2002

2002 (MMII) salı günü başlayan yıl. Uluslararası Ekoturizm Yılı ve Uluslararası Dağlar Yılı olarak belirlenmiştir.

Olaylar

Ocak

• 1 Ocak
  • İlk olarak 1992'de imzalanan Açık Semalar karşılıklı gözetim anlaşması resmi olarak yürürlüğe girdi.
  • Euro, Euro bölgesi ülkelerinde resmi olarak tanıtıldı. Euro kullanan tüm ülkelerin eski para birimleri, 28 Şubat'ta tedavülden kaldırıldı.
  • Türk aile hukukunda önemli değişiklikler öngören Türk Medeni Kanunu ile, Türk Medeni Kanunun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun yürürlüğe girdi. Koca, "evin reisliğini" kaybetti, evlilik birliğinin yönetiminde kadın ve erkeğe eşit söz hakkı tanındı.
• 18 Ocak - Sierra Leone İç Savaşı, Devrimci Birleşik Cephe'nin hükûmet güçleri tarafından yenilmesiyle sona erdi.

Şubat

• 3 Şubat - Afyonkarahisar'da 6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Merkez üssü Sultandağı ilçesi olan depremde 43 kişi öldü, 318 kişi yaralandı.
• 6 Şubat - İngiliz Milletler Topluluğu Kraliçesi II. Elizabeth, Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda tahtlarına katılımından bu yana 50. yılında Altın Jübile'yi kutladı.
• 8-24 Şubat - 2002 Kış Olimpiyatları Utah, Salt Lake City'de düzenlendi.
• 12 Şubat - Yugoslavya'nın eski cumhurbaşkanı Slobodan Milošević'in davası, Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde başladı.
• 19 Şubat - NASA'nın 2001 Mars Odyssey uzay aracı, termal emisyon görüntüleme sistemini kullanarak Mars yüzeyinin haritasını çıkarmaya başladı.
• 22 Şubat - UNITA gerilla lideri Jonas Savimbi, Angola'nın Moxico Bölgesinde Angola devlet başkanı José Eduardo dos Santos liderliğindeki hükûmet askerlerine karşı çıkan çatışmalarda öldürüldü. Ölümü, 4 Nisan'da Angola İç Savaşı'nın sona ermesine yol açtı.

Mart

• 1 Mart - Envisat çevre uydusu, çevresel değişimle ilgili bilgilerin kaydedilmesi amacıyla fırlatıldı.
• 27 Mart - Filistinli bir intihar bombacısı İsrail'in Netanya kentindeki bir otelde 30 kişiyi öldürdü ve 140 kişiyi yaraladı, iki gün sonra Batı Şeria'da büyük ölçekli bir terörle mücadele operasyonu olan Savunma Kalkanı Operasyonu'nu tetikledi.

Nisan

• 2 Nisan - İsrail güçleri, militanların sığındığı Beytüllahim'deki Doğuş Kilisesi'ni kuşattı. Kuşatma 38 gün sürdü.
• 9 Nisan - Ana Kraliçe Elizabeth Bowes-Lyon'in Cenazesi Londra'daki Westminster Abbey'de gerçekleşti.
• 15 Nisan - Air China'nın 129 sefer sayılı uçuşu, Güney Kore, Busan yakınlarında şiddetli yağmur ve sisten dolayı bir yamaca çarptı. Kazada 129 kişi öldü.
• 25 Nisan - Güney Afrikalı Mark Shuttleworth, Soyuz TM-34'teki Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatılarak ilk Afrikalı uzay turisti oldu.

