جمشید هاشم‌پور

جمشید هاشم‌پور با نام هنری جمشید آریا (زادهٔ ۳ فروردین ۱۳۲۳) بازیگر ایرانی است. وی در ۲۴ سالگی با فیلم جهنم سفید (۱۳۴۷) ساختهٔ ساموئل خاچیکیان پا به عرصهٔ بازیگری گذاشت و تاکنون در بیش از ۱۰۰ فیلم و ۳ مجموعهٔ نمایش خانگی نقش ایفا کرده‌است. در اختتامیهٔ شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت، از وی برای یک عمر فعالیت هنری تجلیل شد.

هاشم‌پور در آغاز به دلیل چهره و استایل بدنی مناسب، توسط یکی از دوستانش به کارگردان مشهور سینمای ایران، ساموئل خاچیکیان معرفی شد و پس از آن با حضور در فیلم‌های تاراج (۱۳۶۳) به کارگردانی ایرج قادری، افعی (۱۳۷۱) به کارگردانی محمدرضا اعلامی، جوانمرد (۱۳۷۵) به کارگردانی مهدی ژورک به شهرت رسید. او عموماً با نقش «زینال بندری» در فیلم تاراج شناخته می‌شود.

زندگی شخصی

جمشید هاشم‌پور ۳ فروردین ۱۳۲۳ در تهران متولد شد و تحصیلات خود را تا دیپلم ریاضی ادامه داد. او با مهرانگیز متین ازدواج کرد که ثمرهٔ این ازدواج دو فرزند دختر می‌باشد. هاشم‌پور در سال ۱۳۴۷ به دلیل چهره و استایل بدنی مناسب، توسط یکی از دوستانش به کارگردان مشهور سینمای ایران، ساموئل خاچیکیان معرفی شد و برای اولین بار در سن ۲۴ سالگی با فیلم سینمایی جهنم سفید پا به عرصهٔ بازیگری گذاشت. شهرت او بیشتر به خاطر حضور در فیلم‌های افعی، جوانمرد و تاراج می‌باشد.

او از معدود بازیگران ایرانی است که به دلیل آمادگی بدنی بسیار بالا، تمامی سکانس‌های فیلم‌های اکشن را خودش و بدون حضور بدلکار، بازی کرده‌است. او در ورزش‌های تکواندو، کونگ‌فو و بوکس مهارت بسیار بالایی دارد. همچنین او پیش از انقلاب در ۲ فیلم به عنوان بدلکار هم ایفای نقش کرده‌است.

فیلم سینمایی عقاب‌ها (۱۳۶۳) که نقش اصلی این فیلم را (سروان تکاور پویا) جمشید هاشم‌پور بازی می‌کرد تا مدت‌ها پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران بود.

زندگی هنری

پیش از انقلاب

جمشید هاشم‌پور، ملقب به «جمشید آریا» در سال ۱۳۲۳ در تهران، خیابان سلسبیل و از پدر و مادری اردبیلی به دنیا آمد و تحصیلات خود را تا دیپلم ریاضی ادامه داد. او در جوانی در محله دوهزار زیر نظر احمد رودباری ورزش‌های رزمی چون کونگ‌فو توآ و‌ تکواندو را فرا گرفت. وی همچنین کاراته سبک شوتوکان را از استاد کوروش کوردانی فرا گرفت. او به دلیل چهره و استایل مناسبی که داشت، توسط یکی از دوستانش به کارگرانِ معروف سینمای ایران ساموئل خاچیکیان معرفی شد و در سال ۱۳۴۷ در فیلمِ جهنم سفید، بازی کرد. سپس در فیلم جنجال پول ساختهٔ پرویز خطیبی، ایوالله به کارگردانی منوچهر نوذری، قسمت به کارگردانی امیر شروان، عشقی‌ها به کارگردانی جمشید شیبانی بازی کرد. آخرین فیلم او در قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، خوشگلترین زن عالم به کارگردانی قدرت‌الله احسانی بود. پس از آن برای مدتی سینما را رها کرد.

