RKS Raków Częstochowa – klub sportowy z Częstochowy, założony w 1921 pod nazwą Racovia. Nazwa pochodzi od dzielnicy Raków, gdzie znajduje się siedziba klubu. Od sezonu 2019/20 męska drużyna piłkarska występuje w Ekstraklasie. Mistrz Polski w 2023 roku, dwukrotny wicemistrz Polski, oraz zdobywca Pucharu Polski i Superpucharu Polski w latach 2021 i 2022.

Historia

Chronologia nazw

• marzec 1921 – Klub Sportowo-Footbolowy Racovia
• 1927 – RKS (Robotniczy Klub Sportowy) Raków Częstochowa
• 1951– Koło Zrzeszenia Sportowego „Stal” przy Hucie „Częstochowa”
• 8 czerwca 1957 – RKS Raków
• 11 lipca 2002 – KS Raków Częstochowa
• 1 lipca 2011 – RKS Raków Częstochowa

Historia

1921–1945

W 1921 r. w wyniku starań działaczy Organizacji Młodzieżowej Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, związanej z PPS, powstał Klub Sportowo-Footbolowy „Racovia”. Patronat nad nim objął Komitet Dzielnicowy PPS i lokalny oddział Związku Zawodowego Metalowców. Nie został on jednak zarejestrowany w Związku Okręgowym Piłki Nożnej w Krakowie ani w Kielcach z powodu negatywnego nastawienia częstochowskiego starostwa wynikającego z braków w statucie klubu. Założycielami byli dr Jan Baścik, Marian Federak, Jan Łoboda, Józef Kaźmierczak, Antoni Kiełbasiński, Wacław Sabczyk. Pierwsze boisko powstało na drewnianym torze wyścigów kolarskich, zbudowanym przy ul. Limanowskiego i Syrokomli, który dyrekcja Huty Częstochowa udostępniła klubowi w zamian za opiekę nad tym obiektem. Zawodnicy występowali zwykle w zielonych koszulkach z czarnymi wyłogami oraz w czarnych spodenkach. W 1924 roku „Racovia” rozpoczęła udział w rozgrywkach mistrzowskich z klubami częstochowskimi. Wobec braku rejestracji 20 lipca 1925 roku klub został samorozwiązany W 1927 roku klub został reaktywowany jako Robotniczy Klub Sportowy Raków, jednak nie został zarejestrowany – nie występuje w wykazie stowarzyszeń województwa kieleckiego i Księdze Jubileuszowej PZPN. Klub reaktywowali działacze: Józef Baranowski, Feliks Bekier, Antoni Gładysz, i Władysław Pachołek. Pomimo braku rejestracji klub funkcjonował i występował w rozgrywkach, awansując z klasy C, przez klasę B do klasy A. Piłkarze występowali w czerwonych spodenkach oraz w niebieskich koszulkach z wyhaftowanymi literami RKS Raków. W okresie kryzysu gospodarczego klub przeżywał trudności finansowe, zawodnicy musieli pokrywać koszty strojów i dojazdów z własnych środków, w celu zdobycia środków na funkcjonowanie drużyny założono zespół muzyczny i teatr amatorski. Po wyborach brzeskich doszło do zaostrzenia sytuacji politycznej, rządowe bojówki splądrowały wówczas lokal PPS, w odpowiedzi na co fanatyczny członek partii dokonał zabójstwa działacza obozu rządowego Antoniego Furmańczyka i trzech innych osób. Klub Raków, jako podporządkowany PPS, był wówczas bliski zamknięcia. W 1935 roku dyrektor Huty Częstochowa inż. Tomasz Szwejkowski przeznaczył środki na zakup sprzętu i urządzenie boiska. W okresie międzywojennym i okupacyjnym najbardziej wyróżniającymi się zawodnikami Rakowa byli Marian Federak i Józef Trauc. W 1937 roku zespół awansował do częstochowskiej A klasy, wysuwając się na czoło tabeli.

