javascript is disabled, enable it otherwise the site will not work properly!

javascript est désactivé, activez-le sinon le site ne fonctionnera pas correctement !

Jeden z dziesięciu

Jeden z dziesięciu (1 z 10) – polski teleturniej prowadzony przez Tadeusza Sznuka, produkowany przez Euromedia TV i TVP3 Lublin i emitowany w Telewizji Polskiej od 3 czerwca 1994, oparty na brytyjskim formacie Fifteen to One wymyślonym przez Johna M. Lewisa, na licencji All3Media International, którego oryginał był emitowany na antenie Channel 4. Pod względem lat emisji jest to najdłużej nadawany (spośród wciąż produkowanych) teleturniej w polskiej telewizji.

Nagrania do programu realizuje oddział Telewizji Polskiej w Lublinie.

Zasady gry

Do gry przystępuje dziesięcioro zawodników. Każdy gracz przed wejściem do studia losuje numer stanowiska, które będzie zajmować.

Każdy uczestnik rozpoczyna grę z trzema „szansami” (reprezentowanymi przez trzy lampki bądź rzędy światełek przy pulpicie gracza). Szansę traci się, nie odpowiadając na pytanie w ciągu trzech sekund lub podając odpowiedź błędną. Zawsze pod uwagę bierze się pierwszą wypowiedzianą w całości odpowiedź. Reklamacje i zastrzeżenia zawodników co do uznania prawidłowości odpowiedzi udzielonej przez nich samych lub przeciwników mogą być zgłaszane tylko do momentu rozpoczęcia odczytywania kolejnego pytania przez prowadzącego program lub ogłoszenia przez niego zakończenia rundy.

Etap I

Prowadzący zadaje graczom pytania zgodnie z kolejnością zajmowanych stanowisk, począwszy od gracza przy stanowisku nr 1 (każde pytanie kierowane jest do jednej osoby). Są dwie kolejki pytań. Poprawna odpowiedź ocala przed utratą szansy (tym sposobem już jedna poprawna odpowiedź zapewnia udział w drugim etapie). Jeśli zawodnik odpowie na pytanie błędnie lub nie odpowie wcale, to traci jedną szansę; jeśli nie odpowie poprawnie na żadne z dwóch pytań – kończy grę.

Etap II

Zawodnicy, którzy udzielili w pierwszym etapie przynajmniej jednej poprawnej odpowiedzi kontynuują grę z taką liczbą szans, jaką udało im się zachować (trzema, jeśli obie ich odpowiedzi były poprawne, bądź dwiema, jeśli odpowiedzieli poprawnie jeden raz).

Pierwsze pytanie tej rundy prowadzący kieruje do zawodnika przy stanowisku nr 1 (chyba że ten odpadł w pierwszym etapie, wtedy do zawodnika przy stanowisku nr 2 itd.). Jeśli uczestnik odpowie poprawnie, to zyskuje prawo do wyznaczania; jeśli nie, to traci szansę, a prowadzący pyta kolejnych graczy tak długo, aż ktoś odpowie poprawnie i zdobędzie prawo wyznaczania.

Zgodnie z regulaminem teleturnieju pierwszy gracz, który otrzyma prawo typowania musi wybrać zawodnika znajdującego się po przeciwnej stronie studia, tj. zawodnicy z numerami 1–5 wyznaczają uczestników z numerami 6–10, a uczestnicy z numerami 6–10 wyznaczają zawodników z numerami 1–5. Zasada ta obowiązuje tylko podczas pierwszego wyznaczania. W dalszej części nie ma żadnych ograniczeń co do wyznaczania. Reguła ta nie obowiązywała w pierwszych seriach programu.

Kolejne pytania zadawane są uczestnikom wskazanym przez osobę, która jako ostatnia udzieliła poprawnej odpowiedzi. Jeżeli wyznaczony zawodnik nie odpowie na swoje pytanie poprawnie, to dotychczasowy wyznaczający wskazuje dalej, a jeśli udzieli właściwej odpowiedzi, to przejmuje prawo do wyznaczania. Gra toczy się tym sposobem tak długo, aż w grze pozostanie troje zawodników. Trójka ta przechodzi do finału odcinka.

