جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ نوزدهمین دورهٔ جام جهانی فوتبال بود که از ۱۱ ژوئن تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۰ (۲۱ خرداد تا ۲۰ تیر ۱۳۸۹) در کشور آفریقای جنوبی برگزار شد و در نهایت با قهرمانی تیم ملی فوتبال اسپانیا پایان گرفت.

در دیدار پایانی اسپانیایی‌ها موفق شدند تیم ملی فوتبال هلند را با تک گل آندرس اینیستا شکست دهند. این دوره نخستین بار بود که جام جهانی در یک کشور عضو کنفدراسیون فوتبال آفریقا میزبانی شد. مراسم افتتاحیه جام در ۱۰ ژوئن با حضور بسیاری از ستارگان فوتبال و موسیقی به صورت غیررسمی افتتاح شد. در این مراسم بسیاری از ستارگان موسیقی آفریقای جنوبی و دنیا با اجراهای خود در حضور ۳۰ هزار تماشاگر حاضر در ورزشگاه اورلاندو به‌طور غیررسمی جام جهانی نوزدهم فوتبال را افتتاح کردند. دزموند توتو برنده جایزه صلح نوبل، سپ بلاتر رئیس فدراسیون بین‌المللی فوتبال و یاکوب زوما رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی از جمله سخنرانان این مراسم بودند.

آفریقا براساس سیاست چرخشیِ فیفا (که در اکتبر ۲۰۰۷ کنار گذاشته شد) برای میزبانی جام ۲۰۱۰ انتخاب شد. پنج کشور زیر برای میزبانی اعلام آمادگی کردند:

•  مصر
•  لیبی /  تونس (به‌طور مشترک)
•  مراکش
•  آفریقای جنوبی

و در پایان آفریقای جنوبی با ۱۴ رای به عنوان میزبان برگزیده شد.

فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) برای چهار تیم حاضر در مرحله نیمه‌نهایی جام نوزدهم، مبلغ ۳۳۵ میلیون یورو پاداش در نظر گرفته‌بود و هر کدام از چهار تیم راه یافته به مرحله نیمه نهایی مبلغ ۱۵ میلیون یورو پاداش گرفتند. جدا از این مبلغ فیفا به تیم اول جام جهانی مبلغ ۲۴ میلیون یورو، تیم دوم ۲۰ میلیون یورو، تیم سوم ۱۶ میلیون یورو و تیم چهارم ۱۴ میلیون یورو جایزه داد. فیفا در مجموع مبلغ ۳۳۵ میلیون یورو برای چهار تیم یعنی اروگوئه، هلند، اسپانیا و آلمان هزینه کرد. این رقم نسبت به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان که ۲۰۸ میلیون یورو بوده، معادل ۶۱ درصد رشد داشته است.

برگزاری بازی‌های جام جهانی ۲۰۱۰ از تاریخ ۱۱ ژوئن ۲۰۱۰ (۲۱ خرداد ۱۳۸۹) تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۰ (۲۰ تیر ۱۳۸۹) برگزار شد. بازی افتتاحیه این جام بین آفریقای جنوبی-مکزیک برگزار شد و با تساوی یک بر یک به پایان رسید.

زاکومی شانس‌بیار رسمی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی بود. این پلنگ کاملاً به دست طراحان و سازندگان آفریقایی و در داخل آفریقای جنوبی ساخته شده است. نام زاکومی ترکیبی از دو حرف «زا» (ZA) که نشانه نام آفریقای جنوبی است و «کومی» (Kumi) است که در بیشتر زبان‌های محلی آفریقایی به معنی عدد ۱۰ می‌باشد. طراح اصلی زاکومی، یک شهروند کیپ تاونی به نام آندریاس اودندال است.

توپ بازی جام جهانی ۲۰۱۰، آدیداس جابولانی نام دارد که توسط شرکت آدیداس طراحی شده است. نام این توپ از زبان ایسی زولو یکی از زبان‌های آفریقای جنوبی به معنای «جشن گرفتن» انتخاب شده است. ۱۱ رنگ به کار رفته در این توپ نشان ۱۱ رنگ لباس تیم‌های فوتبال شرکت‌کننده در جام جهانی و ۱۱ زبان رسمی آفریقای جنوبی است.

