Bahçeli, Bor

Bahçeli, Niğde ilinin Bor ilçesine bağlı bir beldedir.

Tarihçe

Beldenin adı, 150 yılı kayıtlarında Dágrai ya da Drágai , 400 yılı kayıtlarında Tragias, 1057 yılı kayıtlarında Drizion, 1476 yılı kayıtlarında ise Dadragon, olarak geçmektedir. Roma Havuzu ve Köşk Höyük'ün beldede bulunması bölgenin MÖ 6030'a varan eski bir tarihe sahip olduğunun göstergesidir. Günümüz Bahçeli kasabası önceleri Kemerhisar'ın (tarihi Tyana kenti) bağ ve bahçeleri olarak oluşmuş daha sonra insanlar yerleşmeye başlamıştır. Kemerhisarlılar Bahçeli'ye yaz aylarında gelerek bağ evlerinde oturmuşlar, ürün hasatlarını yaptıktan sonra kışın Kemerhisar’a göçmüşlerdir. Tyana ve Diravun, eski çağlarda tarihi Efes kentini İpek yolu'na bağlayan yol üzerinde bulunmaktaydılar. Önceleri Diravun ve Kemerhisar arasında Kergâh adında bir yerleşim birimi vardı. 1935'te Niğde il meclisinde alınan bir kararla Diravun'la Kergâh'a Bağçalı, sonra da Bahçeli adı verildi. 16 Ocak 1954 tarihine kadar köy olan Bahçeli, o yıl belediyelik olmuştur. Ayrıca Bahçeli'nin çevresinde birçok kervan yolu izleri ve han kalıntıları vardır. Halk arasında Peldaaci ve Adıyaman adı verilen mevkilerde de eski insanların korunma amaçlı kullandıkları düşünülen doğal kaya mağaraları bulunmaktadır.

Coğrafya

Belde, Niğde il merkezine 18 km, Bor ilçe merkezine 8 km uzaklıkta olup Cumhuriyet, Saray, Şeker ve Zafer olmak üzere dört mahalleden oluşmaktadır.

Ekonomi

Beldenin %97'si tarımsal üretim ile uğraşmaktadır. Bağcılık alanında her ne kadar etkin olunsa da, bölgenin iklim ve toprak yapısından ötürü belde geçiminin en büyük payını elma üretimi aldığı görülmektedir. Bu ürünler ya çevredeki yerleşim birimlerinin pazarlarında ya da toptancılara satılmaktadır. Toplandıktan sonra satılamayan meyveler için Bahçeli Belediyesi'ne ait bir soğuk hava deposu bulunmaktadır. Bor Şeker Fabrikası da belde sınırları içindedir. Ayrıca beldede birer adet küçük çapta turşu ve bakliyat fabrikası bulunmaktadır.

Altyapı

Belde Cumhuriyet, Saray, Zafer ve Şeker mahallelerinden oluşur ve Cumhuriyet mahallesinde 1 lise, 1 ortaokul ve her biri ayrı mahallelerde 3 ilkokul bulunmaktaydı. Saray ve Zafer mahallelerinde bulunan ilkokullar, kasabanın nüfusunun azalmasına bağlı olarak öğrenci sayısının yetersiz olması nedeyle kalıcı olarak kapatılmıştır. Beldede kanalizasyon sistemi 2013 yılında belediye tarafından yapılmıştır. Meyve bahçelerinin sulama suyu ise beton arklarla yer seviyesinde taşınmaktadır. Bu suların kaynağı, bir adet baraj, Roma Havuzu'ndan çıkan kaynak suyu ve Dipsiz ve Kalaygöl mevkilerinden çıkan sulardır. Peldaacı mevkisinden çıkan su ise Bahçeli beldesinde içme suyu olarak kullanılmaktadır. Kasabadaki ilk sağlık birimi, 1965 kurulan sağlık evidir. Hizmette olduğu 20 yıl boyunca belediye binasında görev yapan sağlık evi, 5 Kasım 1986 tarihinde inşa edilen sağlık ocağı olarak hizmete açılmıştır. Kasabada, 1981 yılında bir halk kütüphanesi açılmıştır.

Tarihi yerler

Köşk höyük

Roma Havuzu'nun doğusundaki kayalık yamaç üzerinde yer alan, Neolitik dönem ve Kalkolitik dönem kalıntılarının ortaya çıkarıldığı höyüktür. Höyükte geç neolitik döneme ait 66 adet mezar bulunmuştur. Köşk Höyük’te Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü arkeologlarınca sürdürülen kazılarda 4 ayrı tabakaya ait yapılar ortaya çıkarılmış ve kemikten ve taştan yapılmış küçük objelerin yanı sıra üzerinde kabartma bulunan seramikler de bulunmuştur. Bulunan eserlerin birçoğu Niğde Müzesi 1. Salon'da sergilenmektedir.

Roma havuzu

Köşk Höyük'ün hemen yakınında bulunan antik havuz, Roma dönemi mermer sanatının 23x66x2,5 m boyutlarındaki ender bir örneğidir. Havuzun Türkiye'de başka bir örneği bulunmamaktadır. Tamamen toprak altında bulunan havuz, 1949 yılında ortaya çıkarılmıştır. Gezgin Roma imparatorlarının önemli bir mesire yeri olan antik havuzun yapımında iri bloklu mermerler yapı taşı olarak kullanılmıştır. Bu havuzda toplanan suyun Tyana şehir merkezine kemerlerle taşındığı bilinmektedir. Antik Roma Havuzu'nun kaynak suyunu üzerlerindeki oluklardan Tyana'ya taşıyan kemerlerin yaklaşık 2 kilometrelik kısmı Bahçeli'de, yalnız toprak altında bulunmaktadır.

Nüfus

Yönetim

Belediye başkanlığı

Ayrıca bakınız

• Köşk Höyük

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Bahçeli, Bor için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
• Bahçeli Belediyesi28 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.