Bu liste yaklaşık olarak 1730-1820 arasında bulunduğu kabul edilen Klasik müzik dönemi bestecilerinin sınıflandırılmış bir listesidir. Klasik müzik dönemi bestecilerinin en önemlileri arasında Wilhelm Friedmann Bach, Carl Philipp Emanuel Bach, Johann Stamitz, Joseph Haydn, Johann Christian Bach, Antonio Salieri, Muzio Clementi, Wolfgang Amadeus Mozart, Luigi Boccherini, Ludwig van Beethoven, Niccolò Paganini, Gioacchino Rossini ve Franz Schubert sayılabilir.

Barok dönem/ Klasik dönem bestecileri

• Caterina Benedicta Grazianini (ö. 18. yüzyıl başı)
• Maria Margherita Grimani (ö. 18. yüzyıl başı)
• Lodovico Giustini (1685 - 1743)
• Domenico Scarlatti (1685 - 1757)
• Jean-Baptiste Masse (1700 - 1756)
• Michel Blavet (1700 - 1768)
• Johan Agrell (1701 - 1765)
• Jean-Fery Rebel (genç) (1701 - 1775)
• Giovanni Battista Sammartini (1701 - 1775)
• Johann Ernst Eberlin (1702 - 1762)
• Johann Gottlieb Graun (c1702-1771)
• Carl Heinrich Graun (c1703-1759)
• Rosanna Scalfi Marcello (1723–1742)
• Giovanni Battista Pescetti (1704 - 1766)
• Santa Della Pietà (1725–1750, 1774 sonrası)
• Carlo Cecere (1706 - 1761)
• Baldassare Galuppi (1706 - 1785)
• Georg Reutter (1708 - 1772)
• Michel Corrette (1709 - 1795)
• Christoph Schaffrath (1709 - 1763)
• Princess Wilhelmine of Prussia (1709–1758)
• Giovanni Battista Pergolesi (1710 - 1736)
• Domenico Alberti (1710 - 1740)
• Wilhelm Friedemann Bach (1710 – 1784)
• Mlle Guédon de Presles (18. yüzyıl başı–1754)

Erken klasik dönem bestecileri (1710-1730 arası doğanlar)

• Thomas Arne (1710 - 1778)
• William Boyce (1711 - 1779)
• Barbara of Portugal (1711–1758)
• Frederick the Great (1712-1786)
• John Stanley (1712 - 1786)
• Johann Ludwig Krebs (1713 - 1780)
• Per Brant (1714 - 1767)
• Niccolò Jommelli (1714 - 1774)
• Gottfried August Homilius (1714 - 1785)
• Christoph Willibald Gluck (1714 - 1787)
• Carl Philipp Emanuel Bach (1714 - 1788)
• Georg Christoph Wagenseil (1715 - 1777)
• Hinrich Philip Johnsen (1716 - 1779)
• Johann Wenzel Anton Stamitz (1717 - 1757)
• Leopold August Abel (1717-1794)
• Elisabeth de Haulteterre (1737–1768)
• Mlle Duval (1718–1775 sonrası)
• Leopold Mozart (1719 - 1787)
• William Walond (1719 - 1768)
• Maria Teresa Agnesi (1720–1795)
• Pieter Hellendaal (1721-1799)
• Johann Philipp Kirnberger (1721 - 1783)
• Sebastián Ramón de Albero y Añaños (1722 - 1756)
• Georg Benda (1722 - 1795)
• Karl Friedrich Abel (1723 - 1787)
• Anna Amalia Princess of Prussia (1723–1787)
• Maria Antonia Walpurgis (1724–1780)
• Miss Davis (c. 1726–after 1755)
• Johann Gottlieb Goldberg (1727 – 1756)
• Tommaso Traetta (1727 - 1779)
• Armand-Louis Couperin (1727 - 1789)
• Niccolò Piccinni (1728 - 1800)
• Florian Leopold Gassmann (1729 - 1774)
• Giuseppe Sarti (1729 -1802)
• Antonio Soler (1729 - 1783)
• Pieter van Maldere (1729-1768)

Orta klasik dönem bestecileri (1730-1750 arası doğanlar)