Etap III (finał)

W tym etapie może paść co najwyżej 40 pytań, a ważną rolę odgrywają punkty. Każdy finalista dostaje trzy nowe szanse i tyle punktów, ile szans zachował po drugim etapie.

Pierwsze pytania prowadzący kieruje do wszystkich uczestników. Zawodnicy zgłaszają się do nich, naciskając przyciski znajdujące się na pulpitach (odpowiada tylko ten, kto zgłosi się najszybciej). Za dobrą odpowiedź finalista dostaje 10 punktów, a za błędną traci szansę. Jeśli nikt się nie zgłosi do odpowiedzi, to nikt nie traci szansy. Gracz, który jako pierwszy udzieli trzech prawidłowych odpowiedzi (i tym samym zdobędzie 30 punktów) otrzymuje prawo do wyznaczania kolejnego pytanego, podobnie jak w drugim etapie.

Gracz wyznaczony do odpowiedzi może zyskać dziesięć punktów lub stracić jedną szansę. Jeśli uczestnik wskaże do pytania samego siebie i odpowie poprawnie, to otrzyma podwójną liczbę punktów, czyli 20 (przed dziesiątą edycją zasada ta nie obowiązywała). Jeśli po wzięciu pytania „na siebie” zawodnik odpowie źle (bądź wcale), to gracze znowu zgłaszają się do odpowiedzi sposobem „kto pierwszy, ten lepszy”, a prawo wyznaczania otrzymują już po jednej poprawnej odpowiedzi (w pierwszej edycji zasady wyznaczania w takim przypadku były inne: prawo wyznaczania należało do osoby, która jako ostatnia udzieliła prawidłowej odpowiedzi). Gdy w grze pozostanie jeden zawodnik (ostatni, który zachowa szanse), zasada podwajania punktów przestaje obowiązywać.

Gra kończy się:

gdy prowadzący zada wszystkie czterdzieści pytań – wtedy zawodnikom za każdą zachowaną szansę dolicza się po dziesięć punktów, a zwycięzcą zostaje gracz z ich największą liczbą;
od siódmej edycji (1996): gdy ostatni gracz straci ostatnią szansę – on też zostaje zwycięzcą odcinka;
do szóstej edycji (1996): gdy dwóch zawodników straci wszystkie szanse i trzeci gracz – zwycięzca odcinka – musiałby odpowiadać na kolejne pytania samemu. Za każdą zachowaną szansę zwycięzca otrzymywał dodatkowe dziesięć punktów.

Liczba zdobytych punktów decyduje o udziale w Wielkim Finale danej edycji.

Wielki Finał

Dziesięcioro zwycięzców 20 kolejnych odcinków (wcześniej 25 odcinków) z największą liczbą zdobytych punktów bierze udział w Wielkim Finale. Jego zasady są identyczne z regułami zwykłego odcinka.

W sytuacji, gdy dwoje lub więcej zawodników na ostatnim miejscu listy finalistów ma taką samą liczbę punktów, udział Wielkim Finale przysługuje wszystkim graczom z tym wynikiem. Wielokrotnie odbywał się finał 11-osobowy, raz nawet (w 89. edycji) Wielki Finał rozegrany został w 12-osobowym składzie. Kilka razy Wielki Finał odbył się w składzie 9-osobowym albo nawet 8-osobowym, gdy któryś z zakwalifikowanych zawodników nie mógł przybyć na nagranie.