ووووزلا یا لپاتاتا، نام شیپوری است که در استادیوم‌های فوتبال استفاده می‌شود، حدود یک متر طول دارد و توسط لب و ارتعاشات ریه صدا تولید می‌کند. ووووزلا صدای بلند و یکنواختی را ایجاد می‌کند که شبیه صدای فیل است. ووووزلا جنجال‌برانگیز است و می‌تواند به بازیکنان و مربیان آسیب شنوایی برساند.

در ۴ دسامبر ۲۰۰۹ گلدان‌های قرعه‌کشی به صورت زیر تعیین شد:

در پایان مسابقات، تیم اروگوئه به عنوان نخست و تیم مکزیک پس از آن به مرحله حذفی جام راه پیدا کردند و دو تیم آفریقای جنوبی و فرانسه با کسب مقامهای سوم و چهارم از ادامه مسابقات جام جهانی بازماندند. در آخرین رده‌بندی جهانی فیفا، فرانسه در رتبه ۷، مکزیک ۱۵، اروگوئه ۱۹ و آفریقای جنوبی در ردهٔ ۸۱ام قرار دارند. میانگین جایگاه گروه ردهٔ ۳۱ام فیفاست و بدون محاسبهٔ آفریقای جنوبی، ردهٔ گروه ۱۴ام است.

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

ارزش ۳۲ تیم حاضر در این دوره از رقابت‌های جام جهانی ۵۰۰۰ میلیون یورو بود که تیم ملی فوتبال اسپانیا با ارزشی بالغ بر ۵۶۵ میلیون یورو، گران‌قیمت‌ترین تیم حاضر در جام جهانی ۲۰۱۰ بود. همچنین دو تیم زلاندنو و کره شمالی با ۱۵ میلیون یورو ارزانترین تیم‌های حاضر در جام جهانی ۲۰۱۰ بودند. فابیو کاپلو سرمربی تیم ملی انگلیس با دستمزد ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار گرانترین مربی و مارچلو لیپی سرمربی تیم ایتالیا نیز با ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار دومین مربی گران‌قیمت جام جهانی ۲۰۱۰ بودند. لیونل مسی مهاجم تیم ملی آرژانتین بیشترین سهم را در تبلیغات پول‌ساز جام جهانی به خود اختصاص داد. پس از مسی، کریستیانو رونالدو قرار داشت.

نوزدهمین دوره جام جهانی با قهرمانی اسپانیا پایان یافت و بعضی از رکوردهای دوره‌های پیشین را تغییر داد. این نخستین باری بود یک تیم اروپایی خارج از قاره اروپا به قهرمانی دست یافت و از سال ۱۹۷۸ اولین بار بود که دو تیم فینالیست سابقهٔ قهرمانی در دوره‌های پیش را نداشتند. این دوره مانند جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ کم گل‌ترین جام در تاریخ این بازی‌ها بود.

• گلهای به ثمر رسیده: ۱۴۵ گل
• تعداد بازی‌های انجام شده: ۶۴
• میانگین گل در هر بازی: ۲٫۲۷ گل در هر بازی
• آقای گل بازی‌ها:
  داوید ویا، وسلی اسنایدر، دیگو فورلان و توماس مولر (۵ گل)
  • توماس مولر به دلیل پاس گل بیشتر به عنوان آقای گل جام انتخاب شد
• بازی بدون گل: ۴ بازی (فرانسه-اروگوئه)، (پرتغال-ساحل عاج)، (انگلستان-الجزایر) و (برزیل - پرتغال)
• بهترین برد: برد پرتغال مقابل کره شمالی با نتیجه ۷ بر ۰
• پرگل‌ترین بازی‌ها:

1. .پرتغال ۷–۰ کره شمالی(۷ گل)
2. .آرژانتین ۴–۱ کره جنوبی(۵ گل)
3. .آلمان ۴–۱ انگلیس(۵ گل)
4. .هلند ۳–۲ اروگوئه (۵ گل)
5. .آلمان ۳–۲ اروگوئه(۵ گل)

در پایان این رقابت‌ها توماس مولر از آلمان به عنوان بهترین بازیکن جوان جام و همچنین برنده کفش طلا، ایکر کاسیاس از اسپانیا برنده دستکش طلایی و دیگو فورلان از اروگوئه به عنوان بهترین بازیکن جام برگزیده شدند.

