28 Ocak

28 Ocak, Miladi takvime göre yılın 28. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 337 gün vardır (artık yıllarda 338).

Olaylar

• 1517 - Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu, Kahire'ye girdi.
• 1547 - VI. Edward, İngiltere Kralı oldu.
• 1807 - Pall Mall Sokağı, tarihte ışıklandırılan ilk sokak oldu.
• 1820 - Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Petrovich Lazarev öncülüğündeki Rus ekip, Antarktika kıtasını keşfetti.
• 1871 - Fransa-Prusya Savaşı: Fransa teslim oldu ve savaş sona erdi.
• 1887 - Eyfel Kulesi'nin yapımına başlandı.
• 1909 - İspanya-Amerika Savaşı'ndan beri orada olan Amerikan birlikleri, Küba'dan ayrıldı.
• 1915 - I. Dünya Savaşı: Osmanlı İmparatorluğu ile Britanya İmparatorluğu arasında Suriye-Filistin Cephesi başladı.
• 1918 - Lev Troçki, Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
• 1920 - Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi.
• 1921 - Mustafa Suphi ve arkadaşları, Trabzon'a geldikten sonra İskele Kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldüler.
• 1921 - Albert Einstein, evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
• 1923 - İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi.
• 1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Şubesi açıldı.
• 1929 - İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Mecliste kabul edildi.
• 1932 - Japonya, Şanghay'ı işgal etti.
• 1935 - İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu.
• 1958 - Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak'ta Birleşik Krallık'ı kınama kararı aldı.
• 1959 - Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
• 1963 - İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
• 1971 - İzmir'de gençler, Amerikan 6. Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
• 1975 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
• 1982 - İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran'da tutuklandı.
• 1982 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı, "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" üstlendi.
• 1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, ASALA militanı Levon Ekmekçiyan'a verilen ölüm cezasını onayladı.
• 1986 - Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanlığına seçildi.
• 1986 - Uzay mekiği Challenger, fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü. Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü.
• 1987 - Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
• 1988 - THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.
• 1992 - Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
• 1993 - Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
• 1994 - Türk savaş uçakları, PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
• 1997 - Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.
• 2002 - Ekvador Havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya'da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü.
• 2004 - Türk lirası'ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
• 2006 - Polonya'nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.
• 2008 - Haydarpaşa-Denizli seferi yapan trenin saat 02:00 civarlarında Kütahya'nın Çöğürler kasabasında raydan çıkmasıyla oluşan kazada, 436 yolcudan 9 kişi öldü. Yaklaşık 300 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı.

