javascript is disabled, enable it otherwise the site will not work properly!

javascript est désactivé, activez-le sinon le site ne fonctionnera pas correctement !

Azerbaycan'da LGBT hakları

Azerbaycan'da LGBT hakları, Azerbaycan sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir. Azerbaycan'da LGBT bireyler için hiçbir yasal güvence bulunmamakla birlikte ülke genelinde homofobik yaklaşım bulunmaktadır.

Azerbaycan'da kadınlar arası cinsel ilişki Azerbaycan topraklarında hiçbir zaman suç olmamışken erkekler arası cinsel ilişki, Eylül 2000'de ceza kanununun içerisinde kabul edilmiş ve Ocak 2001'de yürürlüğe girmesi ile yasaktan kaldırılmıştır. Buna rağmen LGBT kişiler hâlâ baskı ve tacize maruz kalmaktadırlar. Mevcut durumda yasal korunmaya tâbi olmayıp hemcins çiftler evlenememektedir. Cinsiyet kimliğinin yasal tanınması konusunda trans kişilere hiçbir idari usul mevcut değildir. Hemcins çiftler, çocuklar evlat edinemez; nefret söylemi ya da nefret suçu ile ilgilenen yasalar, ne cinsel yönelim ne de cinsiyet kimliğini kapsamaktadır.

Heteroseksüel olmayan ya da cinsiyet uyumsuzluğu gösteren kişilere karşı "mavi" ya da Rusçadan alınmış "goluboy" (голубой) terimleri kullanılmaktadır.

Avrupa ülkelerini LGBT hakları açısından listeleyen Rainbow Europe Map and Index'in 2021 versiyonuna göre Azerbaycan LGBT hakları konusunda 49 Avrupa ülkesi arasında son sırada yer almıştır.

Ayrımcılık ve şiddet

Azerbaycan'da eşcinsellik iddiaları politik bir silah olarak kullanılmaktadır. Hükûmet, geçmişte muhalefet üyelerinin saygınlığını sarsmak amacıyla onları eşcinsellikle suçlamıştır. Muhalefet Azerbaycan Halk Cephesi başkanı Ali Kerimli'nin kendisi eşcinsellikle suçlanıp siyasetçi olmaya elverişsiz olduğu iddia edilmiştir.

Azerbaycanlı yazar Alekper Aliyev'in 2009'da yayımladığı Artuş ve Zaur isimli romanı, Artuş isimli bir Ermeni ile Zaur isimli bir Azeri'nin arasındaki aşk hikâyesini anlatıp Azerbaycan toplumunun hem Ermeniler hem de eşcinselliğe ilişkin tabularına değinmiş ve sert bir biçimde karşılanmıştır. Yazarın Hürriyet gazetesi ile yaptığı bir görüşmede söylediğine göre romanın piyasaya çıkmasından bir ay sonra Azerbaycanlı polisler kitap dükkânlarını tek tek dolaşıp roman kopyalarını toplamıştır, ancak bir İçişleri Bakanlığı sözcüsünün iddiasına göre polisler kitap satışını hiçbir şekilde engellememiştir. Yazarın kendi iddiası üzerine ayrıca kendisine karşı tehditler yapılmıştır.

Sanatçı Babi Badalov kendi memleketinde cinsel yöneliminden dolayı hayatını tehlikeye sokan tehditlere uğradıktan sonra yurtdışında iltica teşebbüslerinde bulunup 2011'de sığınmacı olarak Paris'e yerleşmiştir.

Hukuk

Avrupa Konseyi üye devletlerinde eşcinsel evliliğin olasılıkla yasallaştırılması dahil olmak üzere cinsel yönelim ile cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılığa ilişkin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin düzenlediği tartışmalar hem Azerbaycanlı milletvekilleri hem de dini liderler tarafından sert karşılandı. Azerbaycan delegasyonu üyeleri Gültekin Hacıbeyli ile Sabir Hacıyev, tartışmalara katılmayacaklarını bildirdiler. Ayrıca Milli Meclisin Sosyal Siyaset Komitesi Başkanı Hadı Recebli, milli ve kültürel değerlerinin korunmasını gerekçe olarak göstererek tartışmalara olumsuz göz ile baktığını ifade etti.

Aktiviteler

Bu ana kadar Azerbaycan'da hiçbir LGBT Onur etkinliği yer almamıştır. Özellikle Bakü'de düzenlenen 2012 Eurovision Şarkı Yarışması'ndan önceki aylarda, yarışmanın yer aldığı günlerde eşcinsel bir geçit törenin yer alacağı rivayetlerin yayılması ile bu konu Azerbaycan'da tartışılmaya başladı. Pink News sitesinin Mayıs 2012'de yayımladığı habere göre sözde "The Devotees of Azerbaijan" ("Azerbaycan'ın Esirleri") isimli bir hacker grubu esctoday.com ile resmî Eurovision sitesi başta olmak üzere yarışmaya ilişkin sitelere saldırarak olası bir "gey geçit töreni'ne tepki göstermiştir. Bu geçit törenine ilişkin rivayetlerin ayrıca İran'a ulaşmasının ardından İran hükûmeti Bakü'deki büyükelçisini geri çağırmıştır.