Mayıs

• 12 Mayıs - Uzay Mekiğinin Rus eşdeğeri Buran, Baykonur Uzay Üssü'da bir fırtınada parçalandı.
• 20 Mayıs - Doğu Timor, 2 buçuk yıllık Birleşmiş Milletler yönetimi ve 1975'ten beri Endonezya'nın 26 yıllık işgalinden sonra bağımsızlığını yeniden kazandı.
• 24 Mayıs - ABD başkanı George W. Bush ve Rusya devlet başkanı Vladimir Putin Moskova'da, 1972 Anti-Balistik Füze Antlaşması ve 1993 START II Antlaşması'nın yerini alacak Stratejik Saldırı Azaltma Antlaşması'nı imzaladılar.
• 25 Mayıs - China Airlines'ın 611 sefer sayılı uçuşunda çalışan bir Boeing 747, parçalanıp Tayvan Boğazı'na düştü. Tüm 225 yolcu ve mürettebat öldü.
• 26 Mayıs - Doğu Asya, Avustralya, Pasifik ve Batı Amerika'da penumbral ay tutulması görüldü. Penumbral ay tutulması, 0.68933'lük bir penumbral büyüklüğe sahipti, umbral büyüklüğü -0.28877 idi ve Lunar Saros 111'in (alçalan düğüm) 66. ay tutulmasıydı.
• 31 Mayıs - 30 Haziran - 2002 FIFA Dünya Kupası, Güney Kore ve Japonya'da gerçekleşti. Türkiye'nin üçüncü olduğu turnuvada kazanan Brezilya oldu.

Haziran

• 4 Haziran - 2002 FIFA Dünya Kupası: Güney Koreliler ilk FIFA Dünya Kupası maçı zaferini elde ettiler (turnuvanın tamamı değil). Güney Kore daha önce hiç Dünya Kupası maçı kazanmamıştı.
• 6 Haziran - Tahmini çapı 10 metre olan bir cisim, Akdeniz üzerinde Dünya ile çarpıştı ve havada patladı.
• 10 Haziran
  • Güneş'in %99'undan fazlasını kaplayan büyük bir halka şeklindeki güneş tutulması gerçekleşti, en fazla 13 km genişliğindeki dar bir yolda gözlemciler için dramatik bir manzara yarattı; maksimum tutulma noktasında sadece 23 saniye sürdü. Avustralasya, Pasifik ve Meksika kıyılarında görüldü ve Solar Saros 137'nin 35. güneş tutulmasıydı.
  • İki insanın sinir sistemleri arasındaki ilk doğrudan elektronik iletişim deneyi, Birleşik Krallık'ta Kevin Warwick tarafından gerçekleştirildi.
• 13 Haziran - Afganistan, resmi uzun biçim adını Afganistan Geçici İslam Devleti olarak değiştirdi.
• 20 Haziran - Türkiye, Afganistan'da görev yapan Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF)'ın komutasını Kâbil'de düzenlenen devir teslim töreniyle Birleşik Krallık'tan devraldı.
• 24 Haziran - Tanzanya'nın Dodoma Bölgesi'nde bir yolcu treni ile bir yük treni çarpıştı ve 281 kişi öldü.
• 29 Haziran
  • 17. FIFA Dünya Kupası'nın üçüncülük maçında Şenol Güneş yönetimindeki Türkiye millî futbol takımı Güney Kore'yi 3-2 yenerek üçüncülükle bitirdi.
  • İkinci Yeonpyeong Savaşı: Güney Kore ve Japonya'daki 2002 FIFA Dünya Kupası sırasında, iki Kuzey Kore devriye botu iki Kore arasındaki çekişmeli bir sınırı geçerek İki Güney Koreli Chamsuri sınıfı devriye botuna saldırdı.
• 30 Haziran - 2002 FIFA Dünya Kupası:  Brezilya, 2002 FIFA Dünya Kupası Finalinde  Almanya'yı 2-0 yendi. Ronaldo iki gol attı; Art arda üç Dünya Kupası finaline çıkan ilk oyuncu olan Brezilya'nın kaptanı Cafu, takım adına kupayı kabul etti.