Liczba odcinków w edycji

Edycja 1. liczyła 26 odcinków: 25 zwykłych i Wielki Finał.
Edycje 2. i 3. liczyły po 21 odcinków: 20 zwykłych i Wielki Finał (ponadto w okresie emisji 2. edycji nadano odcinek specjalny niebędący częścią gry o Wielki Finał).
Edycja 4. liczyła 33 odcinki: 32 zwykłe i Wielki Finał.
Edycje 5–6 liczyły po 30 odcinków: 29 zwykłych i Wielki Finał.
Edycje 7–71 liczyły po 26 odcinków: 25 zwykłych i Wielki Finał.
Edycja 72. liczyła 25 odcinków: 24 zwykłe i Wielki Finał (ponadto w ramach 72. serii nadano odcinek specjalny niebędący częścią gry o Wielki Finał).
Każda edycja od 73. liczy 21 odcinków: 20 zwykłych i Wielki Finał (ponadto w ramach serii 77., serii 78. oraz serii 81. nadano po jednym odcinku specjalnym niebędącym częścią gry o Wielki Finał).

Nagrody

Wszyscy uczestnicy etapu III w zwykłym odcinku: nagrody rzeczowe (np. tzw. słodkie kuferki, zegarki itp.)
Zwycięzca zwykłego odcinka: 5000 zł (od 28. do 106. edycji włącznie 3000 zł, początkowo jednak 1000 zł), pobyt w 4-gwiazdkowym hotelu, nagrody rzeczowe (np. program antywirusowy, AGD, szwajcarski zegarek).
Uczestnik Wielkiego Finału, który zdobył największą liczbę punktów łącznie w swoim odcinku i w Wielkim Finale (nawet jeśli nie zakwalifikował się do etapu III Wielkiego Finału): 10 000 zł. Do 43. edycji (włącznie) były to wycieczki do ciepłych krajów.
Zwycięzca Wielkiego Finału: 40 000 zł. Do 43. edycji włącznie nagrodę główną stanowił samochód: Citroën AX w latach 1994–1995, Citroën ZX w 1995, Kia Rio w latach 2000–2001, Kia Sephia w 1996, Nissan Almera w 2000, Opel Corsa w 1996, Peugeot 106 w latach 1997–1998, Peugeot 206 w latach 1998–2000, Renault Thalia w latach 2003–2004, Toyota Corolla w latach 2000–2002, Toyota Corolla Verso w latach 2002–2003.

Specyfika pytań

Pytania w teleturnieju dotyczą różnych dziedzin nauki i sztuki, a ich trudność jest zróżnicowana. Pytania formułowane są w miarę możliwości w taki sposób, aby udzielić na nie konkretnej odpowiedzi. Najczęściej padają pytania otwarte, często jednak w pytaniu zawarte są możliwe warianty odpowiedzi (choć poprawną odpowiedzią może okazać się „żaden z wymienionych”, „wszyscy wymienieni” itp.). Niekiedy przy pytaniach o liczby dopuszcza się udzielenie odpowiedzi bliskiej poprawnej – prowadzący informuje wtedy o marginesie błędu (np. „można się pomylić o 5 lat”). Do roku 2010 nie zadawano pytań ilustrowanych – związanych z prezentowanym zdjęciem lub nagraniem. W odcinku z 22 listopada 2010 (19. odcinek 63. edycji) po raz pierwszy w historii programu pojawiły się pytania ilustrowane fragmentem muzycznym (w każdym odcinku są zazwyczaj dwa takie pytania w II etapie, rzadziej jedno na cały odcinek, co jakiś czas pojawia się trzecie w finale, niekiedy także czwarte, rzadko w finale jako drugie w danym odcinku, ale tylko gdy II etap był krótszy niż zwykle).

Odcinki specjalne

Dotychczas wyemitowano pięć wydań specjalnych programu.

