فهرست سلسله‌های ایران


فهرست سلسله‌های ایران


این مقاله به فهرست سلسله‌های ایران بزرگ در محدودهٔ جغرافیایی و حوزه تمدنی فلات ایران و جلگه‌های مجاور آن، شامل ایران، بخش بزرگی از قفقاز و آسیای مرکزی می‌پردازد. کاربرد تاریخی ایران تمام مرزهای سیاسی کشوری که تحت تسلط ایرانیان بود همچو میانرودان و اغلب ارمنستان و جنوب قفقاز را هم در بر می‌گیرد.

در این مقاله، سلسله‌های تاریخی ایران پس از تمدن ایلام فهرست شده‌اند. برای دیدن حکومت‌های پیش از ایلام، به فهرست مربوطه مراجعه نمایید.

حکومت‌های پیش از آریایی‌هاو ایرانیان


گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی‌ها که نام ایران نیز از ایشان گرفته شده است، به فلات ایران آغاز می‌کنند؛ ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود ایشان خالی از سکنه یا تمدن بوده است. پیش از ورود آریاییان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. برای نمونه تمدن نوشیجان در ملایر شهر سوخته (در سیستان)، تمدن ساکنان تپه سیلک (در کاشان)، تمدن ایلام (در شمال خوزستان)، تمدن منائیان (در بوکان، کردستان و جنوب آذربایجان غربی)، تمدن پارسوا (در پیرانشهر)، تمدن جیرفت (در کرمان)، پادشاهی الیپی (در کرمانشاه (پایتخت) و کردستان)، تمدن لولوبیان (در کرمانشاه (پایتخت)، کردستان و آذربایجان)، گوتیان (در کردستان و کرمانشاه و آذربایجان)، تپه حسنلو در جنوب آذربایجان غربی تمدن گنج دره (در هرسین کرمانشاه)، تمدن زیویه (در سقز کردستان)، تمدن تپه گوران (در گیلانغرب کرمانشاه) تمدن تپه‌های شیخی آباد و جانی (در دینور کرمانشاه)، تمدن گودین تپه (در کنگاور کرمانشاه)، تپه علی کش در ایلام، اسکندری (در هفشجان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه حصار (در دامغان سمنان)، تپه شهداد (در کرمان)، تپه گیان (در نهاوند همدان)، تمدن کاسی‌ها (ابتدا در میان‌رودان و سپس در زاگرس)، تپورها در تبرستان (مازندران) و… در سرزمین ایران بودند.

فهرست بر پایه قدمت

فهرست بر پایه مدت فرمانروایی

البته حکومت های اتابکان لر کوچک و بزرگ که به ترتیب اتابکان لر کوچک ۴۳۶سال(۵۷۰-۱۰۰۶ق.) و اتابکان لر بزرگ ۲۷۷سال(۵۵۰-۸۲۷ق.) جزو طولانی ترین حکومت ها هستند.

فهرست بر پایه گستره فرمانروایی

فهرست سلسله‌های غیر ایرانی

فهرست اسطوره‌ای

نقشه‌های ایران در سلسله‌های گوناگون

جستارهای وابسته

  • فهرست پایتخت‌های ایران
  • فهرست شاهان ایران
  • گاهشمار تاریخ ایران
  • مردمان ایرانی‌تبار
  • دودمان‌های ایران
  • تاریخ ایران
  • فلات ایران

یادداشت‌ها

پانویس

منابع

  • تاریخ مفصل ایران (از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه) نوشته عباس اقبال آشتیانی(۱۳۴۳)
  • تاریخ مغول (در ۹ فصل)، نوشته عباس اقبال آشتیانی
  • تاریخ ایران (قبل از اسلام) نوشته حسن پیرنیا (مشیرالدوله)
  • ابوالقاسم فردوسی، شاهنامهٔ فردوسی، انتشارات تور، تهران، ۱۳۸۳ هجری شمسی
  • شاهنامه فردوسی ج۳ و ج۴ تصحیح جیحونی، مصطفی نشر شاهنامه پژوهی
  • ش‍اه‍ن‍ام‍ه ح‍ک‍ی‍م اب‍وال‍ق‍اس‍م ف‍ردوس‍ی ب‍راس‍اس ن‍س‍خ‍ه م‍ع‍ت‍ب‍ر م‍س‍ک‍و و م‍ق‍اب‍ل‍ه ب‍ا ن‍س‍خ‍ه ژول م‍ول / م‍ق‍دم‍ه ح‍س‍ی‍ن م‍ح‍ی‌ال‍دی‍ن‌ال‍ه‍ی‌ق‍م‍ش‍ه‌ای؛ ت‍ص‍ح‍ی‍ح، ف‍ره‍ن‍گ ل‍غ‍ات و م‍ق‍اب‍ل‍ه ن‍اه‍ی‍د ف‍رش‍ادم‍ه‍ر. ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر م‍ح‍م‍د (ص)، نوبت چاپ سوم زمستان ۱۳۷۹. شابک ‎۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵

کتابشناسی


Text submitted to CC-BY-SA license. Source: فهرست سلسله‌های ایران by Wikipedia (Historical)



PEUGEOT 205
 


REDBUBBLE

Owlapps.net - since 2012 - Les chouettes applications du hibou