I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi

Doğu Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Orta Avrupa ve Doğu Avrupa'da, Almanya ile Avusturya-Macaristan'ın doğusunda ve Bulgaristan'ın kuzeyinde, Rusya ve Romanya'nın ise batısında kalan cephedir.

Batı Cephesi’nin çıkmaza girdiği tarihlerde, savaş Doğu Cephesi’nde şiddetli bir şekilde devam etmiştir. Rusya’nın savaştaki planı, Galiçya üzerinden Avusturya-Macaristan’ı, Doğu Prusya üzerinden ise Almanya’yı işgal etmek üzerine kurulmuştur.

Galiçya’da büyük ölçüde başarılı olmasına rağmen, 1914’ün ortalarında Paul von Hindenburg'un Tannenberg Muharebesi'nde kazandığı zaferle Rusya, Doğu Prusya ve Masurian Gölleri'ne çekilmiştir. Rusya, sanayisinin az gelişmiş olması ve askeri liderliğinin etkisiz olması gibi nedenlerle büyük yenilgiler almış ve Galiçya içlerine kadar gerilemiştir.

Osmanlı, 1914'ün sonlarında Odessa ve Sivastopol limanlarını bombalayarak savaşa dahil olmuş, ancak Sarıkamış Harekatı başta olmak üzere bazı yenilgiler almıştır.

1915’te İttifak Devletleri, Polonya’nın güney sınırında kayda değer bir ilerleme göstermiştir. Rusya, Polonya’nın doğusuna çekilmek zorunda kalmıştır.

1916’da Brusilov Taarruzu’nu gerçekleştiren Rusya, büyük bir başarı elde ederek durumu lehine çevirmiştir. Almanya’nın Batı Cephesi’ndeki ve Avusturya-Macaristan’ın Balkan Cephesi’ndeki gücü, bu taarruz sonrasında önemli ölçüde azalmıştır. Romanya, Transilvanya’yı işgal etmek amacıyla İtilaf Devletleri’nin yanında savaşa katılmıştır. İtilaf Devletleri’nin Doğu Cephesi’nde giderek artan etkisi, Bulgaristan’ın güneyden başlattığı saldırıyla yeniden sona ermiştir.

Rusya’da savaşın neden olduğu zorlukların da etkisiyle giderek artan iç karışıklıklar, İttifak Devletleri’nin Doğu Cephesi’nde üstünlük sağlamasına yol açmıştır. 1917’nin sonlarında başlayan Ekim Devrimi sonucunda Rusya, Brest-Litovsk Antlaşması ile savaştan çekilmiştir.

Avusturya-Macaristan ve Rusya arasında savaşın geçtiği yerlerden biri olan Lupków Geçidi, savaşta büyük önem taşımış ve Rusya’nın Avrupa’ya doğru ilerlemesini engellemiştir.

Not