![نظریههای توطئه فرود بر ماه نظریههای توطئه فرود بر ماه](/modules/owlapps_apps/img/nopic.jpg)
نظریههای توطئهٔ (به زعم مخالفان نظریه) فرود بر ماه یا نظریهٔ جعلیبودن فرود بر ماه (به انگلیسی: Moon landing conspiracy theories) با اشاره به نکات مبهم برنامههای تبلیغاتی آمریکا در دوران جنگ سرد به این نتیجه میرسد که همه یا برخی از سری مأموریتهایی که در بین سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ میلادی به عنوان پروژهٔ آپولو شناخته میشوند وجود خارجی ندارند و ساختگی هستند. بر طبق برخی از این شواهد ناسا متهم شدهاست که همهٔ فیلمهای فرود بر روی ماه و همینطور سنگهایی که منسوب به کرهٔ ماه است ساختگی هستند. برخی از مخالفان در مورد صحت وجود ایستگاه فضایی نیز تردید داشتند.
این تئوری از تردیدها، رصدها و فرضیههایی گرفته شدهاست که در طول مأموریتهای آپولو ارائه شده بودند. منشأ نظریهٔ جعلیبودن فرود بر روی ماه در کتاب ویلیام بیل کایسینگ نویسندهٔ آمریکایی مطرح شدهاست. این نویسنده در کتاب خود با عنوان ما هرگز به ماه نرفتیم که در سال ۱۹۷۶ منتشر کرد این تئوری را ارائه کرد. همچنین اندرو چاکین در کتابی با عنوان یک بشر روی ماه که در سال ۱۹۹۴ منتشر شد بر این باور است که در زمان مأموریت آپولو ۸ در دسامبر ۱۹۶۸ نیز این انگارههای جعلیبودن این مأموریت عنوان شد.
با اینکه مدارک و شواهد زیادی از طرف گروه سوم (نه از طرف ناسا یا دولت آمریکا پشتیبانی شده باشند و نه گروه معتقد به تئوری توطئه یعنی گروه دوم) دال بر فرود ناسا بر ماه ارائه شدهاند ولی همچنان نظرسنجی نشان میدهد که بین ۹٪ تا ۲۷٪ از آمریکاییها و ۳۹٪ از مردم روسیه باور دارند که فرود بر سطح ماه ساختگی است.
اولین کتابی که در این زمینه منتشر شده کتاب ما هرگز به ماه نرفتیم: کلاهبرداری سی میلیارد دلاری آمریکایی نوشته بیل کیسینگ است. این کتاب دو سال پس از اتمام مأموریتهای سفینههای آپولو در سال ۱۹۷۴نوشته و در سال ۱۹۷۶ منتشر شد. بیل کیسینگ، نویسنده فنی بود که در سال، ۱۹۵۶ در شرکت راکتداین، همان شرکت تولیدکنندهٔ موتورهای اف-۱ استفاده شده در موشک ساترن ۵ استخدام شد. البته او در آن زمان دربارهٔ موشکها و نویسندگی فنی هیچ آگاهی نداشت. او تا سال ۱۹۶۳، به ریاست واحد انتشارات فنی در انتشارات لابراتوری فیلد مشغول بود. کتاب کیسینگ ادعاهای فراوانی فراهم کرد و بهطور مؤثر شروع به بحث پیرامون ساختگی بودن فرود بر سطح ماه نمود. این کتاب اظهار میکند که احتمال فرود موفق انسان بر سطح ماه ۰٫۰۰۱۷ درصد است و با وجود نظارت شدید اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، فرود ساختگی بر روی ماه، نسبت به فرود واقعی، کار به مراتب آسانتری برای ناسا بودهاست.
انجمن زمین تخت یکی از اولین سازمانهایی بود که این موضوع را قبول کرد و ناسا را به ساختگی بودن فرود بر ماه متهم ساخت. این انجمن مدعی بود که آنها با همکاری هالیوود و عهدهگیری والت دیزنی، بر اساس نوشته آرتور سی. کلارک و کارگردانی استنلی کوبریک بر روی صحنه رفتند. لیندا دق، فولکلوریست، پیشبینی میکند که پیتر هیامز، نویسنده و کارگردان فیلم کاپریکورن یک (۱۹۷۸)، که در یک فضاپیما شبیه به فضاپیمای آپولو، سفری ساختگی به مریخ را نشان میدهد، تئوری ساختگی بودن این فرود را در دوران جنگ ویتنام قوت میبخشد. او بیان میکند که این اتفاق در دوران رسوایی واترگیت اتفاق افتادهاست، که شهروندان آمریکایی به حسابهای بانکی بیاعتماد شده بودند. او مینویسد: "رسانههای جمعی این موضوعات نیمه درست را به نوعی منطقه گرگ و میش پرتاب کردند، جایی که مردم گمان کنند همه چیز حقیقی است. رسانه جمعی بر روی کسانی که راهنمایی نمیشوند، تأثیر وحشتناکی میگذارد. " در کتاب «مردی روی ماه» انتشار یافته در سال ۱۹۹۴، آندرو چیکین بیان میکند که در زمان قرار گرفتن آپولو ۸ در مدار ماه در دسامبر ۱۹۶۸، ایدههای توطئه مشابهی در جریان بودند.
بعد از کیسینگ، نظریه پردازان توطئه عبارت بودند از (بر اساس الفبای انگلیسی):
اینکونل]] استفاده شده در موتور اف-۱ دریافت.
آنهایی که تصور میکردند فرودها ساختگی هستند، دربارهٔ انگیزه ناسا و دولت فدرال ایالات متحده آمریکا چندین تئوری بیان کردند. سه تئوری اصلی در پایین ذکر شدهاست.
دلیل اصلی مسابقه برای رسیدن به ماه جنگ سرد بود. دولت ایالات متحده آن را حیاتی میپنداشت و گمان میکرد با این اتفاق میتواند برنده رقابت فضایی با اتحاد جماهیر شوروی شود. رفتن به ماه خطرناک و پر هزینه است، همانطور که رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، جان اف. کندی عبارت مشهور خود را اینگونه بیان کرد که ایالات متحده به این دلیل تصمیم به رفتن گرفتهاست که سخت است.