Temmuz

• 1 Temmuz
  • Roma Statüsü yürürlüğe girdi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi kuruldu.
  • Almanya'nın Überlingen kasabasında bir Rus yolcu jeti ve kargo uçağı çarpıştı, 71 kişi öldü.
• 9 Temmuz - Afrika Birliği Örgütü dağıldı, yerine Afrika Birliği kuruldu.
• 23-28 Temmuz - 2002 Dünya Gençlik Günü
• 27 Temmuz - Sknyliv hava gösterisi felaketi: Ukrayna'nın Lviv kenti yakınlarındaki Sknyliv havalimanında düzenlenen akrobasi gösterisi sırasında, bir savaş uçağının seyircilere çarpması sonucu 77 kişi hayatını kaybetti ve 543 kişi yaralandı. Tarihteki en ölümcül hava gösterisi kazası olarak kayıtlara geçti.

Ağustos

• 11 Ağustos - Münih'te düzenlenen 2002 Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda, 11 Ağustos 2002'de koşulan kadınlar 1500 metre finalinde, Türkiye'ye atletizmde ilk altın madalyayı kazandırarak tarihe geçti.
• 26 Ağustos - 2002 Dünya Zirvesi, Birleşmiş Milletler tarafından sürdürülebilir kalkınmayı tartışmayı amaçlayan Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Johannesburg kentinde başladı.

Eylül

• 10 Eylül - İsviçre, 1986'da katılmayı reddettikten sonra Birleşmiş Milletler'e 190. üye devlet olarak katıldı.
• 19 Eylül - General Robert Guéï, Fildişi Sahili devlet başkanı Laurent Gbagbo'yu devirmek için bir ordu isyanına liderlik etti. İsyan iç savaşla sonuçlandı.
• 25 Eylül - Olası bir bolit etkisi olan Vitim olayı Rusya'nın İrkutsk Oblastı'nda meydana geldi.
• 26 Eylül - Senegal menşeili yolcu feribotu MV Le Joola, Gambiya kıyılarında bir fırtınada alabora oldu, kazada 1.863 kişi öldü.
• 27 Eylül - Doğu Timor, Birleşmiş Milletler'e 191. üye devlet olarak kabul edildi.

Ekim

• Endonezya'nın Kuta kentindeki iki gece kulübünde çok sayıda bomba patlatan Jemaah Islamiyah militanları, Endonezya tarihindeki en kötü terör eyleminde 202 kişiyi öldürdü ve 300'den fazla kişiyi yaraladı.
• 23-25 Ekim - Moskova tiyatro rehine krizi: Çeçen ayrılıkçılar Moskova'daki Nord-Ost tiyatrosunun kontrolünü ele geçirdi ve seyirciyi rehin aldı. Rusların ayrılıkçıları bastırma girişiminin ardından en az 170 kişi öldürüldü.

Kasım

• Çin'in Guangdong Eyaletinde Şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) salgını başladı.
• 7 Kasım - Cebelitarık'ta egemenlik referandumu yapıldı. Halk İspanyol egemenliğini reddetti.
• 8 Kasım - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Irak'ı silahsızlandırmaya veya "ciddi sonuçlarla" yüzleşmeye zorlayan 1441 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etti. Irak, 13 Kasım'daki kararın şartlarını kabul etti.
• 19 Kasım - Prestige petrol sızıntısı: Yunan petrol tankeri MV Prestige, İber Yarımadası tarihindeki en kötü çevre felaketinde tahmini 17.8 milyon ABD galonu (420.000 varil) döktükten sonra Galiçya kıyılarının yarısına bölündü.
• 25 Kasım - ABD başkanı George W. Bush, Savunma Bakanlığı'nın 1947'de kurulmasından bu yana en büyük ABD hükûmetinin yeniden yapılanmasında İç Güvenlik Bakanlığı'nı kuran İç Güvenlik Yasasını imzaladı.