1 stycznia 1995 (w okresie emisji 2. edycji, ale poza 2. edycją) – jego uczestnikami byli: Grażyna Torbicka, Wiktor Zborowski, Dorota Idzi, Jarosław Gugała, Ewa Gawryluk, Artur Partyka, Ewa Sałacka, Artur Barciś, Katarzyna Skrzynecka, Włodzimierz Szaranowicz; nagrodę w wysokości 30 000 000 PLZ przekazano na rzecz warszawskiego szpitala dziecięcego.
26 października 2012 (jako jeden z odcinków 72. serii, ale poza 72. edycją) – z okazji 60-lecia Telewizji Polskiej; jego uczestnikami byli: Karol Strasburger, Agnieszka Szulim, Marcin Wójcik, Urszula Chincz, Mateusz Szymkowiak, Waldemar Wilkołek, Adriana Prodeus, Marta Kielczyk, Tomasz Jasina, Tomasz Kammel; nagrodę w wysokości 10 000 PLN przekazano na rzecz Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia.
28 października 2013 (jako jeden z odcinków 77. serii, ale poza 77. edycją) – z udziałem laureatów olimpiad szkolnych. Wygrana została przekazana Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia.
18 listopada 2013 (jako jeden z odcinków 78. serii, ale poza 78. edycją) – jego uczestnikami byli: Konrad Dąbrowski, Szymon Kołecki, Iwona Nabożna, Dariusz Jabłoński, Radosław Majdan, Daniel Iwanek, Tomasz Jasina, Leszek Dunecki, Piotr Sobczyński, Justyna Marciniak; nagrodę w wysokości 10 000 PLN przekazano na rzecz Opolskiego Stowarzyszenia Rehabilitacji Neurologicznej i Funkcjonalnej dla Julii Bonk, córki Bartłomieja Bonka.
30 września 2014 (jako jeden z odcinków 81. serii, ale poza 81. edycją) – z udziałem wolontariuszy Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko”.

Oprawa teleturnieju

Scenografia

W studiu ustawionych jest 10 pulpitów, przy których siedzą na krzesłach zawodnicy. Na każdym ze stanowisk znajduje się informacja z imieniem zawodnika oraz trzy lampki oznaczające „szanse”. Scenografia przez lata zmieniała się kilkakrotnie, lecz schemat ten zawsze pozostawał.

Czołówki

W 1. edycji czołówka była w rzeczywistości zmodyfikowanym intro Euromedii, gdzie po rozejściu pomarańczowego kwadratu z cyfrą 2 wyłaniał się złocisty napis „Jeden z dziesięciu”, a potem następowało przejście na obraz ze studia. Od 2. do ostatniego regularnego odcinka 46. edycji wprowadzono czołówkę przedstawiającą kuleczki pędzące po płytce drukowanej pośród układów scalonych. Większość kuleczek jest zatrzymywana po drodze, zaś żółta kulka jest wystrzelona na sprężynie i odbija się od innych obiektów, formując literę „Z”, po czym zapalały się litery słowa „Jeden” i obracały się bramki logiczne, ujawniając resztę tytułu. Od Wielkiego Finału 46. do końca 72. edycji czołówka zawierała pędzące po linii prostej i odbijające się kółka z liczbami od 1 do 10, w tle były widoczne m.in. zarys monety 1 euro, Homo quadratus Leonarda da Vinci, symbol yin-yang, znak „@”, prowadzący program, a także nazwy dziedzin nauki. Od 73. edycji czołówka zawiera tło powiązane z astronomią, pojawia się wizerunek Ziemi wyłaniającej się zza Księżyca, Homo quadratus, rysunek ludzkiej głowy, pojawia się prowadzący, potem następuje zmiana tła na podobne do obecnego wyglądu studia, gdzie nagrywane są odcinki, i pojawia się logo teleturnieju. Od Wielkiego Finału 96. edycji czołówka ukazuje się w nieco zmodyfikowanej, w porównaniu z poprzednią, formie, w związku z rozpoczęciem rejestrowania teleturnieju w wysokiej jakości obrazu (HD): w końcowym kadrze pojawia się tło z gwiazdami (takie, jakie jest za uczestnikami), zaś do muzyki dodano efekt „echa”.