W czasie II wojny światowej klub nie istniał z powodu polityki okupanta. W niemieckich obozach koncentracyjnych zginęli byli prezesi Marian Federak i Konstanty Zawadzki. Z rąk Niemców zginęli także piłkarze Mieczysław Andre i Stanisław Frocisz. Józef Trauc, który współtworzył tajną drużynę Rakowa, został postrzelony w kolano, co okupił trwałym kalectwem.

1945–1994

Po wojnie zaczęto szybką rozbudowę osiedla Raków, stawiając nowe bloki. Wówczas zlikwidowano boisko, w związku z czym zawodnicy zbudowali własnymi siłami żwirowe boisko w pobliżu obecnego. Klub reaktywowany przez Władysława Pachołka, Józefa Baranowskiego, Jana Łobodę i Franciszka Ślęzaka związał się z Hutą Częstochowa, która wsparła go finansowo. Powstały sekcje: bokserska, szachowa, tenisa stołowego i piłki siatkowej męskiej. Oficjalnie sekcję piłki nożnej odtworzono w klubie dopiero w 1949 roku. Z inicjatywy Mariana Zdunkiewicza powstał Społeczny Komitet Budowy Stadionu. Po rozpoczęciu prac przy budowie obecnego kompleksu klubowego zawodnicy własnymi siłami zbudowali prowizoryczne boisko na Dąbiu. Obecnie (XXI wiek) funkcjonujący stadion oddano do użytku 22 lipca 1955 roku. W pierwszych latach po wojnie klub z powodu polityki państwa występował pod nazwą „Stowarzyszenie Sportowe Stal Raków”. Przy klubie funkcjonowały sekcje: koszykówki kobiet (1956–1970), koszykówki mężczyzn (1958–1970), lekkoatletyczna (1960–1972), piłki ręcznej kobiet (1967–1970) i powstała w 1970 roku sekcja brydża sportowego. Statut klubu pochodzi z 1964 roku.

Drużyna piłkarska klubu sukcesywnie umacniała swoją pozycję, awansując od juniorów do Ligi Zagłębiowskiej. 5 sierpnia 1962 roku Raków wygrał 2:0 z Górnikiem Radlin w ostatnim barażowym meczu o awans do II ligi. Mecz rozegrano na stadionie Victorii Częstochowa przy 15 tysięcznej widowni.

W sezonie 1966/67 trzecioligowy zespół awansował do finału Pucharu Polski. 9 lipca 1967 roku o godz. 17:00 w finale w Kielcach RKS przegrał po dogrywce 0:2 z Wisłą Kraków. Poziom meczu był wyrównany, w pierwszej połowie Raków miał pięć szans na zdobycie bramki, a Wisła ani jednej. Wśród trzech królów strzelców turnieju znalazł się Bernard Burczyk.

W 1972 roku w półfinale Pucharu Polski RKS przegrał z Legią Warszawa. Pierwszy mecz został rozegrany na Stadionie Miejskim w Częstochowie przy 18 tysięcznej publiczności. W 1985 drużyna juniorów Rakowa trenowana przez Zbigniewa Dobosza i Andrzeja Lewandowskiego wygrała ogólnopolską spartakiadę młodzieży w kategorii piętnastolatków. Przez wiele lat, do 1991 roku, trenerem drużyny piłkarskiej był były piłkarz Rakowa, Jan Basiński. W 1993 roku juniorska drużyna klubu pod kierownictwem Gotharda Kokotta zajęła 2 miejsce w rozgrywkach juniorów młodszych (U-17). Zawodnik klubu Jacek Magiera zdobył Mistrzostwo Europy w piłce nożnej do lat 16 oraz zajął 4. miejsce na Mistrzostwach Świata w piłce nożnej do lat 17. W sezonie 1993/1994 siatkarze klubu zajęli 3 miejsce w Pucharze Polski.

