Robert Francis Vaughn (New York, 22 november 1932 - Ridgefield (Connecticut), 11 november 2016) was een Amerikaans acteur, die meer dan 200 film- en tv-rollen vertolkte. Vaughn was sinds het midden van de jaren vijftig actief. Zijn werk als regisseur bleef beperkt tot twee afleveringen van televisieseries.
Een bekende rol van Vaughn is die van Napoleon Solo in de actieserie The Man from U.N.C.L.E.. Hij speelde belangrijke rollen in films als The Magnificent Seven, Bullitt, The Bridge at Remagen, The Towering Inferno en Superman III. Voor zijn rol als oorlogsveteraan in The Young Philadelphians kreeg hij in 1961 een nominatie voor zowel een Oscar als een Golden Globe in de categorie 'Best supporting actor'. Sinds 1998 heeft hij een ster op de Hollywood Walk of Fame.
Naast acteur was hij ook academicus. Hij promoveerde in 1972 tot doctor aan de University of Southern California op een proefschrift over de uitsluiting van acteurs die onder het Mccarthyisme rond 1950 verdacht werden van communistische sympathieën.
Vaughn overleed in 2016 op 83-jarige leeftijd in zijn woonplaats Ridgefield in Connecticut aan acute leukemie.
Leven en werk
Jeugd en studie
Robert Vaughn werd in 1932 geboren in New York en kwam uit een artistiek nest. Zijn moeder Marcella was actrice aan het toneel en zijn vader Gerald werkte als acteur voor de radio. Na de scheiding van zijn ouders woonde Vaughn bij zijn grootouders in Minneapolis, terwijl zijn moeder door het land op tournee was. Na zijn middelbareschooltijd aan de North High School ging Vaughn journalistiek studeren aan de University of Minnesota. Al na een jaar stopte hij met zijn studie en ging bij zijn moeder in Los Angeles wonen, waar hij theaterwetenschap ging studeren aan het Los Angeles State College of Applied Arts and Sciences. Hij behaalde er zijn master.
De jaren vijftig
Op 21 november 1955 debuteerde Vaughn als acteur op televisie in een kleine rol in de aflevering 'Black Friday' van de tv-serie Medic. Al snel volgden meer rollen in tv-series zoals de westernserie Frontier Doctor. Zijn filmdebuut was als figurant in het Bijbelspektakel The Ten Commandments in 1956. Vaughn is te zien in de scène waar de menigte het Gouden kalf aanbidt. Het duurde niet lang voordat zijn naam in de aftiteling was te zien: dat was in de western Hell’s Crossroads uit 1957. Hij speelde de rol van Bob Ford, de moordenaar van outlaw Jesse James. Intussen speelde Vaugh ook toneel. Acteur Burt Lancaster zag hem spelen in End as a Man van Calder Willingham. Niet lang daarna tekende Vaughn een contract bij de filmmaatschappij van Lancaster, maar voordat hij zijn eerste rol kon spelen, werd hij opgeroepen voor het leger. Hij diende zijn diensttijd uit en bracht het tot sergeant. Hij speelde in nog enkele films en maakte grote indruk door zijn rol als oorlogsveteraan Chester A. Gwynn in The Young Philadelphians. Hij kreeg er een Oscar-nominatie voor in de categorie 'Best supporting actor'.
De jaren zestig
In 1960 was Vaughn een van de zeven revolverhelden in The Magnificent Seven, een adaptatie van de film Seven Samurai (1954) van Akira Kurosawa. Vaughn’s medespelers waren Yul Brynner, Eli Wallach, Horst Buchholz, Steve McQueen, Charles Bronson en James Coburn. De film was een groot succes en vrijwel alle acteurs zouden uitgroeien tot supersterren in de jaren zestig en zeventig. Hoewel Vaughn de film trouw bleef, bleef hij ook spelen in tv-series. In het seizoen 1963-1964 kreeg hij de rol van kapitein Raymond Rambridge in de tv-serie The Lieutenant, maar hij was niet tevreden met zijn kleine aandeel en verzocht om uitbreiding naar een meer complexe rol. Tijdens de onderhandelingen werd hem een nieuw aanbod gedaan voor de hoofdrol van Napoleon Solo in The Man from U.N.C.L.E.. Tussen 1964-1968 speelde Vaughn samen met de Schotse acteur David McCallum (Illya Kuryakin) in deze iconische spionageserie. Hij werd beroemd over de hele wereld, tot achter het toenmalige IJzeren Gordijn. Vaughn bleef ook in films acteren en werd in 1968 genomineerd voor een BAFTA Award voor zijn rol in Bullit.
