Aller au contenu principal

翠雀属


翠雀属


翠雀属(学名:Delphinium)是毛茛科下的一个属。该属有300~500种,多数为多年生草本植物,少数为一年生草本植物,主要分布于北半球温带及亚热带,少数种生长在热带高山。

名称

迪奥斯科里德斯的《药材志》记载了一种因为花似海豚而得名δελφίνιονdelphínion,意思是“海豚”)的翠雀属植物。翠雀属的属名Delphinium即来源于此。

翠雀属的中文名来自中国分布最广的种——翠雀。“翠雀”一名最早见于清代文獻,如鄒一桂《小山畫譜》、吳其濬《植物名实图考》,也是以花形命名;《廣群芳譜》作“蓝雀花”。

物种

本属包括以下物种:

  • 腺梗翠雀花 Delphinium adenopodum
  • 塔城翠雀花 Delphinium aemulans
  • 阿富汗翠雀花 Delphinium afghanicum
  • 阿克陶翠雀花 Delphinium aktoense
  • 白蓝翠雀花 Delphinium albocoeruleum
  • 高茎翠雀花 Delphinium altissimum
  • 宕昌翠雀花 Delphinium angustipaniculatum
  • 狭菱形翠雀花 Delphinium angustirhombicum
  • 还亮草 Delphinium anthriscifolium
  • 秋翠雀花 Delphinium autumnale
  • 巴塘翠雀花 Delphinium batangense
  • 宽距翠雀花 Delphinium beesianum
  • 三出翠雀花 Delphinium biternatum
  • 短莛翠雀花 Delphinium breviscaposum
  • 短萼翠雀花 Delphinium brevisepalum
  • 囊距翠雀花 Delphinium brunonianum
  • 拟螺距翠雀花 Delphinium bulleyanum
  • 蓝翠雀花 Delphinium caeruleum
  • 美丽还亮草 Delphinium callichromum
  • 美叶翠雀花 Delphinium calophyllum
  • 驴蹄草叶翠雀花 Delphinium calthifolium
  • 弯距翠雀花 Delphinium campylocentrum
  • 奇林翠雀花 Delphinium candelabrum
  • 尾裂翠雀花 Delphinium caudatolobum
  • 拟角萼翠雀花 Delphinium ceratophoroides
  • 角萼翠雀花 Delphinium ceratophorum
  • 昌都翠雀花 Delphinium changduense
  • 察隅翠雀花 Delphinium chayuense
  • 唇花翠雀花 Delphinium cheilanthum
  • 白缘翠雀花 Delphinium chenii
  • 黄毛翠雀花 Delphinium chrysotrichum
  • 珠峰翠雀花 Delphinium chumulangmaense
  • 仲巴翠雀花 Delphinium chungbaense
  • 鞘柄翠雀花 Delphinium coleopodum
  • 错那翠雀花 Delphinium conaense
  • 锡金翠雀花 Delphinium conocentrum
  • 稻城翠雀花 Delphinium daochengense
  • 谷地翠雀花 Delphinium davidii
  • 大藏翠雀花 Delphinium dazangense
  • 滇川翠雀花 Delphinium delavayi
  • 密花翠雀花 Delphinium densiflorum
  • 二距翠雀花 Delphinium dicentrum
  • 拟长距翠雀花 Delphinium dolichocentroides
  • 无距还亮草 Delphinium ecalcaratum
  • 无腺翠雀花 Delphinium eglandulosum
  • 高翠雀花 Delphinium elatum
  • 长卵苞翠雀花 Delphinium ellipticovatum
  • 毛梗翠雀花 Delphinium eriostylum
  • Delphinium eriosylum
  • 二郎山翠雀花 Delphinium erlangshanicum
  • 丝苞翠雀花 Delphinium filibracteolum
  • 短距翠雀花 Delphinium forrestii
  • 叉角翠雀花 Delphinium furcatocornutum
  • 秦岭翠雀花 Delphinium giraldii
  • 光茎翠雀花 Delphinium glabricaule
  • 冰川翠雀花 Delphinium glaciale
  • 贡嘎翠雀花 Delphinium gonggaense
  • 巩留翠雀花 Delphinium gongliuense
  • 翠雀 Delphinium grandiflorum
  • 硕边翠雀花 Delphinium grandilimbum
  • 拉萨翠雀花 Delphinium gyalanum
  • 钩距翠雀花 Delphinium hamatum
  • 淡紫翠雀花 Delphinium handelianum
  • 川陕翠雀花 Delphinium henryi
  • 毛茛叶翠雀花 Delphinium hillcoatiae
  • 毛茎翠雀花 Delphinium hirticaule
  • 毛叶翠雀花 Delphinium hirtifolium
  • 河南翠雀花 Delphinium honanense
  • 兴安翠雀花 Delphinium hsinganense