Aralık

• 7 Aralık - Londra'da 51'incisi yapılan Dünya Güzellik Yarışması'nda, Türkiye güzeli Azra Akın Dünya Güzeli seçildi.
• 23 Aralık - Bir ABD MQ-1 Predator, bir drone ile geleneksel uçak arasındaki ilk savaşta bir Irak MiG-25 tarafından vuruldu.

Doğumlar

Ocak-Nisan

• 5 Şubat - Davis Cleveland, Amerikalı oyuncu
• 16 Nisan - Sadie Sink, Amerikalı oyuncu
• 19 Nisan - Loren Gray, Amerikalı şarkı-söz yazarı ve internet fenomeni

Mayıs-Ağustos

• 18 Mayıs - Alina Zagitova, Rus artistik patenci
• 19 Mayıs - Başar Oktar, Türk artistik buz patenci
• 21 Mayıs - Elena Huelva, İspanyol kanserle mücadele aktivisti (ö. 2023)
• 22 Temmuz - Felix (Danimarka prensi)

Eylül-Aralık

• 8 Eylül - Gaten Matarazzo, Amerikalı aktör ve rapçi
• 17 Eylül - Zinaida Kupriyanoviç, Beyaz Rusyalı şarkıcı
• 27 Eylül - Jenna Ortega, Amerikalı oyuncu ve internet ünlüsü
• 30 Eylül - Maddie Ziegler, Amerikalı oyuncu ve model
• 6 Ekim - Cleopatra Stratan, Moldovalı şarkıcı
• 23 Ekim - Ningning, Çinli şarkıcı
• 31 Ekim - Ansu Fati, İspanyol futbolcu
• 17 Aralık - Stefania Liberakakis, Yunan-Hollandalı şarkıcı ve oyuncu
• 23 Aralık - Finn Wolfhard, Kanadalı oyuncu ve müzisyen

Ölümler

Ocak-Şubat

• 8 Ocak - Aleksandr Prohorov, Sovyet-Rus Nobel ödüllü fizikçi (d. 1916)
• 12 Ocak - Cyrus Vance, Amerikalı politikacı, 59. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı (d. 1917)
• 13 Ocak - Ted Demme, Amerikalı yönetmen ve yapımcı (d. 1963)
• 17 Ocak - Camilo José Cela, İspanyol yazar (d. 1916)
• 19 Ocak
  • Martti Miettunen, 2. Finlandiya Başbakanı (d. 1907)
  • Vavá, Brezilyalı futbolcu (d. 1934)
• 23 Ocak
  • Pierre Bourdieu, Fransız sosyolog, antropolog ve yazar (d. 1930)
  • Robert Nozick, Amerikalı filozof (d. 1938)
• 28 Ocak - Astrid Lindgren, İsveçli çocuk kitabı yazarı (d. 1907)
• 30 Ocak - Inge Morath, Avusturyalı fotoğrafçı (d. 1923)
• 31 Ocak - Evelyn Scott, Amerikalı oyuncu (d. 1915)
• 1 Şubat
  • Hildegard Knef, Alman oyuncu (d. 1925)
  • Daniel Pearl, Amerikalı gazeteci (d. 1963)
• 4 Şubat
  • Agatha Barbara, 3. Malta Devlet Başkanı (d. 1923)
  • Sigvard Bernadotte, İsveçli prens ve endüstriyel tasarımcı (d. 1907)
• 6 Şubat -
  • Max Perutz, Avusturya doğumlu Nobel ödüllü moleküler biyolog (d. 1914)
  • Sırrı Erinç, Türk Coğrafyacı (d. 1918)
• 8 Şubat - Zizinho, Brezilyalı futbolcu (d. 1921)
• 9 Şubat - Margaret (Snowdon kontesi) (d. 1930)
• 10 Şubat - Traudl Junge, Alman Adolf Hitler'in özel sekreteri (d. 1920)
• 12 Şubat - John Eriksen, Danimarkalı futbolcu (d. 1957)
• 13 Şubat - Waylon Jennings, Amerikalı şarkıcı (d. 1937)
• 14 Şubat - Nándor Hidegkuti, Macar futbolcu (d. 1922)
• 19 Şubat - Sylvia Rivera, Amerikalı transseksüel aktivist (d. 1951)
• 22 Şubat - Chuck Jones, Amerikalı animatör (d. 1912)
• 26 Şubat - Lawrence Tierney, Amerikalı aktör (d. 1919)
• 27 Şubat - Spike Milligan, İrlanda asıllı İngiliz komedyen (d. 1918)

