Hayvanlarda aşılanma

Hayvan aşılaması, evcil hayvanların, çiftlik hayvanların veya vahşi hayvanların aşılanmasıdır. Uygulama veteriner tıp ile bağlantılıdır. İlk hayvan aşısı 1879'da Louis Pasteur tarafından tavuk kolerası için icat edildi. Bu tür aşıların üretimi bireylerin, hükûmetin ve şirketlerin ekonomik zorluklarıyla ilgili sorunlarla karşılaşmaktadır. Hayvan aşılarının düzenlenmesi, insan aşılarının düzenlenmesine göre daha azdır. Aşılar, geleneksel ve yeni nesil aşılar olarak ikiye ayrılır. Hayvan aşılarının, bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol etmenin en uygun maliyetli ve en sürdürülebilir yöntemler olduğu bilinmektedir. 2017 yılında veteriner aşı endüstrisi 7 milyar ABD doları değerindeydi ve 2024 yılında 9 milyar ABD dolarına ulaşacağı tahmin ediliyor.

Tarihi

Hayvanlar, aşıların hem alıcısı hem de kaynağı olmuştur. Laboratuvar testleri yoluyla oluşturulan ilk hayvan aşısı, 1879'da Louis Pasteur tarafından tavuk kolerası için yapıldı. Pasteur ayrıca 1881'de koyun ve sığırlar için bir şarbon aşısını ve 1884'te kuduz aşısını icat etti. Kuduz virüsünü büyütmek ve zayıflatmak için maymunlar ve tavşanlar kullanıldı. 1881'den itibaren, enfekte tavşanlardan alınan kurutulmuş omurilik materyali, onları kuduza karşı aşılamak için köpeklere verildi. Virüsü zayıflatmak için enfekte sinir dokusu kurutuldu. Daha sonra 1885'te aşı, kuduz hastalığına yakalanmış 9 yaşındaki bir erkek çocuğa, Joseph Meister'e verildi ve çocuk hayatta kaldı. Fransız Ulusal Tıp Akademisi ve dünya bu başarıyı bir atılım olarak gördü ve böylece birçok bilim insanı işbirliği yapmaya ve Pasteur'ün çalışmalarını ilerletmeye başladı.

Edward Jenner'ın teorisine göre eğer bir insana zaten sığır çiçeği bulaşmışsa, çiçek hastalığından korunacaklardı. Teorisini 1796'da test etti. Doğru olduğu kanıtlandı ve böylece hastalığın ortadan kaldırılmasına giden yolu başlattı.

Dünya Sağlık Örgütü'nün eradikasyon (bir hastalığı dünya çapında sona erdirme) çabaları sayesinde her ülkede insanların en az %80'i aşılandı. Daha sonra vaka bulma ve ardından halka aşılama yöntemleri kullanıldı, bu da çiçek hastalığının 1980 yılında aşılama yoluyla bir hastalığın ilk eradikasyonu haline gelmesine neden oldu.

Problemler

Hayvanların aşılanmasıyla ilgili temel konular erişim ve bulunabilirliktir. Aşıların büyük popülasyonlara dağıtılması hala bir zorluk olsa da; aşılar, çiftlik hayvanı hastalıklarını önlemede en uygun maliyetli önlemdir.

İnsan sağlığı

Hayvanlar ve insanlar için aşı üretimi her zaman bağlantılı olmuştur, tüm insan patojenlerinin en az %61'i hayvanlardan kaynaklandığı için bu ilişki "Tek Sağlık" olarak adlandırılmıştır. Bu bağlantının iki ana örneği kuduz ve çiçek aşılarıdır. Birçok durumda hayvanları aşılamak sadece hayvanların sağlığı için değil, aynı zamanda insan sağlığı ve refahı için de önemlidir. Zoonoz hastalık terimi, hayvanlardan insanlara geçebilen bir hastalığı tanımlar.

Kaynakça