فیلیپ پلینت، افشاگر تئوری فریب، در کتاب خود فضانورد بد بیان میکند، که اگر ایالات متحده تلاش به فرودی جعلی بر روی ماه میکرد، شورویها –با وجود برنامه ماه خود، یک شبکه اطلاعاتی گسترده و انجمن علمی نیرومند توانا در آنالیز ناسا- به نادرستی گریه میکردند، بهخصوص بعد از آنکه برنامه خود آنها شکست خورد. اثبات جعلی بودن میتواند پیروزی بزرگی برای شوروی به حساب آید. نظریهپرداز توطئه، برت سیبرل، پاسخ داد، "شوروی تا اواخر سال ۱۹۷۲، توانایی دنبالکردن فضاپیماها را نداشت، و بعد از آن که به این توانایی دست یافت، سه مأموریت آپولو آخر بهطور ناگهانی لغو شدند. "
در واقع، شوروی فضاپیمای بدون سرنشین را از سال ۱۹۵۹ به ماه فرستاد، و در سال ۱۹۶۲، دو ردیاب فضایی در آیپی-۱۵ اوسورییک و آیپی-۱۶ یفپاتوریا معرفی شدند، در حالی که ایستگاه مخابراتی ساترن به آیپی-۳، ۴ و ۱۴ افزوده شده بود، مورد آخر، شعاع ۱۰۰ میلیون کیلومتری را پوشش میدهد. اتحاد جماهیر شوروی مأموریتهای آپولو را در «لشکر انتقال فضایی»، که مملو از جدیدترین تجهیزات جمعآوری اطلاعات و نظارت بود، ردیابی میکرد. وازیلی میشین، در مصاحبهای با مقاله «برنامه ماهی که پر از شک و شبهه است»، بیان کرد که بعد از فرود آپولو به چه ترتیب برنامههای شوروی برای سفر به ماه کاهش یافت.
همچنین، هیچ چیز غیرمنتظرهای دربارهٔ توقفهای مأموریت آپولو وجود ندارد که به دلیل کمبود بودجه، در ژانویه و سپتامبر سال ۱۹۷۰ اتفاق افتاد.
گفته میشود که ناسا برای جلوگیری از تحقیر شدن و اطمینان از بودجه داشتن، فرودها را بازسازی کردهاست. ناسا برای سفر به ماه حدود ۳۰ میلیارد دلار بودجه دریافت کرد، و بیل کیسینگ در کتاب خود بیان کرد که این پول به جیب خیلیها رفتهاست. از زمانی که بسیاری از نظریه پردازان توطئه باور دارند که در آن زمان، امکان فرود بر ماه وجود نداشت، آنها بیان کردهاند که فرود ساختگی بر روی ماه برای تحقق بخشیدن به گفته کندی بود، «قبل از پایان این دهه، انسان بر روی ماه فرود خواهد آمد و به سلامت به زمین برخواهد گشت.» در حقیقت ناسا برای کنگره آمریکا هزینه آپولو را ۲۵. ۴ میلیارد دلار را ارائه داده بود.
ماری بنت و دیوید پرسی در کتاب ماه تیره: آپولو و افشاگران بیان کردهاند که با وجود تمام خطرات شناخته شده و ناشناس، ناسا نمیتوانست تحقیر عمومی مرگ فضانوردان در ماه را که به صورت زنده پخش میشد، تحمل کند. بعد از دست رفتن تمام خدمه آپولو ۱ در اثر آتشسوزی در یک تست، ناسا متحمل حجم عظیمی از تحقیر عمومی و مخالفت سیاسی شد و در نتیجه تیم مدیریت ارشدش به وسیله مجلس سنا و مجلس نمایندگان مورد پرسوجو قرار گرفت. همچنین، فرود در تلویزیون پخش نشد.
در سال ۲۰۰۹، شبکه آمریکایی دوستان هممیهن، بیان کرد که فرودها به دولت ایالات متحده کمک کرد تا توجه افکار عمومی را از جنگ ویتنام دور کند؛ و همچنین بهطور ناگهانی و همزمان با پایان دخالت آمریکا در جنگ، فرود بشر بر ماه پایان یافت. در حقیقت، پایان فرودها اتفاقی نبود، (مسابقه فضایی را در بالا ببینید)، و به هیچ طریقی به پایان مداخله ایالات متحده در ویتنام مربوط نمیباشد. این جنگ یکی از چند بودجه فدرالی بود ناسا در آنها رقابت میکرد؛ بودجه ناسا در ۱۹۶۶ به حداکثر مقدار خود رسید و در سال ۱۹۷۲، ۴۲٫۳ درصد کاهش یافت. با وجود طرحهای جاه طلبانه مانند ایستگاه فضایی ثابت و سفر انسان به مریخ، پروازهای نهایی کنسل شدند.
تئوریهای توطئه فراوانی مطرح شدهاند. نظریهای وجود دارد که بیان میکند، اصلاً فرودی اتفاق نیفتاده است و کارکنان ناسا (و بعضی اوقات دیگران) دروغ میگویند؛ یا اینکه فرود اتفاق افتاده ولی نه به شکل گفته شدهاست. نظریه پردازان توطئه روی شکافها و تناقضات در موارد ثبت شدههای قدیمی در مأموریتها تمرکز دارند. رایجترین ایده این است که فرود با سرنشین از اول تا آخر یک دروغ بودهاست. بعضیها معتقدند که تکنولوژی فرستادن انسان به ماه ناقص بوده یا کمربند وان آلن، شرارههای خورشیدی، بادهای خورشیدی، خروج جرم از تاج خورشیدی و پرتوهای کیهانی این سفر را غیرممکن میکنند.
وینس کالدر و اندرو جانسن، دانشمندان آزمایشگاه ملی آرگون در وبسایت آزمایشگاه، پاسخهایی با جزئیات به ادعاهای نظریه پردازان توطئه دادند. آنها ثابت کردند تصاویر نشان داده شده توسط ناسا از فرود بر روی ماه به صورت پایهای دقیق بودهاست، ولی پیرو خطاهای رایجی، مانند تصویرهای دارای برچسب تقلبی یا خاطرات ناقص شخصی میباشد. با استفاده از روشهای علمی، باید هر نظریه متضاد با واقعیتهای قابل مشاهده رد گردد. نظریه «فرود واقعی» یک داستان واحد است زیرا از یک منبع ناشی میشود. اما هیچ وحدتی در نظریههای جعلی نیست، زیرا نظرات متفاوتی وجود دارند.