Mart-Nisan

• 11 Mart - James Tobin, Nobel ödüllü Amerikan ekonomist (d. 1918)
• 12 Mart - Spiros Kiprianu, 2. Kıbrıs Devlet Başkanı (d. 1932)
• 13 Mart - Hans-Georg Gadamer, Alman filozof (d. 1900)
• 20 Mart - İbnü'l-Hattâb, Arap savaşçı (d. 1969)
• 24 Mart - César Milstein, Arjantinli Nobel ödüllü biyokimyacı (d. 1927)
• 27 Mart - Billy Wilder, Polonya asıllı Amerikan yönetmen ve senaryo yazarı (d. 1906)
• 30 Mart - Elizabeth Bowes-Lyon, (d. 1900)
• 1 Nisan - Simo Häyhä, Fin keskin nişancı (d. 1905)
• 5 Nisan - Layne Staley, Ameriikalı şarkıcı (d. 1967)
• 7 Nisan - Atıf Özbilen, Türk yazar (d. 2002)
• 18 Nisan - Thor Heyerdahl, Norveçli kaşif (d. 1914)
• 22 Nisan - Linda Lovelace, Amerikalı pornografik film oyuncusu (d. 1949)
• 25 Nisan - Lisa Lopes, Amerikalı rap sanatçısı (d. 1971)
• 28 Nisan - Ruth Handler, Amerikalı iş insanı (d. 1916)

Mayıs-Haziran

• 5 Mayıs - Hugo Banzer, Bolivyalı asker, 62. ve 75. Bolivya Devlet Başkanı (d. 1926)
• 13 Mayıs - Valeri Lobanovski, Ukraynalı teknik direktör (d. 1939)
• 17 Mayıs - László Kubala, Macar futbolcu (d. 1927)
• 18 Mayıs - Davey Boy Smith, İngiliz güreşçi (d. 1962)
• 20 Mayıs - Stephen Jay Gould, Amerikalı evrimsel biyolog (d. 1941)
• 21 Mayıs - Niki de Saint Phalle, Fransız sanatçı (d. 1930)
• 23 Mayıs - Sam Snead, Amerikalı golfçü (d. 1912)
• 5 Haziran - Dee Dee Ramone, Amerikalı müzisyen (d. 1951)
• 10 Haziran - John Gotti, Amerikalı gangester (d. 1940)
• 24 Haziran - Pierre Werner, Lüksemburglu siyasetçi, 19. ve 21. Lüksemburg Başbakanı (d. 1913)

Temmuz-Ağustos

• 5 Temmuz - Katy Jurado, Meksikalı oyuncu (d. 1924)
• 6 Temmuz - John Frankenheimer, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmen (d. 1930)
• 9 Temmuz - Rod Steiger, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
• 13 Temmuz - Yusuf Karş, Türkiye doğumlu fotoğrafçı (d. 1908)
• 16 Temmuz - John Cocke, Amerikalı bilgisayar bilimci (d. 1925)
• 17 Temmuz - Joseph Luns, Hollandalı politikacı, diplomat ve 5. NATO Genel Sekreteri (d. 1911)
• 28 Temmuz - Archer Martin, İngiliz Nobel ödüllü kimyacı (d. 1910)
• 6 Ağustos - Edsger Dijkstra, Hollandalı matematikçi ve bilgisayar bilimci (d. 1930)
• 10 Ağustos - Kristen Nygaard, Norveçli bilgisayar bilimci (d. 1926)
• 14 Ağustos - Dave Williams, Amerikalı müzisyen (d. 1972)
• 16 Ağustos - Ebu Nidal, Filistinli asker (d. 1937)
• 19 Ağustos - Eduardo Chillida, İspanyol heykeltıraş (d. 1924)
• 31 Ağustos - George Porter, İngiliz Nobel ödüllü kimyacı (d. 1920)

