – Ρουμάνος συνθέτης
• Λουίτζι Κερουμπίνι – Ιταλός συνθέτης
• Εντουάρ Λαλό – Γάλλος συνθέτης
• Βιντσέντζο Μπελλίνι – Ιταλός συνθέτης (τα λείψανά του μεταφέρθηκαν αργότερα στην Ιταλία)
• Ζωρζ Μπιζέ – Γάλλος συνθέτης
• Πωλ Ντυκά – Γάλλος συνθέτης
• Φρανσίς Πουλένκ – Γάλλος συνθέτης
• Τζοακίνο Ροσσίνι – Ιταλός συνθέτης (Το 1887 τα λείψανά του μεταφέρθηκαν στη Φλωρεντία)
• Γκυστάβ Σαπεντιέ – Γάλλος συνθέτης
• Φρεντερίκ Σοπέν – Πολωνός συνθέτης (η καρδιά του μεταφέρθηκε και φυλάγεται στην Εκκλησία του Ιερού Σταυρού στη Βαρσοβία)
• Ερνέστ Σωσόν – Γάλλος συνθέτης
• Ντανιέλ Ωμπέρ – Γάλλος συνθέτης.

Ηθοποιοί – καλλιτέχνες της όπερας – τραγουδιστές – χορευτές

• Σαντάλ Ακερμάν – Βελγίδα σκηνοθέτρια
• Μαριέττα Αλμπόνι – Ιταλίδα καλλιτέχνιδα της όπερας
• Μαρία Κάλλας – Ελληνίδα καλλιτέχνιδα της όπερας (Η τέφρα της εναποτέθηκε αρχικά στο τεφροφυλάκιο. Αργότερα κλάπηκε και όταν ξαναβρέθηκε σκορπίστηκε στην ελληνική θάλασσα του Αιγαίου Πελάγους. Η κενή τεφροδόχος της παραμένει στο κοιμητήριο Περ-Λασαίζ)
• Μαρσέλ Μαρσώ – Γάλλος ηθοποιός και μίμος
• Ζωρζ Μελιές – Γάλλος κινηματογραφιστής
• Υβ Μοντάν – Γάλλος ηθοποιός (στον ίδιο τάφο με τη σύζυγό του Σιμόν Σινιορέ)
• Τζιμ Μόρρισον – Αμερικανός τραγουδιστής του μουσικού συγκροτήματος “Doors”
• Ζωρζ Μουστακί – Αιγύπτιο-Γάλλος τραγουδοποιός Εβραϊκής-Ιταλικής-Ελληνικής καταγωγής
• Ζιλμπέρ Μπεκώ – Γάλλος τραγουδιστής
• Σαρά Μπερνάρ – Γαλλίδα ηθοποιός
• Πιερ Μπρασσέρ – Γάλλος ηθοποιός
• Ιζαντόρα (Ισιδώρα) Ντάνκαν – Αμερικανίδα χορεύτρια (η τέφρα της φυλάσσεται στο τεφροφυλάκιο του κοιμητηρίου)
• Μαξ Όφελς – Γερμανο-Γάλλος σκηνοθέτης
• Αντελίνα Πάττι – Ιταλίδα καλλιτέχνιδα της όπερας
• Εντίτ Πιάφ – Γαλλίδα τραγουδίστρια (στον ίδιο τάφο με τον πατέρα της και τον Έλληνα σύζυγό της Θεοφάνη (Τεό) Λαμπουκά, τραγουδιστή και ηθοποιό)
• Μαντάμ Ρασέλ (Ρασέλ Φελίξ) – Γαλλίδα ηθοποιός, ερωμένη του Ναπολέοντα Γ΄
• Κλωντ Σαμπρόλ – Γάλλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου
• Σιμόν Σινιορέ – Γαλλίδα ηθοποιός (στον ίδιο τάφο με τον Υβ Μοντάν).

Φιλόσοφοι, επιστήμονες

• Πέτρος Αβελάρδος – Γάλλος φιλόσοφος και θεολόγος (σε κοινό τάφο με την Ελοϊζ ντ'Αρζεντέιγ, τα οστά των οποίων μεταφέρθηκαν εδώ το 1817)
• Φρανσουά Αραγκό – Γάλλος φυσικός
• Λουί Ζοζέφ Γκαι-Λυσάκ – Γάλλος χημικός και φυσικός
• Μπενζαμέν Κονστάν – Γάλλο-Ελβετός πολιτικός φιλόσοφος
• Ωγκύστ Κοντ – Γάλλος φιλόσοφος, πατέρας του θετικισμού
• Ζωρζ Κυβιέ – Γάλλος φυσιοδίφης, θεμελιωτής της παλαιοντολογίας
• Ζαν-Φρανσουά Λυοτάρ – Γάλλος φιλόσοφος
• Ζυλ Μισλέ – Γάλλος ιστορικός
• Γκυστάβ ντε Μολινάρι – Βέλγος οικονομολόγος της φιλελεύθερης σχολής
• Κλωντ Μπερνάρ – Γάλλος φυσιολόγος
• Αλφόνς Μπερτιγιόν – Γάλλος ανθρωπολόγος και εγκληματολόγος
• Πιερ Μπουρντιέ – Γάλλος κοινωνιολόγος
• Ζεράρ Ντεμπρέ – Αμερικανός οικονομολόγος γαλλικής καταγωγής
• Ζαν-Μπατίστ Σαι – Γάλλος οικονομολόγος
• Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν – Γάλλος αρχαιολόγος-αιγυπτιολόγος.
• Κλωντ Σαπ – Γάλλος μηχανικός, εφευρέτης του συστήματος οπτικής τηλεγραφίας.