• Luise Adelgunda Victoria Gottsched (ö. 1762)
• Christian Cannabich (1731 - 1798)
• Elisabetta de Gambarini (1731–1765)
• Joseph Haydn (1732 - 1809)
• Josina Anna Petronella van Boetzelaer (1733–1787)
• Benjamin Cooke (1734 - 1793)
• François-Joseph Gossec (1734 - 1829)
• Johann Gottfried Eckard (1735 - 1809)
• Johann Christian Bach (1735 - 1782)
• Mme Papavoine (d. 1735, 1755-61)
• Johann Georg Albrechtsberger (1736 - 1809)
• Hélène-Louise Demars (b. c. 1736)
• Michael Haydn (1737 - 1806)
• Josef Mysliveček (1737 - 1781)
• William Herschel (1738 - 1822)
• Leopold Hofmann (1738 - 1793)
• Anna Bon (born 1738/1739)
• Karl Ditters von Dittersdorf (1739 - 1799)
• Johann Baptist Vanhal (1739 - 1813)
• Anna Amalia, Duchess of Saxe-Weimar-Eisenach (1739–1807)
• Mlle Guerin (born c. 1739, fl. 1755)
• Isabelle de Charrière (1740–1805)
• André-Ernest-Modeste Grétry (1741 - 1813)
• Andrea Luchesi (1741 - 1801)
• Giovanni Paisiello (1741 - 1816)
• Václav Pichl (1741 - 1804)
• Maria Carolina Wolf (1742–1820)
• Luigi Boccherini (1743 - 1805)
• Franz Nikolaus Novotny (1743 - 1773)
• Anne Louise Boyvin d'Hardancourt Brillon de Jouy (1744–1824)
• Marianne von Martínez (1744–1812)
• Yekaterina Sinyavina (died 1784)
• Carl Stamitz (1745 - 1801)
• Maddalena Laura Sirmen (1745–1818)
• Marie Emmanuelle Bayon Louis (1746–1825)
• Marianna von Auenbrugger (d. 1786)
• Leopold Kozeluch (1747 - 1818)
• Joseph Schuster (1748 - 1812)
• Henriette Adélaïde Villard de Beaumesnil (1748–1813)
• Domenico Cimarosa (1749 - 1801)
• Maria Barthélemon (c. 1749–1799)

Geç klasik dönem bestecileri (1750-1770 arası doğanlar)

• Antonio Salieri (1750 - 1825)
• Antonio Rosetti (c1750 - 1792)
• Elizabeth Anspach (1750–1828)
• Elizabeth Joanetta Catherine von Hagen (1750–1809/10)
• Dmytro Bortniansky (1751 - 1825)
• Maria Anna Mozart (1751–1829)
• Mary Ann Pownall (1751–1796)
• Corona Elisabeth Wilhelmine Schröter (1751–1802)
• Mary Ann Wrighten (1751–1796)
• Muzio Clementi (1752 - 1832)
• Leopold Kozeluch (1752 - 1818)
• Niccolò Antonio Zingarelli (1752 - 1837)
• Juliane Reichardt (1752–1783)
• Jane Savage (1752/3–1824)
• Jean-Baptiste Breval (1753 - 1823)
• Vincenzo Righini (1756 - 1812)
• Giuseppe Antonio Capuzzi (1755 - 1818)
• Countess Maria Theresia Ahlefeldt (1755–1810)
• Mary Linwood (1755/6–1845)
• Wolfgang Amadeus Mozart (1756 - 1791)
• Joseph Martin Kraus (1756 - 1792)
• Paul Wranitzky (1756 - 1808)
• Francesca Lebrun Franziska Danzi Lebrun (1756–1791)
• Ignaz Pleyel (1757 - 1831)
• Harriett Abrams (1758–1821)
• Josepha Barbara Auernhammer (1758–1820)
• François Devienne (1759 - 1803)
• Franz Vinzenz Krommer (1759 - 1831)
• Maria Theresa von Paradis (1759 - 1824)
• Maria Rosa Coccia (1759–1833)
• Sophia Maria Westenholz (1759–1838)
• Luigi Cherubini (1760 - 1842)
• Johann Ladislaus Dussek (1760 - 1812)
• Marie-Elizabeth Cléry (1761– 1795 sonrası)
• Joseph de Momigny (1762 - 1842)
• Adelheid Maria Eichner (1762–1787)
• Jane Mary Guest (1762–1846)
• Ann Valentine (1762–1842)
• Franz Danzi (1763 - 1826)
• Adalbert Gyrowetz (1763 - 1850)
• Étienne Méhul (1763-1817)
• Simon Mayr (1763 - 1845)
• Helene de Montgeroult (1764–1836)
• Franz Xaver Süssmayr (1766 - 1803)
• Samuel Wesley (1766 - 1837)
• Anne-Marie Krumpholtz (1766–1813)
• Caroline Wuiet (1766–1835)
• Wenzel Muller (1767 - 1835)
• Julie Candeille (1767–1834)
• José Maurício Nunes Garcia (1767 - 1830)
• Carlos Baguer (1768 - 1808)
• Elizabeth Weichsell Billington (c.1768–1818)
• Margarethe Danzi (1768–1800)
• Francesco Gnecco (1769 - 1810)
• Cecilia Maria Barthélemon (c. 1769–1840)
• Maria Theresa Bland (c. 1769–1838)
• Kateřina Veronika Anna Dusíkova (1769–1833)
• Maria Margherita Grimani (18. yüzyıl)
• Vincenta Da Ponte (18. yüzyılın ikinci yarısı)