به گفته جیمز لانگوسکی (پروفسور فضانوردی و مهندس هوا و فضا از دانشگاه پردیو)، تئوریهای توطئه به دلیل اندازه و پیچیدگی آنها امکان ناپذیراند. توطئه، ۴۰۰۰۰۰ نفری که نزدیک به ۱۰ سال در ناسا کار کردهاند، ۱۲ نفری که پای در ماه گذاشتهاند، ۶نفر دیگر که به عنوان کارکنان سفینه فرماندهی و خدمات آپولو با آنها پرواز کردهاند و۶ فضانورد دیگر که به دور ماه چرخیدند را شامل میشود. صدها هزار نفر شامل فضانوردان، دانشمندان، مهندسان، تکنسینها و کارگران ماهر باید ساکت نگه داشته میشدند. لانگوسکی بر این باور است که خیلی راحتتر بود یک فرود واقعی صورت گیرد تا انجام این کارها برای اجرای فرود تقلبی.
تا امروز هیچیک از اعضای دولت آمریکا یا ناسا که به برنامه آپولو پیوندی داشتند، نگفتهاند که فرود روی ماه یک توطئه بودهاست. پن ژیلت خلاصهای از این را در قسمتی به نام (تئوریهای توطئه) در برنامه تلویزیونی (پن و تلر:مزخرف!) در سال۲۰۰۵ نمایش داد. او گفت با این تعداد نفرات درگیر شده، کمتر کسی ماندهاست که تا حالا خارج از توطئه باشد. با توجه به رسوایی واترگیت، ژیلت گفت اگر فرود یک دروغ بود، دولت نمیتوانسته همه را ساکت کند. با این حال ناسا در مورد پروژه آپولو میتوانسته کسی را درگیر نکرده باشد و افراد در پروژه را از افراد خارج از ناسا معرفی کرده باشد تا کارمندان و افراد شاغل فقط بدانند یک پروژه ای به این شکل هست اما کسی از آنها در این پروژه استفاده نشدهاند و کاملاً برای کارمندان منطقی است اما وقتی بحث اهمیت این موضوع وجود دارد هزینه امنیتی و تبلیغانه از بودجه سی هزار میلیارد دلاری منطقی به نظر میرسد.
نظریه پردازان توطئه، بیشتر روی عکسهای ناسا تمرکز کردهاند. آنها به عجیب بودن عکسهای گرفته شده در ماه اشاره دارند. متخصصان عکاسی و از جمله آنهایی که به ناسا مرتبط نیستند، پاسخ میدهند که این عجایب آنهایی هستند که از یک فرود بر روی ماه انتظار میرود، و عکسهایی نیستند که بهینه دستکاری شده، یا در استودیو گرفته شده باشند. بعضی بحثهای اصلی در زیر آمدهاند.
۱. در بعضی عکسها، رِتیکِل یا شبکه دوربین (به انگلیسی: Reticle) ("+"هایی با فاصلههای مشخص) پشت اشیاء دیده میشود. بر روی دوربینها صفحه رسو (صفحه شیشهای شفاف که رتیکل روی آن نصب است) نصب شده بودند، و این موجب میشد تا نمایان شدن اشیاء در جلوی رتیکلها، غیرممکن شود، در واقع میبایست همه رتیکلها جلوتر از همه اشیاء باشند.
۳. کیفیت عکسها خیلی بالا است.
۴. هیچ ستارهای در عکسها وجود ندارد. فضانوردان آپولو ۱۱ در نشست خبری نیز ادعا کردند که هیچ ستارهای ندیدهاند.
۵. زاویه و رنگ سایهها ناسازگارند. این نشان میدهد که نور مصنوعی استفاده شدهاست.
۶. پسزمینههای عکسها یکی هستند، اگرچه عکسها با مایلها فاصله انداخته شدهاند. این نشان میدهد که برای پسزمینه از عکس نقاشی شدهاستفاده شدهاست.
۷. تعداد عکسهای گرفته شده به صورت غیرممکنی زیاد است. در هر ۵۰ ثانیه یکی
۸. این عکسها، مانند بر روی هم قرار دادن Cهای روی سنگ و زمین، شامل چیزهای مصنوعی هستند. اینها ممکن است توسط کارکنان استودیو علامتگذاری شوند.
۹. یک خانم ساکن پرت (استرالیا) به نام اونا رولند گفتهاست که برای ۲یا۳ ثانیه یک بطری کوکاکولا را در گوشه پایین و راست تلویزیون خود در هنگام پخش آپولو ۱۱ دیدهاست. همچنین او گفت که نامههایی به استرالیای شرقی آمد که به مدت ۱۰ روز آن بطری کوکاکولا به اشتباه در برنامه ظاهر شدهاست.
۱۰. کتاب ضربه در ماه شامل عکسهای مرکبی است که نشان میدهد آلن شفارد به همراه یک فضانورد دیگر روی ماه به یک توپ گلف ضربه میزند.
۱۱. در بعضی از عکسها نقاط گرمی دیده میشود که احتمالاً به خاطر استفاده از نور نقطهای قوی میباشد.
۱۲. چه کسی از نیل آرمسترانگ هنگام قدم گذاشتن به ماه فیلمبرداری کردهاست؟
۱۳. چه کسی از نمای خارجی لحظهٔ برخاست آپولو از سطح ماه فیلمبرداری کردهاست؟
۱۴. در فیلم قرار دادن پرچم آمریکا در کره ماه نوک پرچم حرکت دارد؛ همانند حرکت پرچم یا پارچه توسط باد. در صورتی که در ماه هوایی وجود ندارد که باعث تولید باد شود.
۱. به دلیل قرار گرفتن فضانوردان در معرض امواج کمربند ون آلن و امواج کهکشانی، امکان نداشت که جان سالم به در ببرند(مسمویت پرتویی و درمان سلامتی با پرتوهای کیهانی را ببینید). تئوری پردازان توطئه بیان میکنند که عملیات استارفیش پرایم (آزمایش انفجار هستهای در ارتفاع بلند) هم برای مختل کردن کمربند ون آلن ناکام ماند.
۲. فیلم دوربینها باید در اثر این تشعشعات بخار شده باشد.
۳. سطح ماه در طول روز طوری گرم است که فیلم دوربین را ذوب میکند.
۴. خدمه آپولو ۱۶ در مسیر خود نمیتوانستند از شراره خورشیدی جان سالم به در ببرند.
۵. پرچمی که که فضانوردان بر روی سطح ماه قرار دادند، طوری است که نشان میدهد بادی میوزد و این خلاف گفته فضانوردان است که بادی نبودهاست. این نشان میدهد که آن عکس روی زمین گرفته شده، وقتی که نسیمی در حال وزش بودهاست. سیبرل گفت احتمالاً آن بخاطر سردکننده داخلی بوده که برای سرد کردن فضانوردان استفاده میشدهاست، درحالیکه سردکننده داخل لباس آنها روی زمین خیلی سنگین بودهاست.