Πολιτικοί – στρατιωτικοί

• Μανουέλ δε Γοδόυ – Ισπανός πρωθυπουργός
• Νικολά Ζοζέφ Μαιζόν – Γάλλος στρατάρχης, συμμετείχε στη Γαλλική Επανάσταση, στους Ναπολεόντειους Πολέμους και στην εκστρατεία του Μοριά
• Αντρέ Μασσενά – Στρατάρχης της Γαλλίας, συμμετείχε στη Γαλλική Επανάσταση και στους Ναπολεόντειους Πολέμους
• Μαρσελέν Μαρμπό – Στρατηγός της Γαλλίας, συμμετείχε στους Ναπολεόντειους Πολέμους
• Πωλ Μπαρράς – Γάλλος πολιτικός στη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης
• Λουί Μπλαν – Γάλλος σοσιαλιστής πολιτικός και ιστορικός
• Ίμρε Νάγκυ – Ούγγρος πολιτικός
• Μισέλ Νε – Γάλλος στρατάρχης, συμμετείχε στη Γαλλική Επανάσταση και στους Ναπολεόντειους Πολέμους
• Λουί-Νικολά Νταβού – Γάλλος στρατάρχης, συμμετείχε στη Γαλλική Επανάσταση και στους Ναπολεόντειους Πολέμους
• Ζακ Ντυκλό – Γάλλος πολιτικός
• Καζιμίρ-Πιερ Περιέ – Γάλλος πολιτικός
• Φρανσουά-Βενσάν Ρασπάιγ – Γάλλος πολιτικός και επαναστάτης (τα οστά του μεταφέρθηκαν αργότερα στο Πάνθεον)
• Λωράν ντε Γκουβιόν Σαιν-Συρ – Γάλλος στρατάρχης, συμμετείχε στη Γαλλική Επανάσταση και στους Ναπολεόντειους Πολέμους
• Αντόλφ Τιερ (Αδόλφος Θιέρσος) – Γάλλος πολιτικός, δημοσιογράφος και ιστορικός
• Μωρίς Τορέζ – Γάλλος πολιτικός του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας
• Ραφαέλ Λεονίδας Τρουχίγιο – πρώην δικτάτορας της Δομινικανής Δημοκρατίας
• Φελίξ Φωρ – πρώην Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.
• Σαρλ Νικολά Φαμπβιέρ (Κάρολος Φαβιέρος) — Γάλλος πρέσβης, στρατηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

Άλλες προσωπικότητες

• Κόμισσα Μαρί Βαλέφσκα – Πολωνή ευγενής και ερωμένη του Ναπολέοντα Α΄ (ο τάφος της περιέχει μόνο την καρδιά της, τα λείψανά της έχουν μεταφερθεί στη γενέτειρά της Πολωνία)
• Ζοζέφ–Ινιάς Γκιγιοτέν – Γάλλος γιατρός και πολιτικός, ο οποίος επινόησε την γκιλοτίνα ως μέθοδο εκτέλεσης στη Γαλλία.
• Ελοΐζ ντ'Αρζεντέιλ - Γαλλίδα ηγουμένη, γνωστή για την ερωτική σχέση της με τον Πέτρο Αβελάρδο (βρίσκονται σε κοινό τάφο).
• Αλλάν Καρντέκ – Γάλλος πνευματιστής φιλόσοφος, ιδρυτής ενός πνευματιστικού κινήματος του 19ου αιώνα.
• Σάμουελ Ζίγκφρηντ Μπινγκ – Γερμανός συλλέκτης και έμπορος έργων τέχνης, ο οποίος καθιέρωσε το κίνημα αρ-νουβώ στη Γαλλία.
• Έττορε Μπουγκάτι – Ιταλός σχεδιαστής αυτοκινήτων
• Φελίξ Ναντάρ – Γάλλος φωτογράφος
• Βιρτζίνια Ολντοΐνι – Κόμισσα του Καστιλιόνε, ερωμένη του Ναπολέοντα Γ΄, μοντέλο φωτογραφίας
• Σερ Ρίτσαρντ Ουάλας – Άγγλος συλλέκτης έργων τέχνης και ανθρωπιστής.
• Ιανουαρία της Μπραγκάνσα – Αυτοκρατορική Πριγκίπισσα της Βραζιλίας, Κόμισσα της Λ' Άκουιλα

Πηγές

• Le Père Lachaise, Editions Metropolitain, Παρίσι 2011 (περιέχει σύντομο ιστορικό, σχεδιάγραμμα του κοιμητηρίου, κατανομή σε τμήματα με ενδείξεις για την ακριβή τοποθεσία ταφής κάθε προσώπου και πλήρη αλφαβητικό πίνακα με τα ονόματα όλων των προσώπων που έχουν ταφεί στο Κοιμητήριο Περ-Λασαίζ).
• ΠΑΡΙΣΙ (σειρά: «Οδηγοί του Κόσμου»), σελ. 240 – 241: «Κοιμητήριο Περ Λασαίζ», Εκδόσεις Καθημερινή/Dorling Kindersley Ltd. (ελληνική έκδοση), Αθήνα 1998
• Georges Belleiche: Statues de Paris: Les Rues de la Rive Droite, σσ. 204 & 211, Massin Editeur, Παρίσι 2006.