Alexandre Desplat (ur. 23 sierpnia 1961 w Paryżu) – francuski kompozytor muzyki filmowej. Zdobywca dwóch Oscarów za muzykę do filmów Grand Budapest Hotel (2014) i Kształt wody (2017).

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Alexandre Michel Gérard Desplat urodził się 23 sierpnia 1961 w Paryżu we Francji. Jego rodzice: matka – Greczynka i ojciec – Francuz, poznali się na uniwersytecie w Kalifornii, a po ślubie przenieśli się do Paryża, gdzie urodził się Alexandre. Starszym bratem Alexandre’a jest Vic Desplat. W wieku pięciu lat Desplat rozpoczął naukę gry na fortepianie, a następnie na flecie i trąbce. W młodości interesował się muzyką jazzową, brazylijską i afrykańską, a wkrótce również muzyką filmową i kinematografią amerykańską.

Studia kompozytorskie podjął w Konserwatorium Paryskim (Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris), pobierając nauki u takich profesorów jak Claude Ballif, Iannis Xenakis. Po ukończeniu studiów odbył także kurs orkiestracji w Los Angeles pod kierunkiem Jacka Hayesa.

Początki kariery

Po ukończeniu studiów Desplat komponował głównie do francuskich przedstawień teatralnych. Pracował także jako policjant. Pierwszym filmem pełnometrażowym do którego skomponował muzykę było Ki lo sa? Roberta Guédiguiana z 1985 r. Do 1990 roku stworzył jeszcze oprawę muzyczną do dwóch francuskich filmów pełnometrażowych, serialu animowanego Pif i Herkules i kilku filmów krótkometrażowych. W latach 1987–1988 współpracował z piosenkarzem Erikiem Moreną pisząc i aranżując muzykę do jego piosenek.

Lata 1990–1999

Na początku swojej kariery Desplat poznał swoją przyszłą żonę, skrzypaczkę Dominique Lemonnier. Razem rozpoczęli wspólną współpracę. Dominique często wykonuje partie solowe w muzyce tworzonej przez Desplata, jest także często producentem jego prac. W 1996 r. na potrzeby muzyki do filmu Wielce skromny bohater, stworzyli kwintet smyczkowy Traffic Quintet. Kwintet wykonuje niekiedy partie smyczkowe w muzyce Desplat, on sam aranżuje także na potrzeby koncertowe kwintetu muzykę swoją i innych twórców.

Po 1990 roku jego kariera kompozytorska znacznie się rozwinęła. Desplat skomponował muzykę do wielu produkcji telewizyjnych, krótkometrażowych, reklam telewizyjnych. Pisał także do filmów kinowych. W 1994 r. nawiązał współpracę z reżyserem Jacques’em Audiardem przy jego debiucie reżyserskim Patrz na upadających mężczyzn (Regarde les hommes tomber). Współpracę z Audiardem Desplat kontynuuje do dzisiaj. Napisał muzykę do kolejnych sześciu filmów reżysera. W 1996 r. współpracował z reżyserką Marion Vernoux przy filmie Love, etc. w późniejszym czasie komponując muzykę do jej trzech kolejnych filmów. W 1996 r. otrzymał także swoją pierwszą nominację do Cezara za muzykę do filmu Wielce skromny bohater Audiarda. W 1998 r. skomponował muzykę do filmu Une minute de silence Florenta Emilia Siriego, z którym także nawiązał długotrwałą współpracę (cztery kolejne fillmy reżysera). Kompozycje te umocniły pozycję Desplat we francuskim przemyśle filmowym.

Lata od 2000

Po 2000 roku Desplat nadal pracował przy produkcjach francuskich lub koprodukcjach europejskich (m.in. brytyjsko – francuski film Obrona Łużyna, kiedy to po raz pierwszy nagrywał muzykę z londyńską London Symphony Orchestra, z którą współpracował wielokrotnie w latach późniejszych). Nawiązywał także kolejne długotrwałe współprace z reżyserami (w roku 2003 film Inquitudes Gilles’a Bourdosa i dwa kolejne filmy reżysera w późniejszych latach). W 2002 Desplat otrzymał drugą nominację do Cezara za muzykę do filmu Na moich ustach Jacques’a Audiarda.