Klasik dönem/Romantik dönem geçiş bestecileri (1770-1800 arası doğanlar)

• Ludwig van Beethoven (1770-1827)
• Ferdinando Carulli (1770 - 1841)
• Ferdinando Paer (1771 - 1839)
• Mme Delaval (fl. 1791–1802)
• Lucile Grétry (1772–1790)
• Maria Frances Parke (1772–1822)
• Sophie Bawr (1773–1860)
• Maria Brizzi Giorgi (1775–1822)
• Sophia Corri Dussek (1775–1847)
• Margaret Essex (1775–1807)
• Sophie Gail (1775–1819)
• Maria Hester Park (1775–1822)
• Johann Nepomuk Hummel (1778 - 1837)
• Fernando Sor (1778 - 1839)
• Mme Ravissa (18. yüzyıl sonu)
• Pauline Duchambge (1778–1858)
• Louise Reichardt (1779–1826)
• Ekaterina Likoshin (fl. 1800–1810)
• Katerina Maier (fl. c. 1800)
• Agata Della Pietà (fl. c. 1800)
• Anthony Philip Heinrich (1781 - 1861)
• Sophie Lebrun (1781–1863)
• John Field (1782 - 1837)
• Niccolò Paganini (1782 - 1840)
• Daniel Auber (1782 - 1871)
• Hortense de Beauharnais (1783–1837)
• Louis Spohr (1784 - 1859)
• Teresa Belloc-Giorgi (1784–1855)
• Bettina Brentano (1785–1859)
• Catherina Cibbini-Kozeluch (1785–1858)
• Isabella Colbran (1785–1845)
• Fanny Krumpholtz Pittar (1785–1815)
• Pietro Raimondi (1786 - 1853)
• Carl Maria von Weber (1786 - 1826)
• Friedrich Kuhlau (1786 - 1832)
• Marie Bigot (1786–1820)
• Le Sénéchal de Kerkado (c. 1786–1805 sonrası)
• Nicolas Bochsa (1789 - 1856)
• Elena Asachi (1789–1877)
• Maria Agata Szymanowska (1789–1831)
• Harriet Browne (1790–1858)
• Louis Joseph Ferdinand Herold (1791–1833)
• Carl Czerny (1791 - 1857)
• Giacomo Meyerbeer (1791 - 1864)
• Gioacchino Rossini (1792 - 1868)
• Gertrude van den Bergh (1793–1840)
• Amalie, Princess of Saxony (1794–1870)
• Olivia Buckley (d. 1790’ların ortası–1845 sonrası)
• Franz Berwald (1796 - 1868)
• Carl Loewe (1796 - 1869)
• Helene Liebmann (1796–1835)
• Emilie Zumsteeg (1796–1857)
• Gaetano Donizetti (1797 - 1848)
• Franz Schubert (1797-1828)
• Annette von Droste-Hülshoff (1797–1848)
• Joachim Nicolas Eggert (1779-1813)

Seçilmiş Klasik dönem bestecileri zaman çizgisi

Bu liste de seçilmiş Klasik dönem bestecileri önce ülkelerine göre sıralanmış ve sonra da her ülke için besteceiler doğum yılına göre sıraya koyulmuştur.

Kaynakça

Dönemlere göre klasik müzik bestecileri listesi.