Doğumlar

• 1457 - VII. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1509)
• 1600 - IX. Clemens, Papa (ö. 1669)
• 1611 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (ö. 1687)
• 1712 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu'nun 9. şogunu (ö. 1761)
• 1717 - III. Mustafa, Osmanlı'nın 26. Padişahı (ö. 1774)
• 1768 - VI. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1839)
• 1833 - Charles George Gordon, İngiliz general (ö. 1885)
• 1834 - Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (ö. 1924)
• 1841 - Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (ö. 1904)
• 1844 - Gyula Benczúr, Macar ressam (ö. 1920)
• 1853 - Jose Marti, Kübalı şair, yazar ve Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü (ö. 1895)
• 1865 - Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (ö. 1952)
• 1872 - Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi (ö. 1937)
• 1873 - Colette (Sidonie-Gabrielle), Fransız oyun yazarı (ö. 1954)
• 1877 - Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (ö. 1966)
• 1878 - Jean de La Hire, Fransız yazar (ö. 1956)
• 1879 - Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (ö. 1979)
• 1880 - Sergey Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog (ö. 1957)
• 1881 - Siegfried Jacobsohn, Alman gazeteci ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1926)
• 1883 - Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş, aharcılık, mücellid, imam ve hatip (ö. 1976)
• 1884 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (ö. 1962)
• 1887 - Arthur Rubinstein, Polonya doğumlu Amerikalı piyano virtüözü (ö. 1982)
• 1890 - Robert Franklin Stroud, Amerikalı mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (ö. 1963)
• 1892 - Armen Doryan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen (ö. 1923)
• 1906 - Markos Vafiadis, Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve Yunan İç Savaşı'nda Demokratik Ordu Komutanlarından (ö. 1992)
• 1912 - Jackson Pollock, Amerikalı ressam (ö. 1956)
• 1920 - Xavier de La Chevalerie, Fransız büyükelçi (ö. 2004)
• 1927 - Eşref Kolçak, Türk oyuncu (ö. 2019)
• 1936 - Alan Alda, Amerikalı oyuncu, yazar ve eylemci
• 1936 - İsmail Kadare, Arnavut yazar
• 1938 - Tomas Lindahl, İsveç asıllı İngiliz bilim insanı
• 1940 - Carlos Slim Helú, Lübnan asıllı Meksikalı iş insanı
• 1942 - Brian Jones, İngiliz rock müzisyeni (ö. 1969)
• 1945 - Marthe Keller, İsviçreli aktris
• 1947 - Haydar Baş, Türk siyasetçi, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (ö. 2020)
• 1948 - Charles Taylor, 1997-2003 yılları arasında Liberya Devlet Başkanı
• 1948 - İbrahim Yazıcı, Türk siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2013)
• 1949 - Gregg Popovich, Amerikalı basketbol antrenörü
• 1950 - Hamed bin İsa el-Halife, Önceki emir İsa bin Selman el-Halife'nın oğludur
• 1951 - Ludovikos Ton Anogeion, Yunan müzisyen, şair ve sanatçı
• 1951 - Leonid Kadenyuk, Bağımsız Ukrayna'nın ilk astronotu unvanına sahip test pilotu (d. 2018)
• 1953 - Anicée Alvina, Fransız oyuncu (ö. 2006)
• 1954 - Bruno Metsu, eski Fransız futbolcu ve teknik direktördür (d. 2013)
• 1954 - Ümit Yesin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
• 1955 - Vinod Khosla, Hint asıllı ABD'li risk sermayedarı ve girişmcidir
• 1955 - Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
• 1958 - Sandy Gandhi, Avustralyalı komedyen ve köşe yazarı (ö. 2017)
• 1959 - Frank Darabont, Amerikalı yönetmen, senaryo yazarı ve film yapımcısı
• 1968 - Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
• 1968 - Rakim, Amerikalı hip hop sanatçısı
• 1970 - Julia Jäger, Alman oyuncu
• 1973 - Natalya Morozova, Rus voleybolcu
• 1975 - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
• 1975 - Tijen Karaş, Türk haber sunucusu
• 1976 - Rick Ross, Amerikalı rapçi
• 1977 - Takuma Sato, Japon asıllı Formula Bir otomobil yarışcısıdır
• 1978 - Gianluigi Buffon, İtalyan futbolcu
• 1978 - Papa Bouba Diop, Senegalli millî futbolcudur (ö. 2020)
• 1978 - Sheamus, İrlandalı profesyonel güreşçi
• 1980 - Michael Hastings, Amerikalı gazeteci ve yazardır (ö. 2013)
• 1981 - Elijah Wood, Amerikalı oyuncu
• 1981 - Volga Sorgu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1985 - J. Cole, Amerikalı hip hop sanatçısı ve yapımcı
• 1993 - Ezgi Şenler, Türk oyuncu