این تئوری در قسمت میسباسترز از برنامه (فرود بر ماه ناسا) افشا گردید.
عکس گرفته شده از باز آلدرین هنگام سلام نظامیکردن به پرچم (انگشتان دست راست وی از پشت کلاه فضانوردی اش دیده میشود). عکس گرفته شده از آلدرین که دست خود را پایین انداخته و کمی به سمت دوربین برگشته است، در حالی که پرچم ثابت است. انیمیشن درست شده از دو عکس نشان میدهد که دوربین آرمسترانگ حرکت کردهاست، ولی پرچم خیر.
۶. با وجود نبودن رطوبت، جای پا روی ما بهطور شگفتی حفظ میشود.
این تئوری در قسمت میسباسترز از برنامه فرود بر ماه ناسا افشا گردید.
۷. در اتهام فرود روی ماه، حتی از تولید صدا نیز استفاده شدهاست، یا در صحرا با وجود فضانوردان، از فیلمبرداری راه دور، یا کنترل کردن یا فیلمبرداری اسلوموشن استفاده شدهاست تا آن را به ماه شبیه کند.
در طول مأموریت آپولو ۱۵، دیوید اسکات آزمایش انداختن یک چکش و پر را بهطور همزمان انجام داد، هردو در یک زمان سقوط کردند و با زمین برخورد نمودند، که بودن خلأ را ثابت میکند.
زیر ماه نورد آپولو ۱۱
۱. ماه نورد هیچ چالهای ایجاد و هیچ گرد و خاکی پراکنده نکرد.
۲. مرحله دوم پرتاب راکت و ماه نشین آپولو شعله قابل رویتی را تولید نکردند.
۳. ماه نورد دارای وزن ۱۷ تن است و هیچ اثری روی خاک نگذاشتهاست، ولی در کنارش جای پا دیده میشود.
۴. واحد سردکننده موجود در لباس فضانوردان در جایی که جو نباشد، نمیتوانسته کار کند.
۱. به خاطر فاصله ۴۰۰۰۰۰ کیلومتری، باید بیش از ۲ ثانیه تأخیر در ارتباطات بین زمین و ماه میبود.
۲. تأخیر معمول در ارتباطات تقریباً ۰٫۵ ثانیه بود.
۳. رصدخانه پارکس در استرالیا، برای هفتهها گفته شده بود که مرکز تقویت ارتباطات در اولین راهپیمایی روی ماه خواهد بود. اما ۵ ساعت قبل از ارتباط، به آنها گفته شده بود که سیستمها را خاموش کنند.
۴. ظاهراً پارکس دارای بهترین تصویر از ماه بود؛ ولی رسانههای استرالیایی و همه مراکز شناخته شده، تصویر خود را از آمریکا دریافت میکردند.
۵. پارکس سیگنالهای بهتری را وقتی که ماه در طرف دیگر زمین بود، دریافت میکرد.
برنامه کار و طراحی و نقشههای پیشرفت ماشینها گم شدند. اطلاعات آپولو۱۱ شامل دوریسنج و ویدیوهای با کیفیت از اولین راهپیمایی بودهاست که گم شدهاند.
دکتر دیوید آر ویلیامز (پرونده ناسا در مرکز پروازهای فضایی گودارد) و مدیر پرواز آپولو۱۱ جنه کرانز هردو اذعان کردهاند که نوارهای دور سنجی آپولو۱۱ گم شدهاست. تئوری پردازان توطئه تصور میکنند که اینها اصلاً وجود نداشتهاند. نوارهای دور سنجی آپولو ۱۱ با نوارهای فرود بر ماه متفاوت بودند، چون دارای اطلاعت خام فیلم نمایش شده در تلویزیون بودند. به دلایل فنی، کاوشگر آپولو ۱۱ دوربین اساستیوی را حمل میکرد. برای به تلویزیون بردن عکسها، تبدیلکننده اسکن مورد نیاز بود. رادیو تلسکوپ موجود در پارکس میتوانست، دور سنجی را هنگام قدم گذاشتن در ماه دریافت کند. آنتن پارکس از آنتن ناسا در استرالیا بزرگتر بود و میتوانست تصویر بهتری را دریافت کند. آن آنتن حتی از آنتن ناسا در مرکز شبکه فضای دوردست گلداستون هم بزرگتر بود. سیگنالهای مستقیم تلویزیون به همراه اطلاعات دور سنجی در یک نوار آنالوگ در پارکس ضبط میشد. ارتباطات اصلی اساستیوی دارای کیفیت بهتری نسبت به عکسهای تبدیلی داشتند، که این نوارها گم شدهاند. یک اسکن خام و واقعی از تبدیل سیگنالهای اساستیوی، پیش از پخش جهانی، در استرالیا صورت گرفت. هنوز عکسهای اصلی اساستیوی موجود است. بعد از ۵۰ دقیقه گذشتن از عکسبرداری توسط یک فیلم ۸ میلیمتری آماتور، اینها آماده شدهاند. بعدها در مأموریتهای آپولو اساستیوی استفاده نشد. طبق گفته دکتر ولیامز، حد اقل بعضی از نوارهای دوری سنج ALSEP هنوز باقیماندهاند. کپیهای آن نوارها پیدا شدهاست.
دیگران به دلایلی به دنبال پیدا کردن نوارهای گم شده دور سنجی میگردند. نوارها شامل اصلیترین و باکیفیتترین ویدیوها از فرود آپولو ۱۱ بودند. بعضی از پرسنل آپولو آن را برای آیندگان جستجو میکنند، درحالی که مهندسان ناسا به خاطر اطلاعات مفید برای مأموریتهای آینده، دنبال آنها هستند. آنها نوارها را پیدا کرده و در سال ۱۹۷۰ به آرشیو ملی آمریکا فرستادهاند، اما بهخاطر درخواستشان در سال ۱۹۸۴، نوارها به مرکز پروازهای فضایی گودارد فرستاده شدهاند. گمان میرود که نوارها قبل از استفاده مجدد، فروخته شدهاند. گودارد در سال ۳۵۰۰۰ نوار میفروخته، حتی قبل از فرود بر ماه.