Większy rozgłos przyniosła kompozytorowi muzyka do filmu Petera Webbera Dziewczyna z perłą w 2003 r. Film zdobył na świecie wiele nagród i nominacji, a sam Desplat został nominowany do Złotego Globu, nagrody BAFTA i Europejskiej Nagrody Filmowej. Kompozycja ta przyniosła mu uznanie krytyków i rozgłos w Hollywood. W 2004 Desplat napisał muzykę do m.in. filmu Narodziny z Nicole Kidman, a w 2005 do takich filmów jak Syriana Stephena Gaghana (druga nominacja do Złotego Globu) i Firewall. Kompozytor nie rezygnował jednak z komponowania do filmów europejskich. W 2005 uznanie przyniosła mu muzyka do filmu W rytmie serca Jacques’a Audiarda. Desplat zdobył za nią swojego pierwszego Cezara, a także Srebrnego Niedźwiedzia na 55. MFF w Berlinie i nagrodę Étoile d’Or.

W 2006 Desplat skomponował muzykę do m.in. filmu Królowa, za którą otrzymał swoją pierwszą nominację do Oscara, a także do filmu Malowany welon, za którą otrzymał Złotego Globa. W kolejnych latach kompozytor współpracował z takimi reżyserami jak Ang Lee przy filmie Ostrożnie, pożądanie, David Fincher przy filmie Ciekawy przypadek Benjamina Buttona (nominacja do Oscara, Złotego Globu i nagrody BAFTA), Wes Anderson przy filmach Fantastyczny pan Lis (nominacja do Oscara i BAFTA), Kochankowie z Księżyca i Grand Budapest Hotel, Roman Polański przy filmach Autor widmo (nagroda Cezar), Rzeź, Wenus w futrze i Prawdziwa historia, George Clooney przy filmie Idy marcowe, Obrońcy skarbów i Suburbicon, Stephen Daldry przy filmie Strasznie głośno, niesamowicie blisko. W 2010 r. nagrodę BAFTA, czwartą nominację do Oscara i nominację do Złotego Globu przyniosła mu muzyka do filmu Jak zostać królem. Desplat skomponował muzykę także do takich kasowych produkcji jak Złoty kompas (2007), Saga „Zmierzch”: Księżyc w nowiu (2009), Harry Potter i Insygnia Śmierci część I (2010) i Część II (2011). Projekty te przyniosły mu duży rozgłos oraz dużą popularność w Hollywood.

W 2010 Desplat był członkiem jury konkursu głównego na 63. MFF w Cannes. Poza tym kompozytor prowadzi warsztaty mistrzowskie na uniwersytecie w Paryżu i w Royal College of Music w Londynie. 14 lipca 2011 kompozytor został odznaczony kawalerskim orderem Legii Honorowej.

W 2014 Desplat napisał muzykę m.in. do kasowego rebootu serii filmów o Godzilli: Godzilla, a także do kolejnego filmu Wesa Andersona: Grand Budapest Hotel i filmu Gra tajemnic Mortena Tylduma. We wrześniu 2014 Desplat był przewodniczącym jury konkursu głównego na 71. MFF w Wenecji (jako pierwszy w historii kompozytor na tym stanowisku). Kompozycje z roku 2014 przyniosły Desplatowi szereg nagród. Otrzymał on siódmą nominację do Złotego Globu (za Grę tajemnic), nagrodę BAFTA i Grammy (obie za muzykę do filmu Grand Budapest Hotel), a także podwójną nominację do Oscara (siódma i ósma nominacja w karierze) za muzykę do Gry tajemnic i Grand Budapest Hotel. Za muzykę do Grand Budapest Hotel otrzymał Oscara.

W 2016 współpracował m.in. z Lukiem Bessonem przy filmie Valerian i miasto tysiąca planet oraz z Guillermo del Toro przy filmie Kształt wody.

Życie prywatne

Alexandre Desplat poślubił skrzypaczkę Dominique Lemonnier. Wspólnie mają dwie córki: Ninon i Antonię.

Filmografia

Filmy kinowe

Filmy dokumentalne

2000

• Home Sweet Home (reż. Heidi Draper, Michael Raeburn)

2002

• Paroles d'étoiles (reż. Thomas Gilou)
• Michel Audiard et le mystère du triangle des Bermudes (reż. François-Régis Jeanne, Stéphane Roux)

2007

• Ségo et Sarko sont dans un bateau (reż. Karl Zero, Michel Royer)

2011

• Roman Polański: moje życie (Roman Polanski: A Film Memoir, reż. Laurent Bouzereau)

2016

• Les habitants (reż. Raymond Depardon)

2017

• 12 dni (12 jours, reż. Raymond Depardon)

Filmy telewizyjne

1989

• Pif i Herkules (Pif & Hercule) (reż. Bruno Desraisses) (serial TV)

1991

• Le flic de Moscou (reż. Stéphane Kurc)

1992

• Papa veut pas que je t'épouse (reż. Patrick Volson)