Ölümler

• 661 - Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki 4. İslam Halifesi (d. 600)
• 724 - II. Yezîd, dokuzuncu Emevî halifesidir (d. 687)
• 814 - Şarlman, Alman Kralı (d. 742)
• 1547 - VIII. Henry, İngiltere Kralı (d. 1491)
• 1621 - V. Paulus, Papa (d. 1552)
• 1625 - Çerkes Mehmed Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
• 1687 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (d. 1611)
• 1688 - Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner, rahip (d. 1623)
• 1847 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (d. 1779)
• 1864 - Benoît Paul Émile Clapeyron, Fransız mühendis ve fizikçi (d. 1799)
• 1866 - Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (d. 1796)
• 1866 - Emil Dessewffy, Macar muhafazakâr politikacı (d. 1814)
• 1878 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (d. 1796)
• 1884 - Augustin-Alexandre Dumont, Fransız heykeltıraş (d. 1801)
• 1891 - Nikolaus August Otto, Alman makine mühendisi (d. 1832)
• 1921 - Mustafa Suphi, Türk komünist siyasetçi ve Türkiye Komünist Partisi ilk Merkez Komite Başkanı (suikast) (d. 1883)
• 1924 - Teófilo Braga, Portekiz Cumhurbaşkanı, yazar, oyun yazarı (d. 1843)
• 1926 - Kato Takaaki, Japonya Başbakanı (d. 1860)
• 1939 - William Butler Yeats, İrlandalı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
• 1940 - Sultan Galiyev, Tatar lider, düşünce adamı ve ulusal komünizmin fikir babası (idam) (d. 1892)
• 1953 - Neyzen Tevfik Kolaylı, Türk ney üstadı ve ünlü hiciv şairi (d. 1879)
• 1965 - Maxime Weygand, Fransız general (d. 1867)
• 1981 - Özdemir Asaf, Türk şair (d. 1923)
• 1982 - Kemal Arıkan, Türk diplomat (d. 1927)
• 1983 - Levon Ekmekçiyan, Ermeni ASALA'ya mensup militan (d. 1958)
• 1986 - Christa McAuliffe, Amerikalı eğitimci ve astronot (d. 1948)
• 1986 - Judith Resnik, Amerikalı albay, mühendis ve astronot (d. 1949)
• 1988 - Klaus Fuchs, Alman teorik fizikçi ve atom casusu (d. 1911)
• 1996 - Joseph Brodsky, Rus şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1940)
• 2002 - Astrid Lindgren, İsveçli yazar (d. 1907)
• 2004 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (d. 1937)
• 2010 - Ömer Uluç, Türk ressam (d. 1931)
• 2012 - Keriman Halis Ece, Türk piyanist, model ve Türkiye'nin ilk dünya güzeli (d. 1913)
• 2013 - Ferdi Özbeğen, Türk piyanist ve şarkıcı (d. 1941)
• 2015 - Yves Chauvin, Fransız kimyacı (d. 1930)
• 2016 - Signe Toly Anderson, Amerikalı şarkıcı (d. 1941)
• 2016 - Ales Debeljak, Sloven yazar (d. 1961)
• 2016 - Paul Kantner, Amerikalı rock müzisyeni ve gitaristi ve aktivist (d. 1941)
• 2017 - Jean Bogaerts, eski Belçikalı profesyonel bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
• 2017 - Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
• 2017 - Bharati Mukherjee, Hint asıllı Amerikalı yazar ve akademisyendir (d. 1940)
• 2017 - Lennart Nilsson, İsveçli fotoğraf sanatçısıdır (d. 1922)
• 2017 - Alyaksandr Tsihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (d. 1952)
• 2017 - Stuart Timmons, Amerikalı gazeteci, aktivist, yazar ve tarihçidir (d. 1957)
• 2017 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (d. 1944)
• 2017 - Ion Ungureanu, Moldovalı oyuncu ve siyasetçi (d. 1935)
• 2018 - Dharmasena Pathiraja, Sri Lankalı film yönetmeni, senarist ve akademisyendir (d. 1943)
• 2018 - Coco Schumann, Alman caz müzisyenidir (d. 1924)
• 2018 - Gene Sharp, Amerikalı siyaset bilimcisi, düşünür, profesör (d. 1928)
• 2019 - Jurrie Koolhof, Hollandalı eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1960)
• 2019 - Murad Medelsi, Cezayir Anayasa Konseyi Başkanı, eski Dışişleri Bakanı (d. 1943)
• 2019 - Pepe Smith, Filipinli şarkıcı, söz yazarı ve müzisyendir (d. 1947)
• 2020 - Marj Dusay, Amerikalı oyuncudur (d. 1936)
• 2020 - Nicholas Parsons, İngiliz oyuncu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1923)
• 2021 - Wismoyo Arismunandar, Endonezyalı yüksek rütbeli asker (d. 1940)
• 2021 - Chedly Ayari, Tunuslu siyasetçi, ekonomist ve diplomat (d. 1933)
• 2021 - Paul Crutzen, Hollandalı atmosferik kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1933)
• 2021 - Cedric Demangeot, Fransız şair, çevirmen ve yayıncı (d. 1974)
• 2021 - Morton Ira Greenberg, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1933)
• 2021 - César Isella, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve söz yazarı (d. 1938)
• 2021 - Sibongile Khumalo, Güney Afrikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
• 2021 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (d. 1932)
• 2021 - Annette Kullenberg, İsveçli gazeteci ve yazardır (d. 1939)
• 2021 - Vasili Lanovoy, Sovyet-Rus aktör (d. 1934)
• 2021 - Cicely Tyson, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1924)
• 2021 - Heidi Weisel, Amerikalı moda tasarımcısı (d. 1962)
• 2022 - Mel Mermelstein, Çek asıllı Amerikan yazarı (d. 1926)
• 2022 - Diler Saraç, Türk sinema oyuncusu (d. 1937)

Tatiller ve özel günler