در نوامبر سال ۲۰۰۶، مجله کسمس گزارش دادهاست که ۱۰۰ نوار ضبط شده در استرالیا در طول مأموریت آپولو ۱۱ در یک آزمایشگاه علمی کوچک در دانشگاه فنی کورتین در شهر پرت یافت شدهاست. یکی از نوارهای قدیمی برای آزمایش به ناسا فرستاده شد. عکسهای اساستیوی روی نوار نبود.
در ژوئیه ۲۰۰۹، ناسا بیان کرد که شاید فیلمهای اصلی آپولو ۱۱ پاک شده باشند، پس تصمیم به استفاده مجدد از آنها گرفت. در دسامبر ۲۰۰۹، ناسا یک گزارش نهایی از نوارهای دور سنجی آپولو ۱۱ ارائه داد. مهندس ارشد دیک نافزگر، کسی که در طول مأموریتهای آپولو مسئول برنامههای تلویزیونی بود، اکنون مسئول پروژه جدید آپولو میباشد. بعد از ۳ سال تحقیق، دیک نافزگر گفت: تقریباً ۴۵ عدد از نوارهای ویدئویی آپولو ۱۱ پاک شدهاند. در چهلمین سالگرد فرود آپولو ۱۱، شرکت (لوری دیجیتال) نوارهای باقیمانده را احیا کرد. مدیر شرکت مایک اینچالیگ گفت: شرکت این را از کمترین کیفیت بهدست آوردهاست. نافزگر، لوری را برای بازسازی فیلمها ستایش کرد، که به صورت سیاه و سفید است. پروژه بازسازی به قیمت ۲۳۰۰۰۰ دلار، که ماهها طول خواهد کشید و کیفیت صدا را بهتر نمیکند. بعضی از فیلمهای با کیفیت، در وبسایت ناسا در دست رس هستند.
وبسایت Xenophilia. Com نظریه توطئهای را نوشته بود که بلوپرینتهای ساترن ۵، ماه نورد آپولو، ماهپیما و تجهیزات مرتبط، گم شدهاست. طراحیهایی از ماه نورد و ماهپیما در سایت ناسا وXenophilia. com وجود دارد. به نظر میرسد که گرومن تمام اطلاعات ماهنورد را از بین بردهاست، اما کپیهایی از بلوپرینتهای ساترن ۵ روی ریزنگاشت وجود دارد.
چهار عدد از ماهپیماهای مأموریتها توسط بوئینگ ساخته شدهاند. سه عدد از آنها توسط آپولو ۱۵ و ۱۶ و۱۷ به ماه حمل شد و آنجا ماند. بعد از آنکه آپولو۱۸ لغو گشت، ماهپیمای دیگر به عنوان تأمینکننده لوازم یدکی آن سه ماهپیماهای قبلی به کار رفت. دفترچه ۲۲۱ صفحهای ماه نورد دارای همه جزئیات جز بلوپرینتها است.
برات سیبل گفتهاست که رابطه آمریکا و شوروی دلیل این است که فرود بر ماه اتفاق نیفتاده است. در بسیاری از سطوح مسابقات فضایی، شوروی از آمریکا جلوتر بود، اما در آخر آنها نتوانستند که انسان را به ماه ببرند و فقط توانستند تنها روی ماه فرود آیند. این نشان میدهد که چون یواساسآر قادر به این کار نبود، پس آمریکا نیز قادر نخواهد بود.
برای مثال، او بیان میکند، در زمان آپولو شوروی از لحاظ زمانی ۵ برابر بیشتر انسان را به فضا برده بود؛ و باید این را اضافه کرد که آنها به پیشرفتهای زیادی رسیده بودند. اولین ماهواره ساخت بشر در مدار (اسپوتینک ۱ اکتبر ۱۹۵۷)، اولین موجود زنده در مدار (یک سگ به نام لایکا در اسپوتینک ۲ نوامبر ۱۹۵۷)، اولین مرد در مدار(یوری گاگارین آوریل ۱۹۶۱ در وستوک-۱)، اولین زن در فضا (والنتینا ترشکوا ژوئن ۱۹۶۳ در وستوک-۶)، و اولین راهپیمایی در فضا(الکسی لئونوف مارس۱۹۶۵ در وسخود-۲).
گرچه بیشتر دستاوردهای شوروی در همان سال یا حتی گاهی اوقات همان هفته توسط آمریکا نیز انجام شدهاست. در سال ۱۹۶۵ آمریکا تصمیم به انجام اولینها (اولین ایستگاه فضایی) گرفت، که قدم بزرگی برای رفتن به ماه بود. افزون بر این، ناسا گفت که دستاوردهای شوروی آنطور که به نظر میرسد مهم نیستند؛ که بعضی از این اولینها اصلاً علم را بهبود ندادهاند، مانند اولین زن در فضا. در حقیقت با اولین پرتاب انسان در مدار زمین توسط ناسا(آپولو ۷)، یواساسآر فقط ۹ پرواز فضایی داشت(۷ عدد با یک فضانورد، یکی با دو یکی با سه) که با ۱۶ عدد آمریکا مقایسه میشود. از نظر ساعت پرواز فضایی، شوروی ۴۶۰ ساعت و آمریکا ۱۰۲۴ ساعت را به خود اختصاص داده بودند. از نظر زمانی که انسان در فضا بود، شوروی ۵۳۴ ساعت و آمریکا ۱۹۹۲ ساعت را به خود اختصاص داده بودند. در زمان آپولو۱۱ آمریکا خیلی جلوتر بود.
علاوه بر آن، شوروی تا دهه ۱۹۸۰ نتوانسته بود موشکی با توانایی پرتاب انسان را بسازد، البته جز N1 که در سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ در مرحله پرتاب شکست خورد. ماه نورد LK شوروی در مدار نزدیک زمین در سالهای ۱۹۷۰ و ۱۹۷۱ امتحان شد.
در یک برنامه تلویزیونی مربوط به توطئه، گروه سرگرمی فاکس لیستی از ۱۰ فضانورد و ۲ شهروند مرتبط با پرواز فضایی را ارائه داد که گفته میشود، برای سرپوش گذاشتن به ماجرا کشته شدهاند.