Ortaçağ klasik müzik bestecileri

Rönesans dönemi klasik müzik bestecileri

Barok dönem klasik müzik bestecileri

Klasik Dönem Bestecileri

Romantik dönem klasik müzik bestecileri

20.Yüzyıl klasik müzik bestecileri

Klasik Türk müziği, klasik Türk mûsıkîsi, Osmanlı'daki adıyla mûsıkî veya günümüzde kullanılan adıyla Türk sanat müziği; Türk kültürüne has makamlı bir müzik türü. Klasik batı müziği ve Hint müziği ile beraber dünya üzerinde süreklilik ve gelenek oluşturma bakımından mevcut birkaç klasik müzikten birisi olarak kabul edilir.

Etimolojisi

Bu terimdeki "Türk" ve "klasik" kelimeleri, cumhuriyet döneminde Osmanlı Devleti'nden süregelen müziğe karşı Batı müziği taraftarlarınca ileri sürülen bazı iddialara cevap vermek için türetilmiştir. Bu iddialardan en önemlisi Osmanlı müziğinin Türklerin değil, Bizans ve İran müziği kaynaklı olduğuna dair olan tezdir. Hüseyin Sadeddin Arel ve Rauf Yekta gibi batılı müzik çevrelerince de saygın görülen kimi müzikologlar, bu iddiaları belge ve bilgilerle çürütmüşlerdi. Cumhuriyet döneminde bu müzik geleneği genellikle göz ardı edilmiş, hatta 2 Kasım 1934-6 Eylül 1936 tarihleri arasında verilen emir ile devlet radyosunda çalınması yasaklandı. Bu yasağın politik sebeplerle veya Türk Halk Müziğinin yaygınlaştırılması maksadıyla konulduğu düşünülmekle birlikte sonuç olarak Klasik Türk müziğini modern yöntemlerle öğreten konservatuvarlar ancak 1970'li yıllarda kurulabildi.

Klasik Türk müziğinin adlandırılması konusunda görüş ayrılıkları vardır. Osmanlı döneminde bu müziğe sadece "musıkî" denmekteydi. Nitekim bu geleneksel müziği, Cinuçen Tanrıkorur gibi "Osmanlı müziği" olarak adlandıranlar olduğu gibi, ona "Geleneksel Türk müziği" adını verenler de vardır.

Tarihi

Klasik Türk müziği tarihsel açıdan altı döneme ayrılabilir: oluşum dönemi, dönüşüm dönemi, klasik dönem, son klasik dönem, romantik dönem ve reformist dönem. 10. yüzyılda yaşamış olan Farabi’den Timurlenk’in öldüğü 1405’e kadar geçen süre, Türk müziğinin nazari (teorik) yönleriyle açıklandığı ve yazıya aktarılmaya başlandığı oluşum dönemini kapsamaktadır. Bu dönemin sonlarına doğru, çok meşhur bir üstat olan Abdülkadir Meragi, bir sonraki evrenin tohumlarını atmış, Türk müziğine yeni bir yön vermiştir. Bunu takiben, 16. yüzyılın başından Yavuz Sultan Selim’in tahta çıktığı 1512’ye değin; anlatılageldiği şekilde, Türk müziğinin ses perdeleri ve makamları üzerinde birtakım nazari değişiklikler yapılmıştır. Bu dönem, Diyar-ı Rum'un ve Balkanlar’ın üzerinde Mevlevihanelerin yapıldığı, İstanbul’un fethedildiği, Bizans İmparatorluğu kalıntıları arasına Enderun saray okulunun kurulduğu, kökleştiği ve Orta Asya'dan Ali Şir Nevai, Hüseyin Baykara, Ali Kuşçu, Şadi gibi Bilim adamlarının İstanbul'a cezbedildiği bir dönüşüm dönemi, keza bir nevi Rönesans olarak görülmektedir.