1994–2023

W latach 1994–1998 zespół piłkarski występował w I lidze, w sezonie 1995/96 kończąc rozgrywki ligowe na 8. miejscu. W 1995 roku Raków dotarł do ćwierćfinału Pucharu Polski (uległ warszawskiej Legii), a rok później również w ćwierćfinale przegrał z Ruchem Chorzów. W 2001 roku klub spadł do IV ligi. 11 lipca 2002 roku powołano do życia Klub Sportowy Raków. W tym samym roku zlikwidowano sekcję siatkarską klubu. W sezonie 2002/2003 zawodnik Tomasz Czok zdobył 15 goli, zostając królem strzelców grupy śląskiej I IV ligi. W sezonie 2003/2004 zespół dotarł do ćwierćfinału Pucharu Polski, gdzie przegrał z Jagiellonią Białystok. W 2005 roku po wygranym dwumeczu z Koszarawą Żywiec KS Raków Częstochowa awansował do III ligi (od 2008 roku II liga). Królem strzelców w grupie w sezonie 2004/2005 został Tomasz Czok strzelając 23 bramki.

1 lipca 2011 roku utworzono spółkę akcyjną RKS Raków Częstochowa, która przejęła sekcję piłki nożnej KS Raków Częstochowa. W 2011 roku obchodzono 90-lecie istnienia klubu. Z tej okazji rozegrano towarzyski mecz z Wisłą Kraków, wygrany przez Raków 1:0.

W 2014 roku właścicielem klubu został przedsiębiorca Michał Świerczewski.

W sezonie 2016/17 zespół pod kierownictwem Marka Papszuna zwyciężył w II lidze i zapewnił sobie awans do I ligi. Drużyna rezerw grała wówczas w IV lidze. W Plebiscycie Piłki Nożnej Andrzej Niewulis otrzymał tytuł pierwszoligowca roku 2018.

10 kwietnia 2019 roku w półfinale Pucharu Polski zespół przegrał z Lechią Gdańsk. 24 kwietnia 2019 roku Raków pokonał na własnym stadionie 2:0 drużynę Podbeskidzia Bielsko-Biała w meczu 30 kolejki I ligi, dzięki czemu po 21 latach przerwy awansował do Ekstraklasy. W Plebiscycie Piłki Nożnej Marek Papszun otrzymał tytuł trenera roku 2020, a Raków Częstochowa tytuł drużyny roku 2020.

W 2021 roku klub sportowy obchodził 100-lecie istnienia. Z tej okazji 29 marca 2021 roku w meczu 22 kolejki Ekstraklasy z Górnikiem Zabrze drużyna zagrała w sznurowanych zielono-czarnych koszulkach, nawiązujących do pierwszych barw klubu.

W sezonie 2020/2021 zespół zagrał w finale Pucharu Polski. 2 maja 2021 roku w meczu na Arenie Lublin RKS Raków wygrał 2:1 z Arką Gdynia. Rakowianie przegrywali 0:1 po golu Mateusza Żebrowskiego w 57 minucie, ale zaprezentowali wspaniały finisz. W 81. minucie wyrównał Ivi López, a o zwycięstwie przesądził David Tijanić strzelając drugiego gola w 89. minucie. Raków zdobył Puchar Polski, przez co był uprawniony do startu w kwalifikacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA. Królem strzelców turnieju został Vladislavs Gutkovskis. 10 maja 2021 roku w meczu 29 kolejki Ekstraklasy Raków na własnym stadionie wygrał 1:0 z Piastem Gliwice, przez co na kolejkę przed końcem rozgrywek został srebrnym medalistą Mistrzostw Polski. Marek Papszun został wybrany trenerem, a Kamil Piątkowski młodzieżowcem sezonu 2020/2021 Ekstraklasy. Po zakończeniu sezonu Kamil Piątkowski przeszedł do mistrza Austrii Red Bull Salzburg za kwotę 5 milionów euro, a David Tijanić do Göztepe SK za kwotę 2 milionów euro.

17 lipca 2021 roku Raków zagrał w Warszawie mecz o Superpuchar Polski z mistrzem Polski Legią Warszawa. Ponieważ w podstawowym czasie gry był remis 1:1, o zwycięstwie zadecydowały rzuty karne, po których wygrał Raków 4:3.

W kwalifikacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA drużyna w dwumeczach pokonała Sūduvę Mariampol (0:0, k. 4:3) i Rubin Kazań (1:0), lecz w rundzie play-off przegrała z KAA Gent (1:3). Raków rozgrywał swoje mecze domowe na Stadionie Miejskim w Bielsku-Białej.

2 maja 2022 roku drużyna Rakowa obroniła tytuł zdobywcy Pucharu Polski wygrywając na Stadionie Narodowym w Warszawie 3:1 z Lechem Poznań. Gole dla drużyny strzelili Vladislavs Gutkovskis, Mateusz Wdowiak i Ivi López. Mateusz Wdowiak został jednym z królów strzelców turnieju.

21 maja 2022 roku w meczu 34 kolejki Ekstraklasy Raków na własnym stadionie wygrał 3:0 z Lechią Gdańsk, przez co zespół drugi raz z rzędu zdobył wicemistrzostwo Polski. Królem strzelców ekstraklasy został Ivi López zdobywając dla klubu 20 bramek. Ponadto został wybrany najlepszym pomocnikiem i najlepszym piłkarzem sezonu 2021/2022 Ekstraklasy. Vladan Kovačević otrzymał tytuł najlepszego bramkarza sezonu.

9 lipca 2022 roku Raków zagrał w Poznaniu mecz o Superpuchar Polski z mistrzem Polski Lechem Poznań. Raków wygrał 2:0. Gole dla drużyny strzelili Bogdan Racovitan i Mateusz Wdowiak.

W kwalifikacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA drużyna w dwumeczach pokonała FK Astanę (6:0) i Spartak Trnawę (3:0), lecz w rundzie play-off przegrała ze Slavią Praga (2:3).

W Plebiscycie Piłki Nożnej 2022 Marek Papszun został po raz trzeci wybrany trenerem roku.

W sezonie 2022/2023 Raków trzeci raz z rzędu zagrał w finale Pucharu Polski, w którym po bezbramkowym remisie przegrał z Legią Warszawa 5:6 w serii rzutów karnych. 7 maja 2023 roku Pogoń Szczecin wygrała na swoim boisku 2:1 z Legią Warszawa. Ten wynik sprawił, że na trzy kolejki przed końcem sezonu Raków zapewnił sobie pierwsze w historii mistrzostwo Polski. Podczas Gali Ekstraklasy podsumowującej sezon 2022/2023 Vladan Kovačević został po raz drugi z rzędu wybrany bramkarzem sezonu, Fran Tudor otrzymał tytuł obrońcy sezonu, a Marek Papszun został wybrany trenerem sezonu.

W sezonie 2023/2024 Raków uczestniczył w eliminacjach Ligi Mistrzów. W drodze do fazy play-off kwalifikacji wyeliminował nie tylko Florę Tallinn, ale i faworyzowane kluby Qarabağ FK oraz Aris Limassol. W ostatniej fazie eliminacji los skojarzył Raków z mistrzem Danii FC Kopenhaga – w pierwszym meczu przegrał 0:1, w drugim zremisował 1:1. Jako przegrany tego etapu rozgrywek, zyskał prawo gry w fazie grupowej Ligi Europy. W samej grupie, w której trafił na Sporting CP, Atalantę BC i Sturm Graz, zdobył cztery punkty i zajął ostatnie miejsce.

Sezony ligowe

I poziom – 8 sezonów, II poziom – 17 sezonów, III poziom – 47 sezonów, IV poziom – 9 sezonów, V poziom – 2 sezony

Historyczne mecze

Finał Pucharu Polski (1967)

Finał Pucharu Polski (2021)

Mecz o Superpuchar Polski (2021)

Finał Pucharu Polski (2022)

Mecz o Superpuchar Polski (2022)

Finał Pucharu Polski (2023)

Statystyki

Stan na 27 października 2023

Drużynowe

Raków zajmuje 31 miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy mając następujący bilans:

Raków zajmuje 30 miejsce w tabeli wszech czasów I ligi mając następujący bilans:

Mecze w europejskich pucharach

Raków zajmuje 216 miejsce w rankingu klubowym UEFA, mając następujący bilans:

Mecze w Pucharze Polski na poziomie centralnym

Derby Częstochowy

Mecze Rakowa z innymi częstochowskimi drużynami. Nie uwzględniono meczów rozegranych przed 1939 rokiem. Mecze derbowe w latach 1945–1968 ściągały na trybuny tysiące kibiców. Duże emocje budziły mecze rozgrywane w latach 1957–1962 pomiędzy Rakowem, Skrą i Victorią (od 1960 także Budowlanymi) w walce o awans do II ligi. Rywalizację tę wygrał ostatecznie Raków.

Najwyżej sklasyfikowany klub z Częstochowy

Indywidualne

Reprezentanci w barwach Rakowa

Wytłuszczono piłkarzy, którzy grali w klubie, występując w reprezentacji kraju.

• Hubert Pala – 3 mecze (1960)
• Adam Fedoruk – 18 meczów (1990-1994)
• Paweł Skrzypek – 10 meczów (1996-1997)
• Jacek Krzynówek – 96 meczów (1998-2009)
• Tomasz Kiełbowicz – 9 meczów (2000-2007)
• Michał Gliwa – 1 mecz (2011)
• Aghwan Papikian – 2 mecze (2013-2014)
• Felicio Brown Forbes – 4 mecze (2014-)
• Maciej Wilusz – 4 mecze (2014)
• Mateusz Zachara – 2 mecze (2014)
• Vladislavs Gutkovskis – 43 mecze (2016-)
• Walerian Gwilia – 44 mecze (2016-)
• Eric Otieno – 42 mecze (2016-)
• Srđan Plavšić – 2 mecze (2016-2017)
• Marko Poletanović – 1 mecz (2016)
• Fran Tudor – 3 mecze (2017)
• Jarosław Jach – 2 mecze (2017)
• Adnan Kovačević – 12 meczów (2019-)
• Tomáš Petrášek – 3 mecze (2020-)
• David Tijanić – 1 mecz (2020-)
• Stratos Svarnas – 6 meczów (2020-)
• Gustav Berggren – 1 mecz (2020-)
• Władysław Koczerhin – 1 mecz (2021)
• Arciom Rachmanau – 2 mecze (2021-)
• Kamil Piątkowski – 3 mecze (2021-)
• Deian Sorescu – 7 meczów (2021-)
• Janis Papanikolau – 3 mecze (2022-)
• Michał Skóraś – 1 mecz (2022-)
• Péter Baráth – 2 mecze (2022-)
• John Yeboah – 1 mecz (2024-)
• Bogdan Racovițan – 1 mecz (2024-)

Europejskie puchary

Sukcesy

Drużynowe

• Spartakiada młodzieży
  • 1. miejsce: 1985
• Mistrzostwo Polski juniorów starszych (U-18)
  • 3. miejsce: 2023
• Mistrzostwo Polski juniorów młodszych (U-17)
  • 2. miejsce: 1993
  • 3. miejsce: 2024

Indywidualne

Plebiscyt Piłki Nożnej:

• Drużyna Roku
  • 2020, 2021, 2023
• Trener Roku
  • 2020, 2021, 2022, 2023 – Marek Papszun
• Pierwszoligowiec Roku
  • 2018 – Andrzej Niewulis

Stadion

Obiekt został oddany do użytku 22 lipca 1955 r. Był modernizowany w 2018 roku oraz w latach 2020–2021.

• Pojemność: 5500 (trybuna zachodnia zadaszona – 1000),
• Oświetlenie: 1600 lx,
• Wymiary płyty głównej boiska: 105 × 68 m,
• Dojazd na stadion: liniami autobusowymi i tramwajowymi do przystanku Stadion Raków

Zawodnicy

Jednym z najbardziej znanych wychowanków klubu jest Jakub Błaszczykowski – wielokrotny reprezentant Polski. Oprócz niego w kadrze narodowej występował wychowanek klubu Jerzy Brzęczek, srebrny medalista na Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie w 1992; zawodnicy Rakowa Paweł Skrzypek i Kamil Piątkowski, byli zawodnicy klubu Jacek Krzynówek, Tomasz Kiełbowicz oraz Mateusz Zachara. Wychowankami klubu są również: Krzysztof Kołaczyk, Jacek Magiera, Piotr Malinowski, Maciej Gajos, Maksymilian Rogalski.

