Aller au contenu principal

Dünyanın Harikaları


Dünyanın Harikaları


Dünyanın Harikaları, listeleri antik çağlardan günümüze dünyanın en muhteşem doğal ve yapay güzellikler derlenerek oluşturulmuştur.

Antik Dünyanın Yedi Harikası klasik antik dünyanın bilinen ilk ve en dikkat çekici örneğini oluşturmaktadır. Bu liste, sadece Akdeniz çevresinde yer alan eserler arasından derlenmiştir. Yedi sayısı, o dönemde bilinen beş gezegen, güneş ve ayın toplamı olduğu için Yunanlar tarafından bereketi ve mükemmeliyeti ifade etmekteydi ve bu nedenle benzer listeler hep yedi sayısı baz alınarak oluşturulmaktaydı.

Antik Dünyanın Yedi Harikası

Tarihçi Herodotus (M.Ö. 484 – M.Ö. 425) ve bilgin Kirene'li Callimachus (M.Ö. 305 – M.Ö. 240) İskenderiye Müzesinde, erken dünyanın yedi harikası listelerini hazırlamışlardır. Diğer belgelerdeki referanslar dışında bu listeler günümüze ulaşmamıştır.

Klasik Dünyanın Yedi Harikası:

  • Giza Piramidi
  • Babil'in Asma Bahçeleri
  • Olympia'daki Zeus Heykeli
  • Efes'teki Artemis Tapınağı
  • Halikarnas Mozolesi
  • Rodos Heykeli
  • İskenderiye Feneri

Antik Dünyanın Yedi Harikasından günümüze sadece Giza Piramitleri gelebilmiştir.

Diğer Çağlara Ait Listeler

19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında bazı yazarlar Orta Dünyanın Yedi Harikası, Orta Dünyanın Harikaları, Orta Çağ'ın Mimari Harikaları vb. şekilde adlandırdıkları bazı listeler hazırlamıştır. Ancak bu listelerin Orta Çağ'ı baz alarak hazırlanmış olması olası değildir. Çünkü Orta Çağ kelimesi, Aydınlanma Çağı'na kadar kullanılmıyordu ve Orta Çağ dönemi, 16. yüzyılın sonlarına kadar popüler değildi. Brewer'in Masal ve Deyiş Sözlüğü'nde bu listelerden sonraki listeler olarak bahsedilir ve listelerin Orta Çağ'dan sonra oluşturulduğu sonucuna ulaşılır.

Bu listelerdeki eserlerde bazıları Orta Çağ'dan çok önce inşa edilmiştir.

Listelerde genellikle bulunan eserler:

  • Stonehenge
  • Colosseum
  • İskenderiye Kom es-Shoqafa Yeraltı Mezarları
  • Çin Seddi
  • Nanjing Porselen Kulesi
  • Ayasofya
  • Pisa Kulesi

Bazı listelere aşağıdaki eserler de dahil edilir:

  • Tac Mahal
  • Kahire Kalesi
  • Ely Katedrali
  • Kluni Manastırı

Güncel Listeler

Klasik listeleme geleneğinin ardından modern insanlar ve kuruluşlar kendi harika antik ve modern eserlerinin oluştuğu listeler hazırlamışlardır. Bu listelerin en önemlilerinden bazıları aşağıda listelenmiştir.

Amerikan İnşaat Mühendisleri Derneği

1994 yılında Amerikan İnşaat Mühendisleri Derneği, "20. yüzyılın en büyük mimari başarıları" sloganı ile Modern Dünyanın Yedi Harkası listesini hazırladı:

New7Wonders Vakfı

2001 yılında İsviçreli bir şirket olan New7Wonders Vakfı, 200 eser arasında bir seçim yapmak için bir girişim başlattı. Yirmi bir finalist, 1 Ocak 2006 tarihinde açıklandı. Mısırlılar, Antik Dünyanın Yedi Harikasından ayakta kalan tek eserleri Giza Piramitleri'nin, Sidney Opera Binası, Özgürlük Heykeli ve diğer eserlerle yarışmak zorunda kalmasından dolayı hiç hoşnut değildi ve bu projeyi saçma buluyordu. Buna karşılık, Giza Piramitleri Onur Ödülü ile ödüllendirildi. Sonuçlar Portekiz, Lizbon'da, 7 Temmuz 2007 tarihinde açıklandı.