دو نفر از آنها، مایک آدامز خلبان ایکس۱۵ و رابرت لارنس خلبان MOL، رابطهای با پرواز مردم عادی آپولو نداشتهاند. همهٔ آن مرگها حداقل ۲۰ ماه قبل پرواز آپولو۱۱ بودهاند. در اوت ۲۰۱۲، ۸ نفر از ۱۲ فضانورد آپولو که بر ماه قدم گذاشتند، از جمله باز آلدرین، و ۹ نفر از فضانوردان آپولو که به ماه پرواز کردند، ولی قدم نگذاشتند مانند مایکل کولینز زنده بودند. تعداد مرگ فضانوردان آمریکایی از زمان ایجاد آپولو تا فرود بر ماه، همانند تعداد مرگ روسها است. فضانوردان و خدمه روسی که در دوره ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۲ مردند: والنتین بوندرنکو (تصادف حین تمرین در روی زمین، مارس ۱۹۶۱)
همچنین رئیس اصلی برنامه فضایی آنها سرگئی کارالیوف بر اثر بیماری مرد.
در ژوئن ۱۹۷۷، ناسا حقیقت را در مورد ادعاهای توطئه فرود بر ماه، منتشر کرد. ناسا به ذرات و سنگهایی اشاره میکند که از ماه جمع کرده و برای اثبات مشروعیت برنامه آوردهاست؛ و میگویند که این سنگها با شرایط زمین مطابقت ندارند. ناسا همچنین گفت که تمام عملهای برنامه آپولو از پرتاب تا برگشتش کاملاً زیر نظر رسانههای خبری بودهاست. ناسا به کتاب بیل کایسینگ با عنوان، ما هیچگاه به ماه نرفتهایم، با شناسایی یکی از نظریههای وی در مورد ایجاد نشدن چاله در ماه وقتی که ماه نورد فرود آمد، پاسخ داد؛ و این حقیقت را به وسیله خاک و سنگی که از ماه آورده بود، ثابت کرد.
بیانیه حقیقت ناسا در ۱۴ فوریه ۲۰۰۱ یک روز قبل از نمایش برنامه نظریه توطئه: آیا ما به ماه رفتهایم؟ از شبکه فاکس، دوباره منتشر شد. آن فیلم مستند علاقه مردم را به نظریه جعلی بودن رفتن به ماه بیشتر کرد، تا جایی که ناسا مجبور به دفاع از اعتبار خود شد.
در کتاب هفت روش تفکر به روش دانشمندان فضا که تحت عنوان چگونه آپولو هوا کنیم در ایران به قلم آِیدین محمدی به ترجمه و چاپ رسیدهاست، نویسنده، جیم لانگونسکی، که یکی از کارکنان شرکت هوافضای آمریکا (ناسا) است دربارهٔ این نظریه توطئه میگوید که هنگام پرتاب هزاران آمریکایی درحال تماشای پرتاب آپولو۱۳ بودهاند و درواقع برای ناسا، سفر واقعی به ماه آسانتر از جعل یک سفر به ماه است!!!
استنلی کوبریک فیلمساز متهم به ساختن فیلمهایی از آپولو ۱۱ و ۱۲ است. احتمالاً علت آن ساختن فیلم سفری به فضا بوده که قسمتی از آن در ماه است و صحنههای برجسته خاصی در فیلم وجود دارد. این نظریه بیان میکند هنگامی که در سال ۲۰۰۱، فیلم مربوط به سال ۱۹۶۸ پستولید شد، ناسا به کوبریک نزدیک گشت تا ۳ فرود اول به ماه را کارگردانی کند. پرتاب و برگشت باید واقعی میبود ولی فضاپیما باید در مدار زمین میماند و یک فیلم تقلبی (زنده از ماه) در تلویزیون پخش میشد. شاهدی برای این نظریه وجود ندارد، ولی بسیاری از حقیقتها نادیده گرفتهاست. برای مثال، در ۲۰۰۱ منتشر شد و تصویر کوبریک از ماه خیلی متفاوت از عکسها و فیلمهای ناسا بود. کوبریک فردریک اردوی و هری لنگ را که برای ناسا کار میکردند و پیمانکاران اصلی هوا و فضا بودند در سال ۲۰۰۱ استخدام کرد تا برایش کار کنند. او همچنین از دوربینهای 50 mm f|۰. ۷ شرکت (زئیس) که برای ناسا ساخته شده بودند و از دسته جا مانده بودند، استفاده کرد. با این حال، او از این لنزه فقط در بری لیندون استفاده کرد. لنزها برای عکاسی مناسب بودند و برای فیلمبرداری باید عوض میشدند. شبه مستند برا این پایه درست شدهاست، طرف تاریک ماه، میتوانست نظریه توطئه را شدت ببخشد. شبه مستند فرانسوی، کارگردانی شده توسط ویلیام کارل، در سال ۲۰۰۲ در شبکه Arte و تحت عنوان Opération Lune پخش شد. آن شبه مستند، تئوریهای توطئه را با انجام مصاحبههای دروغین مسخره میکرد، داستان ترورهای به کمک استنلی کوبریک و سیآیای، و پر از اشتباهات آشکار متنوع، ربط دادن به بازیگران فیلم قبلی، جذابیت فیلم را برای بینندگان زیاد کرد. با این حال، Opération Lune هنوز از طرف باور کنندگان توطئه استفاده میشود.
نظریهها زیادی هستند که اول به صورت شوخی گفته شدند، ولی بعدها توسط کلاید لوئیس جدی شدند.
در سال ۲۰۰۲، ناسا ۱۵٬۰۰۰دلار به جیمز اوبرگ داد تا گروهی برای نوشتن دفاعیه در مقابل توطئهها، ایجاد کند. گرچه ناسا گروه را بعد از یک سال به خاطر شکایتهایی که کتاب به نظریه پردازان توطئه کمک میکند، لغو کرد. اوبرگ گفت که قصد تمام کردن کتاب را دارد. در نوامبر ۲۰۰۲، پیتر جنینگز گفت که ناسا قصد دارد چند هزار دلار برای اثبات اینکه آمریکا، انسان را به ماه بردهاست، صرف کند؛ و ناسا مردد است، و میخواهد چند نفر برای نوشتن دفاعیه نامه استخدام نماید. اوبرگ گفت که نظریه پردازان توطئه مقصر نیستند، بلکه معلمها و مردم (حتی ناسا) باید اطلاعات را در جامعه پخش کنند.
در ۲۰۰۴ مارتین هنری و کن اسکلدن از دانشگاه گلاسکو جایزهای را برای تحقیق در مورد نظرات توطئهگرانه گرفتند. در نوامبر ۲۰۰۴ آنها یک کنفرانس در مرکز علمی گلاسکو ارائه دادند، که ده عدد از مطرحترین تئوریهای توطئه را جداگانه بررسی و رد کردند.