در مسابقه فینال بین تیم‌های هلند و اسپانیا، نایجل دی یانگ با لگد به سینه ژابی آلونسو هافبک تیم اسپانیا کوبید. اما داور مسابقه فقط به او یک کارت زرد داد. این لگد چنان بد و خشن بود که یکی از مفسران فوتبال بی‌بی‌سی آن را «ضربه کاراته» نامید. مسابقه با تک گل آندرس اینیستا در وقت اضافی به پایان رسید و اسپانیا قهرمان جهان شد.

در آخرین دقایق وقت اضافی مسابقه اروگوئه و غنا، لوییس سوارز توپی را که بازیکنان غنا به سمت دروازه فرستادند روی خط دروازه با دست مهار کرد. داور مسابقه لوئیس سوارز را از زمین اخراج کرد و به تیم غنا پنالتی داد. اما پنالتی آساموا جیان به تیر دروازه اروگوئه اصابت کرد و سرنوشت مسابقه به ضربات پنالتی کشید، که در آن اروگوئه با نتیجه چهار بر دو به پیروزی رسید.

القاعده در پیام‌های ویدئویی هشدار داده بود که جام جهانی را به حمام خون بدل می‌کند. احتمال خرابکاری در جام جهانی، بارها از سوی سران القاعده در عراق، افغانستان، پاکستان و عربستان تأیید شده بود. در عین حال، ارتش‌های نیجریه و آفریقای جنوبی، پلیس بین‌الملل، نیروهای ناتو و سربازان داوطلب بارها بر امنیت کامل جام جهانی آفریقای جنوبی صحه گذاشتند.

در جریان مسابقات جام جهانی ۲۰۱۰، همانند جام ملت‌های اروپا، بازار پیش‌بینی‌ها و شرط‌بندی‌ها بسیار گرم بود. در این میان، «پُل»، اختاپوسی که نتایج بازیهای تیم ملی فوتبال آلمان را پیش‌بینی می‌کرد، توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب نمود.

در جریان بازی‌ها، سپ بلاتر به نیکولا سارکوزی به‌دلیل دخالت سیاسی در تیم ملی فرانسه هشدار داد. فرانسه با نتایج بسیار نامطلوبی بازی‌ها را ترک کرده بود. تیم ملی نیجریه نیز دچار حوادث مشابهی گشت.

از وقایع حاشیه‌ای دیگر در جام جهانی ۲۰۱۰، وزیر امورخارجه ایران و مدیر خبرگزاری ایرنا بودند که دیدگاه‌های ویژه‌ای دربارهٔ جام جهانی ۲۰۱۰ در رسانه‌ها ارائه دادند. منوچهر متکی، وزیر خارجه وقت ایران، از حذف انگلیس، آمریکا، و فرانسه از بازی‌ها اظهار خشنودی کرده و اظهار داشت:

کشورهای اصلی و نقش آفرین در تحریم جدید ایران مانند انگلیس، آمریکا و فرانسه در مراحل مقدماتی از رقابت‌های جام جهانی حذف می‌شوند و برخی کشورهایی که به نوعی در تحریم نقش داشتند، نیز به مراحل بالاتر جام جهانی راه نیافتند.

برخی جراید آمریکا در واکنش به اظهارات متکی، یادآور شدند که تیم ملی ایران در این دوره از جام جهانی صلاحیت حضور را پیدا نکرد. مدیرعامل ایرنا نیز به نقش آفرینی تیم ملی برزیل در جام جهانی فوتبال اشاره کرد که این سخن او با ایفای نقش جدی‌تر و موثرتر برزیل در مسائل جهانی به‌ویژه در مخالفت با قطعنامه ۱۹۲۹ در شورای امنیت هم‌سو به نظر می‌رسید. با اینحال، چند روز بعد از تحلیلهای فوتبالی منوچهر متکی و جوانفکر؛ برزیل از جام جهانی حذف شد.

بیل کلینتون نیز در بازیهای این دوره همراه تیم ملی آمریکا بود و در بازی‌های آمریکا با غنا و الجزایر در رخت‌کن تیم نیز حضور یافته و به آنها دلگرمی می‌داد و از اینکه تیم آمریکا به مرحله یک‌هشتم نهایی صعود کرد، تبریک و قدردانی کرد.

• وبگاه ۲۰۱۰ در fifa.com بایگانی‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
• وبگاه رسمی جام جهانی ۲۰۱۰ در کشور میزبان
• [World Cup special: All about the Cup /http://www.chinadaily.com.cn/2010-07/12/content_10095520.htm] خبرگزاری چاینا دیلی