Klasik Türk müziği; Orta Asya, Selçuklu ve özellikle Osmanlı uygarlığının bir ürünü olarak, pek çok milletin müziklerini etkilemiş, onların müziğini de kendi potasında eritmiştir. Bunun bir sonucu olarak, klasik musıkî, gerek makam sayısı ve anlayışı, gerekse formlar ve usuller bakımından zengin bir müzik türü olmuştur. Bunun ardından, 15. yüzyılın başından IV. Murat’ın öldüğü 1640’a dek, doğuya düzenlenen seferler sayesinde, Osmanlı sarayında, Ortadoğu’dan getirilen müzik ve sanat adamlarının faaliyet gösterdiği bir dönem yaşanmıştır. Itri’den (1640-1712) 1730'a kadarki zaman diliminde, Avrupai Barok ve Rokoko etkilerin Osmanlı sarayına nüfuz ederek, zamanının doğu kültürüyle apayrı bir sentez oluşturduğu klasik dönem süregelmiştir. 1730’dan İsmail Dede Efendi’nin 1846’daki ölümüne dek uzanan dönem ise son klasik dönem olarak adlandırılmaktadır. Tanzimat Fermanı'nın ilan edildiği yıllardan (1839) 2. Dünya Savaşı'nın sona erdiği 1945’e kadar süren akım da romantik dönem olarak anılmaktadır.

Günümüzde Klasik Türk müziği

Türk Sanat Müziği ile Klasik Türk müziği birbirine yakın kavramlar olmakla birlikte; "Klasik Türk müziği", tarihî anlayış ve geleneği temsil ederken, Batı müzik terminolojisinden ödünç alınmış "sanat müziği" kavramı ise daha çok bu musıkînin Cumhuriyet döneminde aldığı modern bir biçimi ifade eder. 20. yüzyılın ortalarından bugüne kadar gelen dönem çağdaş dönemdir. Bu dönemin en önemli temsilcilerinden biri Münir Nurettin Selçuk'tur. Bu dönemde kâr, beste, ağır ve yürük semâi gibi formlar arka planda kalırken, modern müzik anlayışına uygun kısa süreli, kısa güfteli ve hareketli şarkı ve fantezi formları Türk Sanat Müziği'ne hakim duruma gelmiştir. Bu anlayışın Batı müziğini model alması sonucunda, koro ve konser gibi uygulamalar yaygınlık kazanmış; keman, piyano, klarnet gibi Batılı sazlar da saz heyetlerine girmiştir. Bu modern anlayışı destekleyen unsurlardan birisi de, klasik musıkîde en önemli aktarım ve anlayış aracı olan meşk geleneğinin sekteye uğramasıdır. Klasik sanatların hepsinde geçerli olan ve talebenin bir üstadın "elinden geçerek" musıkîyi öğrenmesi süreci büyük ölçüde sona ermiş, yerine modern anlayışla, nota üzerinden eser öğretilen koro ve dernekler geçmiştir. Tasavvufî felsefeye, dolayısıyla aşkınlığa ve tefekküre dayanan klasik musıkî anlayışı yerine eğlence odaklı bir müzik anlayışı yerleşmiştir. Buna rağmen klasik musıkî geleneğini sürdüren ve yeni eserler verenler yok değildir. Hacı Arif Bey ile başladığı ileri sürülen modernleşme döneminde klasik üslubu ve anlayışı devam ettiren Gülçin Yahya Kaçar, Fehmi Tokay, Zeki Arif Ergin ve Ahmet Avni Konuk gibi bestekârlar da yer almıştır. Günümüzde de bu anlayışa bağlı genç bestekârlar eserler vermektedir.

Türk sanat müziği kamu radyo ve televizyonları kadar gazino gibi eğlence mekanlarının da temel tercihini oluşturmuş, bu nedenle kitlelere ticari açıdan da ulaşabilmiştir. Bu evrenin önemli bestecileri arasında Sadettin Kaynak, Bimen Şen, Refik Fersan, Yesari Asım Arsoy ve Avni Anıl sayılabilir. Türk sanat müziğinin bu bestecilerden başka "piyasa müziği" olarak anılan daha popüler bazı önemli bestecileri de vardır. Bunlara örnek olarak Yusuf Nalkesen, Şekip Ayhan Özışık ve Teoman Alpay verilebilir. Günümüz TRT repertuvarında 19 bine yakın Türk musikisi eseri bulunmaktadır.

Türk müziğinde enstrümanların önemi

Türk müziğindeki başlıca çalgılar; ud, kanun, keman, ney, tanbur, lavta, klasik kemençe, rebab, santur, kudüm, def ve zildir. Doğaçlama bir tür olan gazel için kullanılan ve çalgısal-vokal ayrımına göre ortaya çıkan kategoriye sözel taksim adı verilmektedir.