Oprawa muzyczna

Muzyka w czołówce oraz w dżinglach to fragment kompozycji pod tytułem „Final Winners” skomponowanej przez Ralfa Weiganda. Natomiast podkładem muzycznym używanym podczas wyświetlania planszy z nazwiskami zawodników i podczas prezentacji zawodników, a także jako utwór kończący emisję teleturnieju, jest fragment kompozycji „Long Night” stworzonej przez Johna Eppinga (właśc. Gerharda Narholza). Oba utwory pochodzą z niemieckiej biblioteki muzycznej Sonoton. W przerywnikach pomiędzy etapami wykorzystano skróconą wersję utworu „Daytime” Fabrizio Albaniego, wydaną przez Primrose Music.

Historia emisji

Pierwszy odcinek teleturnieju ukazał się 3 czerwca 1994 roku. Przez kilka pierwszych lat jego emisja była ciągła, tj. nie miała przerw wakacyjnych i trwała cały rok. W 2002 roku rozpoczęto wstrzymywanie emisji programu w czasie wakacji letnich. We wrześniu 2011 roku premierowe wydania teleturnieju zaczęły ukazywać się w sezonach kwartalnych (wiosennych i jesiennych), a nie rocznych, jak przedtem. Okazjonalnie granice sezonów przesuwają się nieznacznie, wydłużając emisję premier (np. Wielki Finał 110. edycji nadano 4 stycznia 2019 roku, a wiosenno-letnią przerwę w 2020 roku zakończono w połowie sierpnia). Pory emisji teleturnieju podsumowuje poniższa tabela.

Przez ponad 23 lata teleturniej pokazywano na antenie TVP2. 15 stycznia 2018 roku nastąpiła zmiana stacji emitującej program – tego dnia „Jeden z dziesięciu” zaczął ukazywać się na antenie TVP1. Data ta odnosi się do emisji powtórkowej; pierwsze premierowe odcinki na antenie telewizyjnej Jedynki pojawiły się pod koniec lutego – wraz z rozpoczęciem 104. edycji. Porę emisji zmieniono nieznacznie. W listopadzie 2022 roku ponownie nieznacznie zmieniono godzinę emisji.

W marcu 2020 Telewizja Polska poinformowała o zawieszeniu realizacji teleturnieju z powodu rozprzestrzeniania się koronawirusa w Polsce. Do momentu wstrzymania nagrań zrealizowano wszystkie zwykłe odcinki 118. edycji. Nagranie Wielkiego Finału tej serii oraz kolejnych edycji musiało zostać przełożone. Ostatni przed przerwą premierowy odcinek TVP1 wyemitowała we wtorek, 14 kwietnia 2020 roku. Premierowe odcinki powróciły na antenę 13 sierpnia 2020 r. – tego dnia wyemitowano Wielki Finał 118. edycji, a następnego dnia rozpoczęła się emisja 119. edycji. Wtedy też wprowadzono pewne modyfikacje w realizacji programu. Między stanowiskami zawodników znajdowały się pleksiglasowe szyby (do 12. odcinka 125. edycji), a na koniec odcinka prowadzący zostaje przy swoim stoliku (nie podaje rąk zawodnikom na pożegnanie) i z tego miejsca żegna się z widzami. Zrezygnowano również ze zdjęć grupowych.

Przedwcześnie zakończył się także sezon wiosenny w 2021 roku. Powodem wstrzymania nagrań miały być nieporozumienia między nadawcą a producentem. Program powrócił na antenę jesienią tego samego roku.

Ponadto we wrześniu 2021 roku nadawca zaczął udostępniać kolejne odcinki teleturnieju w serwisie wideo na życzenie TVP VOD (po ich emisji telewizyjnej). Z powodu ograniczeń licencyjnych odcinki wycofywane są z platformy mniej więcej po miesiącu od udostępnienia.

Oglądalność

Informacje dotyczące oglądalności oparto na badaniach przeprowadzonych przez Nielsen Audience Measurement i dotyczą one wyłącznie oglądalności premiery telewizyjnej – nie uwzględniają oglądalności powtórek, wyświetleń w serwisach wideo na życzenie (np. TVP VOD) itp.