یک قسمت از برنامه میثباسترز در اوت ۲۰۰۸ به فرود روی ماه اختصاص داده شده بود. کارکنان میثباسترز بسیاری از نظریات توطئه را امتحان کردند. بعضی از تستها در مرکز تمرینی ناسا انجام گرفت و تمام نظریات امتحان شده در برنامهای به نام (شکست خورده) نمایش داده شد. به این معنی که آنها درست نبودند.
عکسهای گرفته شده توسط چرخنده شناساگر ماه از مکانهای فرود بر ماه. مکان فرود آپولو۱۱، (مکان فرود ماه نورد، درحالی که ۴۰ سال پیش این اتفاق افتاده ولی الان هم مثل ۴۰ سال پیش است). نیویورک تایمز
نظریه پردازان توطئه ادعا میکنند که رصدخانهها و تلسکوپ فضایی هابل باید قادر به عکس برداری از مکانهای فرود باشند. این نشان میدهد که رصدخانهها (همپای تلسکوپ هابل) اصلی جهان در توطئه با نگرفتن عکس همدستی میکردند. عکس گرفته شده توسط هابل، شامل عکسهای آخرین فرودهای آپولو است، اما کیفیت عکسهای گرفته شده توسط هابل خوب نیست و اجزای ماه که دارای اندازه ۵۵–۶۹ متر هستند، دیده نمیشود. این در حالی است که دارای کیفیت لازم برای دیدن موقعیت جاهای فرود آمده بر ماه میباشد.
در آوریل ۲۰۰۱، لئونارد دیوید مقالهای را در space. com منتشر کرد، که عکسی گرفت شده توسط فضاپیمای کیلمتاین را نشان میدهد، که پخش شدن نقاطی را نمایان میسازد که در آنها، آپولو ۱۵(به گفته ناسا) فرود داشتهاست. مدارک توسط میشا کرسلاوسکی، از دانشکده علوم فضایی دانشگاه براون، و یوری شوکراتوا از دانشگاه فضایی اوکراین جمع شدهاست. کاوشگر بدون سرنشین، بنابه گفتهٔ برنارد فوینگ، مدیر ارشد برنامه ایاساِی سازمان فضایی اروپا به نام اسمارت-۱ عکسهایی را از محلهای فرود فرستادهاست.
در ۲۰۰۲، آلکس آر بکول، از دانشگاه هاوایی گفت که بعضی عکسها هنگام چرخش به دور ماه، توسط فضانوردان گرفته شدهاست.
روزنامه دیلی تلگراف در سال ۲۰۰۲، مقالهای را چاپ کرد که میگفت، فضانوردان اروپایی برای دیدن محل فرود از تلسکوپ ویالتی استفاده کردند. طبق مقاله، دکتر ریچارد وست گفت، تیمش عکسهای باکیفیتی را از محل فرود بر ماه گرفتند. مارکوس آلن گفت، که هیچ عکسی من را متقاعد به فرود بر ماه نمیکند. آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۷ کاوشگر سلنه را از مرکز فضایی تانیگاشیما پرتاب کرد. سلنه در ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری به دور ماه چرخید. در مه ۲۰۰۸، آژانس یک گزارشی را ارائه داد که در آن اثرات ماه نورد آپولو۱۵ را با عکس دوربین تراین بررسی میکرد. بازسازی سه بعدی عکس نشان داد، که عکس گرفته شده توسط تراین با عکس آپولو۱۵ از سطح مطابقت دارد. در ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۹، ناسا عکسهای کم کیفیتی از مکانهای فرود آپولو ۱۱، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷ که برای آزمایش، توسط شناساگر ماه گرفته شدهاست، را ارائه کردهاست. عکسها جای سیاه ایجاد شده توسط فرود را نشان میدهند. عکس گرفته شده از محل فرود آپولو ۱۴، راهی را که فضانوردان بین کاوشگر و محل کار خود ایجاد کردهاند نشان میدهد. در ۳ سپتامبر ۲۰۰۹، ناسا عکسهای گرفته شده از محل فرود آپولو ۱۲ را منتشر کرد. کبودی حاصل از کاوشگر اینترپید، بسته آزمایش(ALSEP)، فضاپیمای سورویور ۳، و جای پای فضانوردان کاملاً معلوم میکند رکه این عکسها ناقض نظریههای توطئهاند. در ۱ ستامبر ۲۰۰۹، چاندریان-۱، برنامه هند در ماه، عکسهایی از محل فرود آپولو ۱۵ و جای پاهای فضانوردان گرفت. در ۸ سپتامبر ۲۰۰۸، کاوشگر بدون سرنشین سازمان فضایی هند از مرکز فضایی ساتیش داون به هوا فرستاده شد. عکسهای آن، توسط تکنولوژی تصویربرداری فراطیفی گرفته شده بودند.
چنگ ۲ دومین کاوشگر جمهوری خلق چین که در ۲۰۱۰ پرتاب شد، عکسهایی با رزولوشن ۱٫۳متر گرفت که رد پای فضانوردان را نشان میدهد.
در طی ۶ مأموریت با سرنشین آپولو تقریباً ۳۸۲ کیلوگرم از سنگهای ماه جمعآوری شدهاست. نظر همهٔ دانشمندان این است که سنگها از ماه است، نمونههای ناسا هم از سنگهای زمین و هم از شهابسنگها متفاوت است. دانشمندان در آن نشان دادند که کمبود محصولات هیدروژن وجود دارد، آنها نشان دادند که در محیط بدون هوا اتفاقاتی برای سنگ میافتد، و آنها صفات ژئوشیمی منحصر بفردی دارند؛ علاوه برآن، بیشترشان ۲۰۰میلیون سال قدیمیتر از سنگها زمین هستند؛ و دارای همان ویژگیهای نمونهٔ شوروی میباشند.
نظریه پردازان توطئه میگویند که سفر ورنر فون براون از مرکز پروازها فضایی مارشال به قطب جنوب برای جمعآوری سنگهایی که برای فریب از آنها استفاده شده، بودهاست. چون وی عضو سابق اساس بود (توسط گشتاپو دستگیرشده بود)، فیلم مستند آیا ما رفتهایم؟، پیشنهاد کرد که او بخاطر اتهامات وارده، مجبور به کمک در این ماجرا شدهاست. ناسا گفت که: مأموریت فون براون این بود که نگاهی به محیط و فاکتورهای محاسباتی که ممکن بود در مأموریت اثر داشته باشد، بیندازد. ناسا تیمهایی را به قطب جنوب فرستاد تا در شرایط سیارههای خارجی کار کنند.