پس از انقلاب

جمشید هاشم‌پور، در سال ۱۳۶۰ به دعوت مسعود کیمیایی برای بازی در فیلم خط قرمز دوباره به سینما بازگشت. در ابتدا هاشم‌پور به مسعود کیمیایی می‌گوید که چند سالی است از سینما به علت ممنوع‌الکاری دور بوده و کار نکرده‌است. کیمیایی هم در جواب می‌گوید که قبلاً از او چند فیلم دیده و دوست دارد که در فیلمش نقش یک مأمور امنیتی را بازی کند (که البته در همان سال این فیلم به دلیل نداشتن حجاب به مدت ۳۷ سال توقیف بود). هاشم‌پور نیز می‌پذیرد و نقش را بازی می‌کند. بلافاصله پس از این اثر، در فیلم فرمان ساخته کوپال مشکات به همراه سعید راد بازی می‌کند. بازی او در نقش «زینال بندری» در فیلم تاراج ساختهٔ ایرج قادری بود که وی را با سرِ تراشیده میان مردم مطرح کرد؛ تا جایی که تیپ قهرمان سرتراشیده تا سال‌ها مخاطبان بسیاری را روانهٔ سینماها می‌کرد. او ستاره سینمای ایران در دهه هفتاد بود.

در سال ۱۳۶۴ بعد از بازی در فیلم تیغ و ابریشم که سانسورها و حاشیه‌های زیادی داشت به‌دلیل تراشیدن موهای سر خود به مدت ۳ سال ممنوع‌الکار شد! هاشم‌پور به دلیل چند سال ممنوع‌الکار بودنش در دهه ۱۳۶۰، پس از بازگشت به سینما از تراشیدن موهای سرش واهمه داشت تا مبادا بار دیگر فعالیت او در بازیگری ممنوع شود. هاشم‌پور، دربارهٔ این اتفاق گفته:

«خودم هم درست متوجه نشدم چرا از سینما دور شدم. بعد از این فیلم‌ها به واسطهٔ خلق و خوی خجالتی‌ام از سینما دور شدم. آن زمان من رفتم و کارمند سازمان دفاع غیرنظامی که مسائل مربوط به ایمنی کارخانه‌ها را برعهده داشت شدم و از سینما فاصله گرفتم. روحیه‌ام با شرایط سینمای آن موقع منافات داشت. زیاد حس خوبی نداشتم. نمی‌دانم، شاید هم اشتباه کردم. به هر حال ناخودآگاه از ادامه فعالیتم پرهیز شد».

البته محسن مخملباف در مصاحبه‌ای گفته بود: «هاشم‌پور زیادی داشت پرواز می‌کرد، لازم بود بال‌هایش را بچینیم!»

در آن سال‌ها پیشنهادی برای بازی در سینما هم به او نشده و تقریباً فراموش می‌شود. خود او هم زیاد راغب نبوده در آن جنس سینما و در آن قالب فعالیت کند؛ اما محمدحسین فرحبخش تهیه‌کننده و مالک پویا فیلم، در سال ۷۰ قراردادی برای فیلم قافله با او امضاء و مجابش کرد که با تراشیدن موهایش مشکلی پیش نمی‌آید.

جمشید هاشم‌پور، از معدود هنرپیشگان سینمای ایران است که فعالیت تئاتری نداشت و بنا به گفته خودش در یکی از مصاحبه‌هایش، سینما را از سینما شروع کرده‌است و تنها فعالیت تئاتری وی صحنه‌هایی از فیلم تماس_شیطانی بود که صحنه‌های تئاتر را با راهنمایی مجید مظفری اجرا کرد. او در دههٔ ۱۳۶۰ و اوایل دهه ۱۳۷۰ در کنار بازی در فیلم‌های اکشن و حادثه‌ای، بازی در نقش‌های دیگر را نیز امتحان کرده‌است. بازی در فیلم‌هایی نظیر: روز باشکوه (کیانوش عیاری، ۱۳۶۷) - مادر (علی حاتمی، ۱۳۶۸) - پردهٔ آخر (واروژ کریم‌مسیحی، ۱۳۶۹) - عشق و مرگ (محمدرضا اعلامی، ۱۳۶۹) و دلشدگان (علی حاتمی، ۱۳۷۱). هاشم‌پور پس از دریافت دیپلم افتخار از هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۷۷) برای بازی در فیلم هیوا (رسول ملاقلی‌پور) گزیده‌کار شد.