USA Today'in Yeni Yedi Harikası

2006 yılının Kasım ayında, Amerikan ulusal gazetesi USA Today ve Amerikan TV şov programı Good Morning America 6 jüri tarafından seçilmiş yeni bir liste yayınladı. Good Morning America her gün bir harika olmak üzere bir haftada bütün harikaları açıklamış oldu. Sekizinci bir harika 24 Kasım 2006 tarihinde kullanıcılardan gelen geri bildirimler doğrultusunda seçildi.

Dünyanın Yedi Doğal Harikası

Diğer harika listelerine benzer şekilde, dünyanın yedi doğal harikası hakkında da görüş birliği yoktur ve listenin nasıl olması gerektiği hakkın büyük tarışmalar meydana gelmiştir. Birçok mevcut listeden birisi de CNN tarafından derlenmiştir:

  • Grand Canyon
  • Büyük Set Resifi
  • Rio de Janeiro Limanı
  • Everest Dağı
  • Aurora
  • Parícutin volkanı
  • Victoria Şelaleleri

Doğanın Yedi Yeni Harikası

Doğanın Yedi Yeni Harikası (2007–11), Dünyanın Yeni Yedi Harikası'nı da düzenleyen vakıf tarafından,dünyanın çevresinden büyük bir katılımın sağlanacağı bir anket yolu ile seçilmiştir.

  • Iguazu Şelalesi
  • Jeju Adası
  • Komodo Adası
  • Puerto Princesa Yeraltı Nehri
  • Masa Dağı
  • Ha Long Koyu
  • Amazon Yağmur Ormanları

Sualtı Dünyasının Yedi Harikası

Sualtı Dünyasının Yedi Harikası, okyanusların korunması ve araştırılması amacı ile kâr amacı güdülmeden kurulmuş olan CEDAM tarafından hazırlanmış bir listedir.

1989 yılında CEDAM, aralarında Dr. Eugenie Clark'ın da bulunduğu bir grup bilim insanı ile birlikte, su altı alanların da korunmaya değer yerler olduğunu gösteren bir panel düzenlediler. Sonuçlar, Lloyd Bridges tarafından Washington DC'de yer alan National Aquarium'da açıklandı.

  • Palau
  • Belize Set Resifi
  • Büyük Set Resifi
  • Dip Deniz Akıntıları
  • Galápagos Adaları
  • Baykal Gölü
  • Kızıldeniz'in kuzeyi

Endüstriyel Dünyanın Yedi Harikası

İngiliz Yazar Deborah Cadbury, 19. ve 20. yüzyılların sanayisinin yedi büyük kahramanlık hikâyesini anlatan kitabı Endüstriyel Dünyanın Yedi Harikası'nı yazdı. 2003 yılında BBC, yapımcılığını Cadbury'nin üstlendiği yedi bölümden oluşan bir yarı-belgesel serisi hazırladı. Her bir bölüm, aşağıdaki ayrı ayrı harikaları anlatmaktaydı:

  • SS Great Eastern
  • Bell Rock Deniz Feneri
  • Brooklyn Bridge
  • Londra kanalizasyon sistemi
  • Kıtalararası İlk Demiryolu
  • Panama Kanalı
  • Hoover Barajı

Güneş Sistemi'nin Yedi Harikası

Astronomy adlı derginin 1999 yılındaki bir baskısında Güneş Sistemi'nin Yedi Harikası listelenmiştir. Bu liste, daha sonra bir video olarak da piyasaya sunulmuştur.

  • Enceladus, Satürn'ün bir uydusu
  • Jüpiter'in Büyük Kırmızı Lekesi
  • Asteroit kuşağı
  • Güneş'in yüzeyi
  • Dünya'nın okyanusları
  • Satürn'ün halkaları
  • Mars'taki Olympus Mons

Kaynakça

Notlar ve Kaynaklar

Collection James Bond 007

Text submitted to CC-BY-SA license. Source: Dünyanın Harikaları by Wikipedia (Historical)



ghbass