Osmanlı klâsik ve halk mûsikîsinde kullanılan bütün telli/saplı çalgıların atası olan Kopuz'un ömrü 18. yüzyıla kadar devam edebilmiş, 10. ila 16. yüzyıllar arası çok revaçta olan ud yerini, l9. yüzyılın sonunda yeniden almak üzere, 17. yüzyıldan itibaren tanbura bırakmış, tarihi Türk harpı çeng'le, Türk pan flütü miskal 19. yüzyılda, santur ise 20. yüzyılda artık kullanılmaz olmuşlardır.

Önce viola d'amore şeklinde sinekemanı adı ile Batıdan gelen keman, daha sonra viyola, viyolonsel ve kontrbas ile, önceleri köçekçe ve tavşanca adı verilen saray rakslarının eşlik sazı olan kemençe ve lavta 20. yüzyılda klasik mûsikîye de girmiş; kaşıkla zilli maşanın halk oyunlarında yaşamasına mukabil, çalpara da denen çengi çubuğu, köçekçe ve tavşancalarla birlikte tarihe karışmıştır.

Mûsikî aletleri bilimi demek olan "Organoloji"de çalgılar, hangi müzik söz konusu olursa olsun, bu sanatın insanla birlikte doğuşundan bu yana geçirdiği merhaleler göz önüne alınarak, vurmalı çalgılar, nefesli çalgılar ve telli çalgılar sırası içinde incelenmektedir.

Kaynakça

Cevher, Hakan (1995). Ali Ufki Bey ve haza mecmua-i saz ü söz, Ege Üniversitesi Doktora Tezi, İzmir. Çetin, Esra (2021). Cumhuriyet dönemi hükûmetlerinin kültür politikalarında müziğin yeri ve önemi (1938-1980). Uşak Üniversitesi Doktora Tezi, Uşak. Coşkun, Mehmet (2008). Türk müzik kültürüne yönelik planlı kalkınma dönemi politikaları ve Türk müziğine etkileri. Gazi Üniversitesi Doktora Tezi, Ankara.

Dış bağlantılar

• Türk Mûsikîsi üzerine çeşitli makaleler 3 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Safiye Ayla'dan bir gazel 3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. mp3, 829 kB, 0:00:53 duration
• Kâni Karaca'nın Mevlid kıraâti 3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. mp3, 1.3 MB, 0:01:28 duration
• Kûçek Mustafâ Dede'nin Beyati Mevlevi Âyini'nin Dördüncü Selâmı 3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. mp3, 793 kB, 0:00:50
• Dr.Savaş Ş. Barkçin, "Mûsikîmiz Kimin? Anlamsız Bir Soruya Anlamlı Bir Cevap", Hece Dergisi, Yerlilik Özel Sayısı, Yaz 2010 20 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• ,Ali TUTAN, "Türk Musikisi Çalgıları" Kış 2011 24 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Giovanni Paisiello (veya Paesiello) (d. 9 Mayıs 1740 Taranto, Puglia, İtalya – ö. 5 Haziran 1816 Napoli), klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve diğer müzik türleri eserler hazırlamış olan bir İtalyan besteci.

Yaşamı

Giovanni Paisielo 1740'ta İtalya'nın Puglia'da Taranto şehri yakınlarında bulunan Roccaforzata'da bir veteriner hekim babanın oğlu olarak doğdu. Küçük yaşta Cizvitler kolejinde eğitime başladı. Bu okulda iken çok güzel bir sesi olduğu anlaşıldığı için müzik eğitimine teşvik edildi. 1754'te müzik eğitimine devam etmek için Napoli'ye "San Onofrio Konservatuvarı" gönderildi. Orada "Francesco Durante" adlı ünlü müzik eğitmeninden dersler aldı ve sonunda ayni müzik okuluna yardımcı eğitmen olarak atandı. Bu okulda iken Konservatuvarın tiyatrosu için birkaç "intermezzo" parçası besteledi ve bunlarla ün kazandı. 1763'te Konservatuvardaki işinden ayrıldı.