Eylül-Ekim

• 11 Eylül - Kim Hunter, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
• 19 Eylül - Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi (d. 1941)
• 20 Eylül - Sergey Sergeyeviç Bodrov, Rus aktör (d. 1971)
• 6 Ekim - Claus von Amsberg, Hollanda prensi (d. 1926)
• 9 Ekim - Aileen Wuornos, Amerikalı seri katil (d. 1956)
• 12 Ekim - Audrey Mestre, Fransız serbest dalışçı (d. 1974)
• 19 Ekim - Manuel Alvarez Bravo, Meksikalı fotoğrafçı (d. 1902)
• 23 Ekim - Richard Helms, Amerikalı akademisyen ve yazar (d. 1913)
• 24 Ekim - Harry Hay, Amerikalı gey hakları savuncusu, komünist ve işçi avukatı (d. 1912)
• 25 Ekim - Richard Harris, İrlandalı aktör (d. 1930)
• 31 Ekim - Mihail Stasinopulos, Yunan politikacı ve 1. Yunanistan Devlet Başkanı (d. 1903)

Kasım-Aralık

• 13 Kasım - Juan Alberto Schiaffino, İtalya asıllı Uruguaylı futbolcu (d. 1925)
• 17 Kasım - Abba Eban, İsrailli politikacı, diplomat ve 3. İsrail Dışişleri Bakanı (d. 1915)
• 18 Kasım - James Coburn, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
• 23 Kasım - Roberto Matta, Şilili sanatçı (d. 1911)
• 24 Kasım - John Rawls, Amerikalı siyaset teorisyeni (d. 1921)
• 25 Kasım - Karel Reisz, Çekya doğumlu İngiliz film yapımcısı (d. 1926)
• 2 Aralık - Ivan Illich, Avusturyalı filozof ve Katolik rahip (d. 1926)
• 3 Aralık - Glenn Quinn, İrlandalı oyuncu (d. 1970)
• 5 Aralık - Ne Win, Birmanyalı komutan ve 4. Birmanya Devlet Başkanı (d. 1910)
• 12 Aralık - Dee Brown, Amerikalı romancı ve yazar (d. 1908)
• 18 Aralık - Necip Hablemitoğlu, Türk tarihçi (d. 1954)
• 22 Aralık
  • Hugh Desmond Hoyte, Guyanalı siyasetçi, 3. Guyana Başbakanı ve 4. Guyana Devlet Başkanı (d. 1929)
  • Joe Strummer, İngiliz müzisyen (d. 1952)
• 26 Aralık - Herb Ritts, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1952)
• 27 Aralık - George Roy Hill, Amerikalı film yönetmeni (d. 1921)

Nobel ödülleri

• Kimya - John Fenn, Koichi Tanaka ve Kurt Wüthrich
• Ekonomi - Daniel Kahneman ve Vernon L. Smith
• Edebiyat - Imre Kertész
• Barış - Jimmy Carter
• Fizik - Raymond Davis, Masatoshi Koshiba ve Riccardo Giacconi
• Fizyoloji veya Tıp - Sydney Brenner, H. Robert Horvitz ve John E. Sulston

Ayrıca bakınız

• 2002'de Türkiye

Kaynakça

Dış bağlantılar

• 2002 Yıl Sonu Google Zeitgeist 24 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Google'ın 2002 için Yıllık Büyük Olaylar ve En Çok Arananlar Listesi