1993

• Le paradis absolument (reż. Patrick Volson)
• J’aime pas qu’on m’aime (reż. Stéphane Kurc)
• Le coeur qui tape (reż. Didier Grousset)

1994

• Voyage en Pologne (reż. Stéphane Kurc)

1995

• L'échappée belle (reż. Jérôme Enrico)
• Le fils de Paul (reż. Didier Grousset)
• Le poteau d'Aldo (reż. Didier Grousset)
• La mer à boire (reż. Edwin Baily)
• Alla turca (reż. Macha Méril)

1996

• La voisine (reż. Luc Béraud)
• Le rôle du père (reż. Didier Grousset)
• Un petit grain de folie (reż. Sébastien Grall)

1997

• Tout ce qui brille (reż. John McKay)
• Huppert (reż. Manu Kurewa)
• Viens jouer dans la cour des grands (reż. Stephen Lowenstein)

1998

• Petits nuages d'été (reż. Olivier Langlois)

1999

• Le bois du Pardoux (reż. Stéphane Kurc)
• Manège (reż. Charlotte Brandström)
• Maud (reż. Dominique Cheminal)
• Chercheur d'héritiers (reż. Olivier Langlois)
• Retour à Fonteyne (reż. Philomène Esposito)
• Juliette (reż. Jérôme Foulon)
• Brigade spéciale (reż. Charlotte Brandström) (serial TV – odcinki 1–3)

2000

• La maison du bonheur (reż. Charlotte Brandström)
• N'oublie pas que tu m'aimes (reż. Jérôme Foulon)
• Les Ritaliens (reż. Philomène Esposito)

2001

• Villa mon rêve (reż. Didier Grousseet)
• Passage du bac (reż. Olivier Langlois)
• Madame Sans-Gêne (reż. Philippe de Broca)

2002

• Tous les chagrins se ressemblent (reż. Luc Béraud)
• Une autre femme (reż. Jérôme Foulon)
• Les beaux jours (reż. Jean-Pierre Sinapi)
• Sauveur Giordano (reż. Edouard Niermans)

2003

• Virus au paradis (reż. Olivier Langlois)
• Le pays des enfants perdus (reż. Francis Girod)

2010

• Władcy świata (The Special Relationship) (reż. Richard Loncraine) (Album CD: Varese Sarabande, 2010)

2016

• Marseille (reż. Florent-Emilio Siri i Thomas Gilou) (serial TV) (autor tematów, muzyka napisana wspólnie z Jeanem-Pascalem Beintusem) (Album CD: Federation Entertainment, 2016)
• Łowcy trolli (Trollhunters) (serial TV) (tematy)

Filmy krótkometrażowe

1987

• Attention à la peinture (reż. Cris Campion)
• La forêt (reż. Cris Campion)
• L'arrière pensée (reż. Vincent Campion)
• Sans blague (reż. Pascal Elso)
• V.F. (reż. Christophe Delmas)
• V.O. (reż. Christophe Delmas)

1991

• Simon courage (reż. Patrick Ardis)
• Les lieux d'aisance (reż. Vincent Monnet)
• Rossignol de mes amours (reż. Christian Merret-Palmair)

1993

• Jour de fauche (reż. Vincent Monnet)
• Départ en vacances (reż. Daniel Delume)

1994

• Ne bougez plus (reż. Jean-François Chaintron)
• Les ailes de l'ombre (reż. Philippe Robert, Jean-Claude Thibaut)

1995

• Bons baisers de Suzanne (reż. Christian Merret-Palmair)
• Quand je s'rai grand, mon père il sera policier (reż. Vincent Monnet)

2003

• Tout ce qui brille (reż. Lou Jeunet)
• Les baisers des autres (reż. Carine Tardieu)

2012

• A Therapy (reż. Roman Polański)

Inne kompozycje

Kompozycje teatralne

• Romeo & Juliette (reż. Clown Kompanie)
• Bettina (reż. Jacques Mornas)
• La ronde (reż. Jacques Mornas)
• La descente d’Orphée (reż. Jacques Mornas)
• Le Songe d'une nuit d'été (reż. Jacques Mornas)
• Vol au dessus d'un nid de coucou (reż. Jacques Mornas)
• La Villegiature (reż. Jacques Mornas)
• Vu du Pont (reż. Jacques Mornas)
• L'Eventail (reż. Jacques Mornas)
• La Nuit des rois (reż. Jacques Mornas)
• L'Emberlificoteur (reż. Adriano Sinivia)
• Le Concert incroyable (reż. Cie Philippe Genty)
• Inconnu à catte adresse (reż. Francoise Petit)
• Papa doit manger (reż. André Engel)

Kompozycje do przedstawień baletowych

• Le Sirocco Bleu (reż. Caroline Marcade) (1989)

Kompozycje do spektakli operowych

• L'Opera des Gueux (Beggar's Opera) (reż. Jacques Mornas) (1994)

Utwory koncertowe

• Symfonia na flet i orkiestrę inspirowana dramatem Peleas i Melizanda Maurice’a Maeterlincka (2013)

Inne prace

Poza wymienionymi kompozycjami, Alexandre Desplat skomponował muzykę do m.in.