De jaren zeventig, tachtig en negentig
Toch speelde Vaughn in de jaren na The Man from U.N.C.L.E. voornamelijk in televisiefilms en –series en in B-films. Waardering was er wel. Voor zijn rol als Frank Flaherty in Washington: Behind Closed Doors uit 1977 kreeg hij een Emmy Award. Hij kreeg de hoofdrol in de Britse detectiveserie The Protectors. Zijn oude vriend George Peppard haalde Vaughn in het laatste seizoen van The A-Team binnen. Hij oogstte veel waardering voor de rol van superschurk Ross Webster in Superman III, maar daar stonden films tegenover als de zombiefilm Chud II.
De 21e eeuw
In 2004 kreeg Vaughn een grote rol in de Britse serie Hustle over een groepje oplichters met een gouden hart. Vaughn speelde Albert Stroller, het oudste en meest ervaren teamlid. De serie was ook een groot succes in de VS. Vaughn was in alle acht seizoenen van de serie te zien. In 2012 was hij enkele weken te zien als Milton in de langlopende Britse soapserie Coronation Street.
In 2008 publiceerde Vaughn zijn memoires A Fortunate Life.
In de loop van zijn carrière heeft Vaughn ook in diverse toneelproducties gestaan, al valt dit kwantitatief in het niet bij zijn lange lijst van film- en televisierollen. Zijn laatste optredens waren in 2013-2014 in Engeland, waarbij hij Jurylid #9 (McCardie) speelde in Twelve Angry Men van Reginald Rose, zowel in Birmingham als in het Londense West End.
Huwelijk
Robert Vaughn huwde actrice Linda Staab op 29 juni 1974 in Beverly Hills. Ze kenden elkaar sinds zij in 1973 had gespeeld in een aflevering van de Britse serie The Protectors waarin hij de hoofdrol had. Het echtpaar adopteerde twee kinderen, Cassidy en Caitlin.
Filmografie
Coronation Street (2012) - Milton Fanshaw
The Verdict (televisiefilm, 2008) - Lucius
Hustle televisieserie - Albert Stroller (42 afl., 2004-2012)
Family of the Year Televisieserie - Monty Holloway (Afl. onbekend, 2007)
Law & Order: Special Victims Unit televisieserie - Tate Speer (Afl., Clock, 2006)
Gang Warz (2004) - Chief Hannigan
2BPerfectlyHonest (2004) - Nick
Scene Stealers (2004) - Dr. Gadsden Braden
The Warrior Class (2004) - Braddock
Hoodlum & Son (2003) - Benny 'The Bomb' Palladino
Happy Hour (2003) - Tulley Sr.
Cottonmouth (2002) - Judge Mancini
Pootie Tang (2001) - Dick Lecter
The Magnificent Seven televisieserie - Judge Oren Travis (6 afl., 2 keer 1998, 2 keer 1999, 2 keer 2000)
Motel Blue (1999) - Chief MacIntyre
The Sentinel televisieserie - Vince Deal (Afl., The Real Deal, 1999)
Recess televisieserie - Mr. White (Afl., The Story of Whomps, 1999)
BASEketball (1998) - Baxter Cain
The Sender (1998) - Ron Fairfax
Law & Order televisieserie - Carl Anderton (Afl., Burned, 1997|Bad Girl, 1998|Monster, 1998)
The Nanny televisieserie - James Sheffield (Afl., Me and Mrs. Joan, 1996|Immaculate Conception, 1998)
Host (televisiefilm, 1998) - Adam Spring
McCinsey's Island (1998) - Walter Denkins
Diagnosis Murder televisieserie - Alexander Drake (Afl., Discards, 1997)
An American Affair (1997) - Prof. Michaels
Vulcan (1997) - Baxter
One Life to Live televisieserie - Bishop Corrington (Afl. onbekend, 1996)
Milk & Money (1996) - Uncle Andre
Diagnosis Murder televisieserie - Bill Stratton (Afl., Murder, Murder, 1996)
Walker, Texas Ranger televisieserie - Dr. Stewart Rizor (Afl., Plague, 1996)
Joe's Apartment (1996) - Senator Dougherty
Menno's Mind (1996) - Senator Zachary Powell
Visions (1996) - Agent Silvestri
As the World Turns televisieserie - Rick Hamlin (Afl. onbekend, 1995)