او بنا به دلایل شخصی، در هیچ فیلمی در تلویزیون بازی نکرد. او کاندیدای اول ایفای نقش مختار ثقفی در سریال مختارنامه بود، که به دلیل حجم بالای کار و طولانی شدن رَوَند تولید از بازی در این سریال انصراف داد. داود میرباقری کارگردان سریال مختارنامه نیز گفته بود: «وقتی هاشم‌پور به این پیشنهاد جواب رد داد شوکه شدم؛ به ناچار سراغ گزینه‌های دیگر رفتیم.»

ندادن سیمرغ به او در فیلم قارچ سمی اعتراض جامعه سینمایی را درپی‌داشت.

جمشید هاشم‌پور در سال ۱۳۸۲ دو فیلم بر پرده سینماها داشت، واکنش پنجم و سفر به فردا. او در سال ۱۳۸۶ پس از بازی در فیلم استشهادی برای خدا، نامزد دریافت سیمرغ بلورین از جشنوارهٔ فیلم فجر شد. جمشید هاشم‌پور پس از ۱۰ سال در جشنواره فیلم فجر ۳۶ ام حضور پیدا کرد. وی در سال ۱۳۸۵ در فیلم سینمایی میم مثل مادر نقش‌آفرینی کرد.

فیلم‌شناسی

سینما

نمایش خانگی

جوایز

تجلیل

• در شب فرهنگی اردبیل (شهریور ۱۳۹۷) در جشنواره ملی چارسوق در برج میلاد از جمشید هاشم پور به عنوان هنرمند اردبیلی تقدیر به عمل آمد.
• تجلیل از یک عمر فعالیت هنری جمشید هاشم پور در افتتاحیه نمایش این این یک اعتراف است به کارگردانی شادی اسدپور در سال ۱۳۹۸ در عمارت نوفل لوشاتو
• تجلیل از یک عمر فعالیت هنری جمشید هاشم پور در اختتامیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت
• در مراسمی در دوم شهریور ماه ۱۳۹۳ از جمشید هاشم پور بازیگر مطرح سینمای اکشن و پلیسی ایران در پردیس سینمایی ملت با حضور اهالی سینمای ایران تجلیل شد.
• اعطای گواهینامه درجه یک هنری از سوی شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور
• ۲۱ اسفند در مراسم پایانی دوره دوازدهم جشنواره فیلم‌های ورزشی ایران از حشمت مهاجرانی سرمربی اسبق تیم ملی فوتبال ایران، مسعود اسکویی گوینده رادیو و جمشید هاشم پور ستاره سینما تجلیل شد.
• در شهریور ۱۴۰۰ مراسمی برای گرامی داشت هنرمندانی که در زمینه ایثار و دفاع مقدس سابقه فعالیت هنری داشتند برگزار شد. در این مراسم از جمشید هاشم پور در کنار هنرمندانی نظیر عزت‌الله مهرآوران، علیرضا افتخاری، حسین نوری و رضا برجی تجلیل به عمل آمد.

منابع

• جمشید هاشم‌پور در ICU جلو دوربین «هایلایت» رفت!
• افتتاح نمایشگاه جشن بزرگ عکاسان سینما به دست جمشید هاشم‌پور
• جمال امید (۱۳۷۷)، فرهنگ سینمای ایران، تهران: موسسه انتشارات نگاه، شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۸۹-۲
• خبرآنلاین - فیلمی که جمشید هاشمپور ۴۰ سال پیش بازی کرد / فیلم
• جمشید هاشم‌پور در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
• سیمرغ بلورین جشنواره فجر بر شانه‌های جمشید هاشم‌پور
• تجلیل از جمشید هاشم‌پور در پردیس سینمایی ملت
• تجلیل از جمشید هاشم‌پور در جشنواره ملی« چارسوق» با عنوان شب فرهنگی اردبیل
• جشنواره فجر ۹۹

پیوند به بیرون

• جمشید هاشم‌پور در IMDb