  • 湟中翠雀花 Delphinium huangzhongense
  • 华山翠雀花 Delphinium huashanicum
  • 会泽翠雀花 Delphinium hueizeense
  • 贡噶翠雀花 Delphinium hui
  • 乡城翠雀花 Delphinium humilius
  • 伊犁翠雀花 Delphinium iliense
  • 缺刻翠雀花 Delphinium incisolobulatum
  • 光序翠雀花 Delphinium kamaonense
  • 甘肃翠雀花 Delphinium kansuense
  • 甘孜翠雀花 Delphinium kantzeense
  • 喀什翠雀花 Delphinium kaschgaricum
  • 密叶翠雀花 Delphinium kingianum
  • 东北高翠雀花 Delphinium korshinskyanum
  • 昆仑翠雀花 Delphinium kunlunshanicum
  • 帕米尔翠雀花 Delphinium lacostei
  • 细距翠雀花 Delphinium lagarocentrum
  • 狭裂翠雀花 Delphinium lagarolobum
  • 朗县翠雀花 Delphinium langxianense
  • 毛药翠雀花 Delphinium lasiantherum
  • 宽片翠雀花 Delphinium latilimbum
  • 宽菱形翠雀花 Delphinium latirhombicum
  • 聚伞翠雀花 Delphinium laxicymosum
  • 光叶翠雀花 Delphinium leiophyllum
  • 光轴翠雀花 Delphinium leiostachyum
  • 凉山翠雀花 Delphinium liangshanense
  • 李恒翠雀花 Delphinium lihengianum
  • 丽江翠雀花 Delphinium likiangense
  • 灵宝翠雀花 Delphinium lingbaoense
  • 长苞翠雀花 Delphinium longibracteolatum
  • 长梗翠雀花 Delphinium longipedicellatum
  • 隆子翠雀花 Delphinium longziense
  • 泸定翠雀花 Delphinium ludingense
  • 宽苞翠雀花 Delphinium maackianum
  • 金沙翠雀花 Delphinium majus
  • 软叶翠雀花 Delphinium malacophyllum
  • 茂县翠雀花 Delphinium maoxianense
  • 多枝翠雀花 Delphinium maximowiczii
  • 墨脱翠雀花 Delphinium medogense
  • 门源翠雀花 Delphinium menyuyanense
  • 小瓣翠雀花 Delphinium micropetalum
  • 新源翠雀花 Delphinium mollifolium
  • 软毛翠雀花 Delphinium mollipilum
  • 磨顶山翠雀花 Delphinium motingshanicum
  • 木里翠雀花 Delphinium muliense
  • 囊谦翠雀花 Delphinium nangchienense
  • 朗孜翠雀花 Delphinium nangziense
  • 船苞翠雀花 Delphinium naviculare
  • 文采新翠雀花 Delphinium neowentsaii
  • 宁朗山翠雀花 Delphinium ninglangshanicum
  • 叠裂翠雀花 Delphinium nordhagenii
  • 细茎翠雀花 Delphinium nortonii
  • Delphinium nuttallianum Pritz. ex Walp., 1843
  • 倒心形翠雀花 Delphinium obcordatilimbum
  • 峨眉翠雀花 Delphinium omeiense
  • 拟直距翠雀花 Delphinium orthocentroides
  • 直距翠雀花 Delphinium orthocentrum
  • 尖距翠雀花 Delphinium oxycentrum
  • Delphinium pachycentroides W.T.Wang, 2008
  • 粗距翠雀花 Delphinium pachycentrum
  • 拟粗距翠雀 Delphinium paehycentoides
  • 纸叶翠雀花 Delphinium pergameneum
  • 平武翠雀花 Delphinium pingwuense
  • 宽爪翠雀花 Delphinium platyonychinum
  • 波密翠雀花 Delphinium pomeense
  • 黑水翠雀花 Delphinium potaninii
  • 拟蓝翠雀花 Delphinium pseudocaeruleum
  • 拟弯距翠雀花 Delphinium pseudocampylocentrum
  • 石滩翠雀花 Delphinium pseudocandelabrum
  • 假深蓝翠雀花 Delphinium pseudocyananthum
  • 拟冰川翠雀花 Delphinium pseudoglaciale
  • 宁蒗翠雀花 Delphinium pseudohamatum W.T.Wang, 1983
  • 条裂翠雀花 Delphinium pseudomosoynense W.T.Wang, 1993
  • 宽萼翠雀花 Delphinium pseudopulcherrimum W.T.Wang, 1965
  • Delphinium pseudoscabriflorum Q. Yuan & Q.E. Yang(西藏)