دانشمندان قبول دارند، که سنگها مربوط به ماه و مریخ است که در اطراف دهانه برخوردی یافت شدهاند، و بعضی از آنها در زمین نیز به عنوان شهاب سنگ فرود آمدهاند. ناسا بین سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ توانست ۳۸۲ کیلوگرم از سنگهای ماه را جمع کند که با وجود گشتن اشخاص و دولتها در سراسر جهان به مدت ۲۰ سال، فقط ۳۰ کیلوگرم از آنها در روی زمین نمونه دارد.
هنگامی که در مأموریتهای آپولو ۳۸۲ کیلوگرم سنگ ماه جمع شده بود، روباتهای لونا ۱۶ و لونا ۲۰ و لونا ۲۴ شوروی توانستند، تنها ۳۲۶ گرم جمع کنند. درواقع، برنامههای فعلی مریخ، میتوانند فقط ۵۰۰ گرم خاک را بیاورند، و روبات پیشنهاد شده بر پایه قطب جنوب، فقط میتواند ۱ کیلوگرم سنگ بیاورد. اگر ناسا از همان تکنولوژیها برای روباتها استفاده کردهاست، پس باید ۳۰۰ تا ۲۰۰۰ روبات وجود داشت، تا آن مقدار را جمعآوری کنند.
کایسینگ در مورد آرایش سنگها پرسید: چرا هیچ سنگ گرانقیمتی مانند طلا و نقره و. . . در میان سنگها نیست؟ آیا این منطقی است؟ چرا این موضوع توسط فضانوردان در مصاحبهها گفته نشدهاست؟ زمینشناسان تشخیص دادند که طلا و نقره موجود در زمین از واکنش مایعهای هیدروترنال با سنگهای معدن درست میشوند. تا سال ۱۹۶۹ باور میشد که روی ماه آب وجود ندارد، و هیچ زمینشناسی زحمت بحث در مورد پیدا کردن اینها را در چنین اندازه زیاد، به خود نمیداد.
گذشته از ناسا، مسیر مأموریتهای آپولو توسط گروهها و اشخاص رد یابی میگشت. در آخرین مأموریت، ناسا زمان و مکان دیده شدن فضاپیما را مشخص کرد. مسیر توسط رادار پیدا میشد و توسط تلسکوپهایی عکسبرداری صورت میگرفت. همچنین ارتباط رادیویی میان فضانوردان و زمین، همیشه ضبط میگشت.
حضور پس بازتابگرها در آزمایش فاصله سنجی لیزری قمری شاهد این است، که فرود اتفاق افتادهاست. رصدخانه لیک اقدام به بررسی پس بازتابگر آپولو ۱۱ هنگامی که آرمسترانگ و آلدرین روی ماه بودند، کرد ولی تا ۱ اوت ۱۹۶۹ موفق نشد. فضانوردان آپولو ۱۴ در ۵ فوریه ۱۹۷۱ پس بازتابگری را مستقر کردند، و رصدخانه مکدونالد بررسی خود را به همان روش انجام داد؛ و همین اتفاق برای آپولو ۱۵ اتفاق افتاد و مکدونالد بعد از چند روز موفق به بررسی شد. پس بازتابگرهای کوچکی هم توسط روسها با کاوشگرهای لونخود ۱ و لونخود ۲ روی ماه قرار داده شدهاست.
در یک نظرسنجی توسط واشینگتن پست در سال ۱۹۹۴، ۹٪ نظردهندگان گفتند که ممکن است فضانوردان به ماه نرفته باشند، و ۵٪ درصد گفتند که مطمئن نیستند. در سال ۱۹۹۹ شرکت گالوپ فهمید که ۶٪ مردم شک دارند که فرود اتفاق افتاده و ۵٪ نظری ندارند. که تقریباً مشابه با نظرسنجی سیانان|تایم در ۱۹۹۵ است. مقامات شبکه فاکس گفتند: بعد از اینکه در فوریه ۲۰۰۱، ۱۵ میلیون نفر برنامه «آیا ما به ماه رفتهایم؟» را دیدند، شک به این اتفاق به ۲۰٪ رسید. به نظر میرسید که فاکس، نظریههای توطئه را ترویج میدهد.
در سال ۲۰۰۰، بنیاد نظر عمومی با نظر سنجی فهمید که، ۲۸٪ مردم روسیه میگویند که فضانوردان آمریکایی بر ماه فرود نیامدند، و این درصد در تمامی جوامع برابر است. در سال ۲۰۰۹، در یک نظر سنجی توسط مجله مهندسی و تکنولوژی بریتانیا مشخص شد که ۲۵٪ مردم میگویند، فرود بر ماه انسان یک دروغ بودهاست. یک نظر سنجی دیگر نشان میدهد که ۲۵٪ مردم ۱۸–۲۵ سال مطمئن بر این امر نیستند. نظر دیگری در سطح جهان وجود دارد که فرود بر ماه دروغ بودهاست. در ۱۹۹۷ مجله هوراکریشنا، توطئه را «برگشت به خدا» نامید، و گفت: خورشید ۹۳۰۰۰۰۰۰ مایل دورتر است، و بنابه گفتهٔ هندو (ماه ۸۰۰۰۰۰ مایل دورتر از آن است)، یعنی ماه در فاصله تقریبی ۹۴۰۰۰۰۰۰ مایل قرار دارد، که برای طی این فاصله در ۹۱ ساعت، سرعت یک میلیون مایل در ساعت نیاز است، که مطمئناً غیرممکن است، حتی با محاسبه دانشمندان. جیمز اوبرگ از خبرگزاری ایبیسی نیوز گفت: تئوریهای توطئه در مدارس کوبا و هر جایی که معلمان کوبایی فرستاده میشوند، تدریس میشود. طبق نظرسنجی که در ده ۱۹۷۰ توسط آژانس اطلاعاتی آمریکا انجام گرفت، بیشتر نظردهندگان در آمریکای لاتین آسیا و آفریقا از فرود بر ماه ناآگاه بودهاند، بسیاری از آنها توسط تبلیغات سیاسی و فکر اینکه ماجرا کلاً داستان علمی-تخیلی بودهاست، ناآگاه ماندهاند، و بسیاری فکر میکنند که روسیه برای اولین بار روی ماه فرود آمدهاست.
Owlapps.net - since 2012 - Les chouettes applications du hibou