• Piosenek: Songs for cabriolets, Tu rentres chez toi tu travailles (wyk. Karl Zero), O mon bateau, Je suis le Torero de l’amour, Ramon et Pedro (wyk. Eric Morena), We are One (wyk. Westlife) i inne powstałe na potrzeby produkcji kinowych.
• Gry komputerowej: introdukcja muzyczna do gry Splinter cell (2003)
• Wielu reklam telewizyjnych
• Telewizji: Czołówka do programu Whithout walls (Channel 4), filmy krótkometrażowe, wideo klipy.

Nagrody i wyróżnienia

Pozostałe wyróżnienia

Hollywood Film Awards

• 2009 – Wygrana – Kompozytor roku
• 2014 – Wygrana – Kompozytor roku (Gra tajemnic)

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Palm Springs

• 2008 – Wygrana – Nagroda Fredericka Loewe'a dla Najlepszego Kompozytora (za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona)

Nagroda London Critics Circle

• 2013 – Nominacja – Osiągnięcie techniczne – za muzykę do filmu Rust and Bone

Nagroda Broadcast Film Critics Association (Critics’ Choice Awards)

• 2008 – Nominacja – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu Ostrożnie, pożądanie
• 2009 – Nominacja – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona
• 2011 – Nominacja – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu Jak zostać królem
• 2013 – Dwie nominacje – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmów: Operacja Argo i Kochankowie z Księżyca
• 2015 – Nominacja – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu Gra tajemnic

Nagroda Online Film Critics Society

• 2005 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Narodziny
• 2009 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona
• 2010 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Fantastyczny pan Lis

Nagroda Central Ohio Film Critics Association

• 2009 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona
• 2012 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Drzewo życia
• 2013 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Kochankowie z Księżyca
• 2015 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Grand Budapest Hotel

Nagroda Chicago Film Critics Association

• 2006 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Królowa
• 2007 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Ostrożnie, pożądanie
• 2008 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona
• 2009 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Fantastyczny pan Lis
• 2012 – Trzy nominacje – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmów: Operacja Argo, Kochankowie z Księżyca i Wróg numer jeden
• 2014 – Dwie nominacje – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmów: Grand Budapest Hotel i Gra tajemnic

Nagroda Los Angeles Film Critics Association

• 2006 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Królowa i Malowany welon
• 2008 – Drugie miejsce – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona
• 2009 – Drugie miejsce – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Fantastyczny pan Lis
• 2010 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Autor widmo

Nagroda Phoenix Film Critics Society

• 2008 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Ciekawy przypadek Benjamina Buttona
• 2010 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Autor widmo
• 2011 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Strasznie głośno, niesamowicie blisko
• 2014 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Gra tajemnic

Nagroda San Diego Film Critics Society

• 2011 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II oraz nominacje za muzykę do filmu Strasznie głośno, niesamowicie blisko i Drzewo życia
• 2012 – Dwie nominacje – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmów: Operacja Argo i Kochankowie z Księżyca
• 2014 – Dwie nominacje – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmów: Grand Budapest Hotel i Gra tajemnic

Nagroda Washington DC Area Film Critics Association

• 2012 – Nominacja – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmu Kochankowie z Księżyca

Nagroda Étoile d’Or

• 2006 – Wygrana – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu W rytmie serca
• 2008 – Nominacja – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu Wewnętrzny wróg
• 2010 – Wygrana – Najlepsza muzyka – za muzykę do filmów: Prorok, Bojownicy z czerwonego afisza, Potem, Coco Chanel, Chéri
• 2011 – Wygrana – Najlepszy kompozytor – za muzykę do filmu Autor widmo

Bibliografia

• Oficjalna strona internetowa Alexandre’a Desplat (alexandredesplat.net). [dostęp 2013-08-08]. (ang.).
• Profil Alexandre’a Desplat w serwisie filmmusic.pl. [dostęp 2013-08-08]. (pol.).
• Profil Alexandre’a Desplat w serwisie imdb.com. [dostęp 2013-08-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Alexandre Desplat w bazie IMDb (ang.)
• Alexandre Desplat w bazie Filmweb
• Dyskografia Alexandre’a Desplat w bazie MusicBrainz (ang.)