  • 拟澜沧翠雀花 Delphinium pseudothibeticum W.T.Wang & M.J.Warnock, 1997,为Delphinium ceratophorum var. brevicorniculatum W.T.Wang的异名
  • 拟川西翠雀花 Delphinium pseudotongolense W.T.Wang, 1962
  • 拟云南翠雀花 Delphinium pseudoyunnanense W.T.Wang, M.J.Warnock & G.H.Zhu, 1995
  • 普兰翠雀花 Delphinium pulanense W.T.Wang, 1979
  • 矮翠雀花 Delphinium pumilum
  • 紫苞翠雀花 Delphinium purpurascens
  • 密距翠雀花 Delphinium pycnocentrum
  • 大通翠雀花 Delphinium pylzowii
  • 青海翠雀花 Delphinium qinghaiense
  • 五花翠雀花 Delphinium quinqueflorum
  • 壤塘翠雀花 Delphinium rangtangense
  • 圆片翠雀花 Delphinium rotundilimbum
  • 岩生翠雀花 Delphinium saxatile
  • Delphinium scabriflorum D.Don, 1821
  • 沙乌尔翠雀花 Delphinium shawurense
  • 米林翠雀花 Delphinium sherriffii
  • 水城翠雀花 Delphinium shuichengense
  • 新疆高翠雀花 Delphinium sinoelatum
  • 五果翠雀花 Delphinium sinopentagynum
  • 花莛翠雀花 Delphinium sinoscaposum
  • 葡萄叶翠雀花 Delphinium sinovitifolium
  • 翼北翠雀花 Delphinium siwanense
  • 宝兴翠雀花 Delphinium smithianum
  • 川甘翠雀花 Delphinium souliei
  • 疏花翠雀花 Delphinium sparsiflorum
  • 螺距翠雀花 Delphinium spirocentrum
  • 匙苞翠雀花 Delphinium subspathulatum
  • 巧家翠雀花 Delphinium subtubulosum
  • 松潘翠雀花 Delphinium sutchuenense
  • 吉隆翠雀花 Delphinium tabatae
  • 太白翠雀花 Delphinium taipaicum
  • 大理翠雀花 Delphinium taliense
  • 唐古拉翠雀花 Delphinium tangkulaense
  • 新塔翠雀花 Delphinium tarbagataicum
  • 康定翠雀花 Delphinium tatsienense
  • 塔什库尔干翠雀花 Delphinium taxkorganense
  • 长距翠雀花 Delphinium tenii
  • 灰花翠雀花 Delphinium tephranthum
  • 四果翠雀花 Delphinium tetragynum
  • 澜沧翠雀花 Delphinium thibeticum
  • 天山翠雀花 Delphinium tianshanicum
  • 川西翠雀花 Delphinium tongolense
  • 三花翠雀花 Delphinium trianthophorum
  • 拟毛翠雀花 Delphinium trichophoroides
  • 毛翠雀花 Delphinium trichophorum
  • 三小叶翠雀花 Delphinium trifoliolatum
  • 全裂翠雀花 Delphinium trisectum
  • 阴地翠雀花 Delphinium umbrosum
  • 浅裂翠雀花 Delphinium vestitum
  • 绿房翠雀花 Delphinium viridiovarium
  • 粘毛翠雀花 Delphinium viscosum
  • 秀丽翠雀花 Delphinium wangii
  • 堆拉翠雀花 Delphinium wardii
  • 威宁翠雀花 Delphinium weiningense
  • 汶川翠雀花 Delphinium wenchuanense
  • 文采翠雀花 Delphinium wentsaii
  • 温泉翠雀花 Delphinium winklerianum
  • 狭序翠雀花 Delphinium wrightii
  • 乌恰翠雀花 Delphinium wuqiaense
  • 黄花翠雀花 Delphinium xanthanthum
  • 西昌翠雀花 Delphinium xichangense
  • 雅江翠雀花 Delphinium yajiangense
  • 竟生翠雀花 Delphinium yangii
  • 岩瓦翠雀花 Delphinium yanwaense
  • 叶城翠雀花 Delphinium yechengense
  • 永登翠雀花 Delphinium yongdengense
  • 永宁翠雀花 Delphinium yongningense
  • 中甸翠雀花 Delphinium yuanum
  • 毓泉翠雀花 Delphinium yuchuanii
  • 玉龙山翠雀花 Delphinium yulungshanicum
  • 云南翠雀花 Delphinium yunnanense
  • 扎囊翠雀花 Delphinium zhanangense
  • 镱锂翠雀花 Delphinium zhangii
  • 左贡翠雀花 Delphinium zuogongense