W latach 1958–1961 zawodnikiem Rakowa był skoczek o tyczce Włodzimierz Sokołowski, wielokrotny mistrz i rekordzista Polski, olimpijczyk.

Obecny skład

Stan na 27 czerwca 2024

Piłkarze na wypożyczeniu

Trenerzy

Jan Basiński sprawował funkcję trenera pięciokrotnie.

Najdłużej podczas jednej kadencji (na podstawie posiadanych danych) trenował Raków Marek Papszun – ponad siedem lat. W okresie jego pracy klub osiągnął swoje największe sukcesy: mistrzostwo, dwukrotne wicemistrzostwo, Puchar oraz Superpuchar Polski.

Prezesi klubu

Sponsorzy klubu

Stroje piłkarskie

Kibice

Wśród znanych osób, które kibicują Rakowowi są m.in. Artur Barciś, Muniek Staszczyk, Ireneusz Bieleninik i Dawid Celt.

Stowarzyszenie Wieczny Raków

Kibice klubu działają w założonym w 2010 r. stowarzyszeniu Wieczny Raków. Przyjaźnią się z kibicami klubów Chemik Kędzierzyn-Koźle oraz Fehérvár FC.

Hymn kibiców

Maskotka

Maskotką drużyny jest rycerz Medalik. Po raz pierwszy pojawiła się na stadionie Rakowa 10 października 2022 r. podczas wygranego 1:0 meczu ekstraklasy z Miedzią Legnica. Imię maskotki zostało wybrane przez kibiców klubu w głosowaniu.

Druga drużyna

Rozgrywki ligowe

W sezonie 1965/1966 zespół występował w A Klasie grupie Sosnowiec, w sezonach 1995/1996, 1996/1997, 1997/1998 brał udział w rozgrywkach "starej" III ligi, w sezonie 1998/1999 występował w IV lidze. Po sezonie 1999/2000 zdecydowano o likwidacji drużyny rezerw. W 2006 roku zespół awansował do A klasy, w 2008 roku do ligi okręgowej, w 2013 roku do IV ligi, a w 2022 roku do III ligi.

Puchar Polski

W sezonach 1980/1981, 1998/1999 i 1999/2000 rezerwy Rakowa dotarły do I rundy Pucharu Polski, w sezonie 1981/1982 do II rundy, a w sezonie 1996/1997 do IV rundy (1/16 finału). W sezonach 1997/1998 i 2000/2001 zespół odpadł w rundzie wstępnej. W sezonach 2011/2012, 2019/2020 oraz 2021/2022 druga drużyna wygrała rozgrywki pucharowe w podokręgu Częstochowa. W sezonie 2019/2020 zespół przegrał w finale na szczeblu województwa śląskiego.

Kluby partnerskie

W Projekcie Klubów Filialnych Rakowa uczestniczy 28 klubów z województw śląskiego, wielkopolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, lubelskiego, pomorskiego i małopolskiego. Wśród nich Victoria Częstochowa, Rozbark Bytom, Unia Racibórz, Stal Gorzyce, Sokół Sokołów Małopolski, Neptun Końskie, Polonia Chodzież.

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona klubu (pol.)
• Raków Częstochowa w bazie 90minut.pl
• Raków Częstochowa, [w:] baza Transfermarkt (drużyny) [dostęp 2023-03-17] .
• RKS Raków Częstochowa, [w:] baza Soccerway (drużyny) [dostęp 2023-03-17] .
• Aktualne wyniki Rakowa na Flashscore.pl (pol.)
• https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/1058951/wiecej-takich-ludzi-to-on-zbudowal-wielki-rakow