Odcinek teleturnieju nadany 11 marca 2009 roku obejrzało 2,44 mln widzów. W latach 2007–2009 widownia poszczególnych odcinków teleturnieju sięgała poziomu 2,2–2,7 mln widzów.

Średnia widownia kilku odcinków 70. edycji nadanych w dniach 5–13 września 2012 (tuż po zmianie pory emisji) wyniosła 1,06 mln osób. Oglądalność między 7 a 15 września 2011 roku (emisja o 17.20) była niższa i wynosiła 0,88 mln widzów.

79. serię teleturnieju (luty–kwiecień 2014) oglądało około 1,6 mln widzów; 73. i część 74. serii (luty–kwiecień 2013) zaś – ok. 2,1 mln widzów.

Premierowe wydania programu w okresie od 1 września do 28 grudnia 2015 oglądało średnio 1,62 mln widzów. W analogicznym okresie w roku 2014 widownia teleturnieju wyniosła średnio 1,54 mln widzów dziennie.

Po zmianie anteny (z TVP2 na TVP1) średnia widownia programu zimą i wiosną 2018 roku (tj. z uwzględnieniem powtórek) wzrosła o pół miliona widzów (w porównaniu z jesienią 2017).

Premiery pierwszych szesnastu odcinków 107. serii (3–24 września 2018) oglądało średnio 1,48 mln widzów dziennie. W okresie od 3 września 2018 do 11 lutego 2019 (serie 107–110 i miesiąc powtórek) teleturniej oglądało średnio 1,95 mln widzów dziennie.

Średnia widownia premierowych wydań nadanych między 9 września a 3 października 2019 roku (tj. niecałej 114. edycji) wyniosła 1,72 mln osób.

Odcinki nadane w okresie od 31 sierpnia do 22 grudnia 2020 roku (zatem bez uwzględnienia kilkunastu premier nadanych w sierpniu i z uwzględnieniem kilku powtórek nadanych w grudniu) gromadziły przed telewizorami średnio 1,73 mln widzów dziennie.

Premiery 123. i 124. edycji oglądało średnio 1,31 mln widzów dziennie.

Premiery odcinków nadanych na antenie TVP1 (tj. bez uwzględnienia wyświetleń w TVP VOD) w okresie od 6 do 24 września 2021 roku (nieco ponad połowa 125. edycji) osiągały widownię na średnim poziomie 1,13 mln widzów dziennie. Jesienią 2021 i wiosną 2022 roku (od 6 września 2021 do 7 stycznia 2022 i od 9 marca 2022 do 13 czerwca 2022) program oglądało średnio 1,20 mln osób.

Premierowe emisje odcinków trzech edycji nadawanych jesienią 2023 roku (138–140) oglądało średnio 1,06 mln widzów.