色素

翠雀属大多数种都开蓝紫色花,之所以呈现蓝紫色是因为含有翠雀花素。

用途

观赏

翠雀属包含许多种观赏植物。品种最多的是欧洲人在19世纪杂交培育的高花翠雀,俗称大花飞燕草或大飞燕草,但其实高花翠雀的主要亲本是高翠雀花,与飞燕草并无关系。

真正的飞燕草在欧洲的栽培历史更加悠久,1601年就有描绘飞燕草重瓣品种的插图。

翠雀在清代的北京花圃十分常见,传入欧洲后也十分流行,并与高翠雀花杂交产生了美女翠雀。

其他偶有栽培的种包括囊距翠雀花、红翠雀花、大红翠雀花、黄翠雀花、染丝翠雀花等。

药用

在中国,还亮草、翠雀、滇川翠雀花、峨眉翠雀花、河南翠雀花、囊距翠雀花等十几个种在民间供药用,治跌打损伤、风湿、牙痛等症。由于翠雀属植物毒性较高,一些地区用翠雀、东北高翠雀花等制作土农药,杀灭皮肤寄生虫、蚊蝇幼虫。

欧洲也曾用田野飞燕草治疗一些疾病。

在印度,秃茎翠雀花D. denudatum)的根部可以入药,在尤那尼医学中是一种重要的草药。

染料

中亚及西亚的一些民族用从染丝翠雀花中提取的黄色染料给丝织品染色。

欧洲的田野飞燕草的花汁与矾混合后可做蓝色墨汁。

图片

参考文献


Text submitted to CC-BY-SA license. Source: 翠雀属 by Wikipedia (Historical)


ghbass