Վասիլի Պոլենով

Վասիլի Դմիտրևիչ Պոլենով (ռուս.՝ Васи́лий Дми́триевич Поле́нов, հունիսի 1, 1844(1844-06-01)^[…], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 18, 1927(1927-07-18)^[…], Պոլենովո, Bekhovo, Tula Oblast, Զաօկսկի շրջան, Տուլայի նահանգ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), ռուս նկարիչ։ Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ Վասիլի Պոլենով (1893)։ ՌԽՖՍՀ ժողովրդական նկարիչ (1926)։ Սովորել է Պ․ Պ․ Չիստյակովի մոտ և Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայում (1863-1871, 1872-1876 թվականներին՝ կրթաթոշակառու՝ Իտալիայում և Ֆրանսիայում)։

Գործունեություն

Որպես նկարիչ-թղթակից մասնակցել է սերբաչեռնոգորիա-թուրք․ (1876) և Ռուս-թուրքական (1877-1878) պատերազմներին։ 1878 թվականից՝ պերեդվիժնիկների ընկերության անդամ։ 1870-ական թվականներին Վասիլի Պոլենովի գործերում մեծ տեղ է գրավել բնանկարը։ Շարունակելով Ա․ Կ․ Սավրասովի և Ֆ․ Ա․ Վասիլևի քնարական բնանկարի ավանդույթները՝ Վասիլի Պոլենովը ռուս գեղանկարչության մեջ առաջիններից է, որ ձգտել է կոմպոզիցիոն ավարտվածության և հստակ գծանկարի հետ զուգորդված կոլորիտի պլենէրային թարմության, մոտիվի կենսալի բնականության («Մոսկովյան բակ», 1878, «Տատիկի այգին», 1878, երկուսն էլ՝ Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա)։ Մերձավոր Արևելքում և Հունաստանում ստեղծած էտյուդներով (1881-1882), որոնք նյութ են հանդիսացել «Քրիստոսը և մեղսագործ կինը» կտավի համար (1886-1887, Ռուսական թանգարան, Լենինգրադ), Վասիլի Պոլենով փորձել է քրիստոնեության բարոյագիտության ոգով լուծել բարոյական խնդիրներ, իսկ գեղարվեստական առումով՝ նորոգել ակադեմիզմի գեղանկարչական համակարգը։ Վասիլի Պոլենովի ձգտումը հումանիստական թեմաների՝ առավելապես արտահայտվել է «Հիվանդ կինը» նկարում (1886, Տրետյակովյան պատկերասրահ)։ 1880-ական թվականների կեսերից Վասիլի Պոլենովի ստեղծած բնանկարներին առավել բնորոշ է էպիկական հնչեղությունը, մոնումենտալությունը, յուրահատուկ դեկորատիվությունը, ազատ նկարելակերպը («Ոսկե աշուն», 1893, Վ․ Դ․ Պոլենովի թանգարան-դաստակերտ, Պոլենովո)։ 1870-ական թվականներից շատ է աշխատել բեմանկարչության բնագավառում (1873 թվականից ձևավորել է ներկայացումներ), ներդրել նոր արտահայտչամիջոցներ։ 1892-1895 թվականներին դասավանդել է Մոսկվայի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտյան ուսումնարանում։ 1905 թվականին Վ․ Ա․ Սերովի հետ Գեղարվեստի ակադեմիայի խորհրդին բողոք է հղել հունվարի 9-ին բանվորների գնդակահարության դեմ։ Բորոկ դաստակերտում (1931 թվականից՝ Պոլենովո) Վասիլի Պոլենով ստեղծել է գեղարվեստական թանգարան (1939 թվականին Վասիլի Պոլենովի հարազատները նվիրաբերել են պետությանը)։ Վասիլի Պոլենովի «Ոսկե աշուն» (1894), «Օկա գետի ափերը» (1895) և այլ գործեր գտնվում են Հայաստանի պետական պատկերասրահում։

Ծանոթագրություններ