Spis edycji i ich zwycięzcy

Rekordy i sytuacje nadzwyczajne

Największa możliwa do zdobycia w jednym odcinku liczba punktów to 803. Aby uzyskać taki wynik, zawodnik musi zakończyć drugi etap z trzema szansami (za które dostaje trzy punkty), w trzecim etapie zgłosić się i odpowiedzieć na trzy pierwsze pytania, a następnie do końca wyznaczać siebie i bezbłędnie odpowiadać (za poprawną odpowiedź na pytania „wzięte na siebie” otrzymuje 20 punktów). Po wyczerpaniu puli 40 pytań przygotowanych do trzeciego etapu zawodnik w tej sytuacji dostaje 30 punktów za trzy zachowane szanse. W ramach jednej edycji uczestnik może tego dokonać dwukrotnie (w zwykłym odcinku i w Wielkim Finale), zatem w jednej edycji może zdobyć maksymalnie w sumie 1606 punktów.
- Maksymalny wynik (803) uzyskał Artur Baranowski w 19. odcinku 140. edycji.
- Drugą najwyższą liczbę punktów w jednym odcinku (713) zdobył Arkadiusz Kopeć w 17. odcinku 141. edycji.
- Trzecią najwyższą w historii liczbę punktów w pojedynczym odcinku zdobył Tomasz Orzechowski, uczestnik 1. odcinka 125. edycji (zwyciężył, uzyskawszy 533 punkty).
- Czwartą najwyższą liczbę punktów zdobyła Barbara Wilmanowicz – w 2. odcinku 129. edycji uzyskała 532 punkty.
- Piąta najwyższa liczba punktów zdobyta w jednym odcinku to 503. Taki rezultat uzyskał Paweł Jackowski w 17. odcinku 126. edycji.
- Szósta najwyższa liczba punktów wynosi 501. Ten wynik osiągnął Jan Mrozowski w 4. odcinku 137. edycji.
- Siódmy najwyższy wynik to utrzymujący się przez 6 lat rekord – 493 punkty. Wynik taki uzyskali: Kamila Perczak w 8. odcinku 88. edycji, Dominik Rauer w 20. odcinku 106. edycji i Jolanta Syganiec w 10. odcinku 122. edycji.
Rekordową sumę punktów ze zwykłego odcinka i Wielkiego Finału (łącznie) uzyskał Dominik Rauer. W Wielkim Finale 106. edycji teleturnieju pobił swój własny rekord (834 pkt), ustanawiając nowy – 906 punktów.
W 17. odcinku 119. edycji Aneta Kurczewska-Hołtyn wygrała odcinek, zdobywając 11 punktów. Jest to najmniejsza zdobyta przez zwycięzcę odcinka liczba punktów. Wyrównała tym samym rekord sprzed lat.
W finale 16. odcinka 104. edycji Piotr Przęczek zdobył 483 punkty, ale stracił wszystkie szanse. Odcinek wygrał Leszek Kędzierski z wynikiem 71 punktów.
Czterech zawodników wygrało Wielki Finał trzykrotnie – są to Dominik Rauer, Stanisław Beszczyński, Piotr Bruc i Waldemar Pieńkowski.
Jedenaściorgu zawodnikom udało się wygrać dwukrotnie Wielki Finał. Są to: Grażyna Klimowicz-Bożko, Bohdan Waydyk, Bogusław Lewandowski, Piotr Żelazko, Mariusz Małgorzaciak, Jerzy Grygiel, Karol Romaszko, Jarosław Malec, Danuta Bzdawka, Krzysztof Gliński i Mirosław Mięsowicz.
Waldemar Pieńkowski wygrał trzykrotnie Wielki Finał, będąc za każdym razem liderem listy zwycięzców.
Piotr Bruc jako jedyny zdobył nagrodę za największą liczbę punktów czterokrotnie.
Zdarza się, że w Wielkim Finale nagrodę za punkty otrzymuje gracz, który nie dotarł do III etapu – jedynie za sprawą punktów zdobytych w swoim zwykłym odcinku (np. WF 88. edycji – Kamila Perczak). Wtedy ta osoba przychodzi do finałowej trójki po zakończeniu finałowej rozgrywki (we wcześniejszych edycjach dana osoba nie przychodziła po zakończeniu rozgrywki – np. podczas WF 70. edycji Piotr Bruc).
W Wielkim Finale 87. edycji po raz pierwszy w historii programu zdarzyło się, że dwaj gracze mieli najwyższą liczbę punktów (łączną – za odcinek zwykły i Wielki Finał). W tej sytuacji nagroda za punkty została podzielona. Obaj gracze dostali po 5000 zł (po 50 proc. z 10 000 zł).