Dancing in the Dark (televisiefilm, 1995) - Dennis Forbes
Burke's Law televisieserie - William Shane (Afl., Who Killed the Movie Mogul?, 1995)
Escape to Witch Mountain (televisiefilm, 1995) - Edward Bolt
Kung Fu: The Legend Continues televisieserie - Rykker (Afl., Dragonswing, 1993|Dragonswing II, 1994)
Sirens televisieserie - Ned Whelan (Afl., Farewell to Arms, 1994)
Prince of Bel Air (televisiefilm, 1986) - Stanley Auerbach
Murrow (televisiefilm, 1986) - President Franklin D. Roosevelt
Black Moon Rising (1986) - Ed Ryland
International Airport (televisiefilm, 1985) - Captain Powell
Murder, She Wrote televisieserie - Gideon Armstrong (Afl., Murder Digs Deep, 1985)
Private Sessions (televisiefilm, 1985) - Oliver Coles
Evergreen (Mini-serie, 1985) - John Bradford
The Hitchhiker televisieserie - Dr. Christopher Hamilton (Afl., Face to Face, 1984)
The Last Bastion (Mini-serie, 1984) - Gen. Douglas MacArthur
Emerald Point N.A.S. televisieserie - Harlan Adams (Afl. onbekend, 1983-1984)
Hotel televisieserie - Troy (Afl., Charades, 1983)
Veliki transport (1983) - Lekar
Superman III (1983) - Ross Webster
The Return of the Man from U.N.C.L.E. (televisiefilm, 1983) - Napoleon Solo
Intimate Agony (televisiefilm, 1983) - Dave Fairmont
Silent Reach (Mini-serie, 1983) - Steven Sinclair
The Blue and the Grey (Mini-serie, 1982) - Sen. Reynolds
Inside the Third Reich (televisiefilm, 1982) - Field Marshal Milch
A Question of Honor (televisiefilm, 1982) - Frederick Walker
The Day the Bubble Burst (televisiefilm, 1982) - Richard Whitney
Fantasies (televisiefilm, 1982) - Girard
FDR: That Man in the White House (televisiefilm, 1982) - Franklin Delano Roosevelt
S.O.B. (1981) - David Blackman
The Love Boat televisieserie - Charlie Paris (Afl., A Model Marriage/This Year's Model/Original Sin/Vogue Rogue/Too Clothes for Comfort: Part 1 & 2, 1981)
Trapper John, M.D. televisieserie - T.K. Sheldon (Afl., Girl Under Glass: Part 1 & 2, 1980)
Battle Beyond the Stars (1980) - Gelt
Hangar 18 (1980) - Gordon Cain
Day of Resurrection (1980) - Senator Barkley
City in Fear (televisiefilm, 1980) - Harrison Crawford III
The Gossip Columnist (televisiefilm, 1980) - Mark Case
Doctor Franken (televisiefilm, 1980) - Dr. Arno Franken
Cuba Crossing (1980) - Hud
Mirror, Mirror (televisiefilm, 1979) - Michael Jacoby
The Rebels (televisiefilm, 1979) - Seth McLean
Good Luck, Miss Wyckoff (1979) - Dr. Neal
Backstairs at the White House (Mini-serie, 1979) - President Woodrow Wilson
Hawaii Five-O televisieserie - Rolande (Afl., The Spririt Is Willie, 1979)
Brass Target (1978) - Col. Donald Rogers
Greatest Heroes of the Bible (Mini-serie, 1978) - Darius
Centennial (Mini-serie, 1978) - Morgan Wendell
The Islander (televisiefilm, 1978) - Sen. Gerald Stratton
The Lucifer Complex (1978) - Glen Manning
Starship Invasions (1977) - Prof. Allan Duncan
Washington: Behind Closed Doors (Mini-serie, 1977) - Frank Flaherty
The Feather and Feather Gang televisieserie - Rol onbekend (Afl., Murder at F-Stop II, 1977)
Demon Seed (1977) - Proteus IV (Stem)
Captains and the Kings (Mini-serie, 1976) - Charles Desmond
Kiss Me, Kill Me (televisiefilm, 1976) - Edward Fuller
Columbo: Last Salute to the Commodore (televisiefilm, 1976) - Charles 'Charlie' Clay
Police Woman televisieserie - Lou Malik (Afl., Generation of Evil, 1976)
Atraco en la jungla (1976) - Tony
Jeune fille libre le soir (1975) - Stuart Chase
Police Woman televisieserie - Andrew Simms (Afl., Blast, 1975)