Wyjątkowo rzadko rozgrywka kończy się remisem, tj. wyłonieniem dwóch zwycięzców w jednym odcinku. Sytuacje te miały miejsce w odcinkach 6., 8., 104. i 125. edycji. Zwycięzcy odcinków zdobyli odpowiednio: Bogusław Solawa i Tadeusz Zapalski po 151 punktów, Anna Pawłowska i Marek Krukowski – po 152 punkty, Włodzimierz Rakowski i Lech Wiśniewski po 142 punkty, a Rafał Wawrzyński i Krzysztof Hanarz po 261 punktów. Nagroda dla zwycięzcy jest w takiej sytuacji dzielona i obu zawodników wchodzi na listę finalistów z taką samą liczbą punktów (o ile dany wynik jest wystarczający do zapisania na tej liście). Postępowanie wygląda podobnie w przypadku remisu u wszystkich trzech graczy finału (taka sytuacja nie wydarzyła się jeszcze w historii programu).
W 15. odcinku 80. serii rozgrywka finałowa musiała zostać przerwana z powodu braku czasu antenowego. Jej dalszą część pokazano w kolejnym odcinku, przed rozpoczęciem nowej gry. Powodem takiej sytuacji był bardzo długo trwający drugi etap.
W 16. odcinku 86. edycji jeden z uczestników zasłabł na planie. Nagrywanie dokończono po 20-godzinnej przerwie. Zadano wtedy trzy końcowe pytania finału, a w nagraniu wzięło udział dwoje zawodników (zawodnik ze stanowiska nr 2 już wcześniej odpadł).
W kilku Wielkich Finałach zdarzały się przypadki, że jedno ze stanowisk było puste, gdyż jeden z graczy nie stawił się na nagranie.
W Wielkim Finale 89. edycji wzięło udział aż 12 zawodników.
W 12. odcinku 81. edycji zdarzyło się, że uczestnik wziął pytanie „na siebie” już w II etapie. Regulamin tego nie zabrania. Gracz udzielił błędnej odpowiedzi, przez co stracił szansę, ale mógł dalej wyznaczać. Drugi taki przypadek miał miejsce w 14. odcinku 112. edycji, z tym że zawodnik odpowiedział na pytanie poprawnie.
W 19. odcinku 55. edycji w drugim etapie żaden z graczy ze stanowisk 1–6 nie odpowiedział na pierwsze pytanie. Dopiero uczestniczka na stanowisku nr 7 odpowiedziała na pytanie i wtedy zgodnie z zasadą musiała wyznaczyć kogoś ze stanowisk 1–5.
W 4. odcinku 120. edycji żaden z uczestników na stanowiskach 1–5 nie odpowiedział poprawnie na pytanie. Prawo do wyznaczania zdobył dopiero zawodnik przy stanowisku nr 6, który wbrew zasadom wyznaczył gracza ze stanowisk 6–10 (zamiast gracza ze stanowisk 1–5). Reguły wyznaczania nie wyegzekwowano także w 16. odcinku 122. edycji, w którym jako pierwszy wyznaczał zawodnik z numerem 8 (przy czym zawodnicy na stanowiskach nr 3 i nr 5 odpadli w pierwszym etapie).
W Wielkim Finale 140. edycji nie wziął udziału rekordzista i lider listy zwycięzców Artur Baranowski. Mimo to zdobył nagrodę za największą liczbę punktów.
Bardzo często w danym odcinku występują wyłącznie mężczyźni. Nie zdarzyło się jeszcze, aby większość zawodników stanowiły kobiety. Tylko parokrotnie liczba mężczyzn i kobiet była równa. Ostatni raz taka sytuacja zdarzyła się w odcinku specjalnym 77. edycji, gdzie brała udział młodzież licealna – laureaci olimpiad przedmiotowych. Wygrał Kosma Nykiel, który zdobył 233 punkty, a wygrana 10 000 zł została przekazana na Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia”.
W odcinku specjalnym z 1995 roku nie rozegrano rundy pierwszej. Z początku uczestnicy sobie podpowiadali; jednemu z graczy za poprawną podpowiedź przywrócono wcześniej utraconą szansę.
W 4. odcinku 141. edycji w finale wystąpiły same kobiety.