Bestelemiş olduğu intermezzolar dolayısıyla Bologna'dan La Pupilla ve Il Mondo al Rovescio adlı ve Roma'dan Il Marchese di Tidipano adlı operalar bestelemesi için siparişler aldı. Böylece opera bestecisi olarak ün kazandı. Napoli'de yerleşip çalışmaya başladı. Onun Napoli'de bulunduğu dönemde şehirde Niccolò Piccinni, Domenico Cimarosa ve Pietro Guglielmi gibi çok beğenilen ve opera seyircisi tarafından çok sevilen besteciler bulunmaktaydı. Paisiello'nun bu bestecileri rakip görüp onları kıskandığı, hatta onları birer düşman olarak gördüğü bildirilir. Paisiello bu dönemde yeni opera eserleri ile çok başarı kazandı. Bunlardan L'ldolo cinese adlı opera eseri Napoli opera seyircisi üzerine çok büyük ve derin etki yaptı. 1772'de Paisiello, Cecilia Pallini ile evlendi ve bu bir mesut evlilik oldu. Aynı yıl Paisiello kilise müziği de bestelemeye başladı. Bu dönemde bestelediği en ünlü kilise müziği Napoli kralları sülalesinden olan Gennera di Borbonne'un ölmesinin anılması için hazırladığı "Requiem" ilahisi olmuştur.

1776da Paisiello Rusya İmparatoriçesi II. Katerina tarafından Sankt-Peterburg'a davet edildi. Paisiello bu şehirdeki saray görevinde 8 yıl kaldı. Bu dönemde çok ilgi çekici opera eserleri besteleyip yapımlattı. Bunlara arasında kendi opera şaheseri olduğu kabul edilen "Sevil Berberi (Il barbiere di Siviglia)"'de bulunmaktadır. Bu dönemde Rusya'da hazırlamış olduğu eserleri ve özellikle "Sevil Berberi" eseri, Avrupa'nın diğer opera evlerinde yapımlandı ve seyirciler tarafından tutuldu. Paisiello'nun bu dönemde hazırladığı opera eserleri opera sanatında bir geçiş eşiğine işaret etmekte olduğu bildirilir. 18. yüzyılın nazik ve sevimli "Barok opera müziği dönemi" eserlerinin yerini "klasik opera müziği dönemi"nin göz kamaştırıcı parlaklık gösteren opera eserleri almış olmaktaydı. Paisiello 1784'te Rusya'dan ayrıldı.

Önce Viyana'da Il Re Teodoro adlı operasını sahneledikten sonra, Napoli'ye dönüp Napoli Kralı IV. Ferdinando'ın yanında müzik direktörü olarak göreve başladı. Burada aralarında "Nina" ve "La Molinara" adlı iyi bilinen opera eserleri ile birlikte başarılı olan diğer operalar hazırladı ve yapımlattı. Fakat Fransız Devrimi ve Napolyon Bonapart'ın İtalya Seferi ve sonra İtalyan politikasına karışması büyük sorunlar yarattı.

1802'de Paisiello 1799'dan beri Birinci Konsül olarak Fransa'yı idare eden ve 1804'te Fransa İmparatoru olarak taç giyecek Napolyon Bonapart tarafından Paris'e davet edildi. Paisiello 1797'de Fransız "General Hache"'in cenaze töreni için hazırladığı bir cenaze marşı vesilesi ile Napolyon'u tanımış ve onun gözüne girmişti. Paris'te diğer tanınmış İtalyan besteciler ve müzik rakipleri olan Luigi Cherubini ve "Etienne Mehul"'a karşı Paisiello Napolyon'dan çok destek gördü. Paisiello yıllık 100.000 franklık bir maaş ve 4.800 franklık ev kirası masrafı verilmesi ile Tuileries Sarayı müzik direktörlüğüne başladı ve sarayda müzik konserlerinin şefliğini de üzerine aldı. Fakat Paris opera seyircisi Paisiello'nun halk için sahnelediği opera eserlerini iyi karşılamadılar ve 1803'te yapımladığı Proserpine adlı opera eseri Paris seyircisinin çok soğuk bir reaksiyonu ile karşılandı. Bunun üzerine Paisiello karısının hastalığını bahane ederek Paris'ten ayrıldı.

Napoli'ye geldiğinde ülkenin idaresi Bonapartistler eline geçmişti. Bonapartist Napoli Kralı Joseph Bonaparte ve sonra İki Sicilya Kralı Joachim Murat Paisiello'yu yine eski işi olan saray müzik direktörü görevine atadılar. Bu görevde Paisiello eskisi kadar başarılı olamadı; belki de yaşlığı ya da iyi olmayan sıhhati buna birer nedendi. Fakat Avrupa'da Bonapartistler devamlı yenilgi ile elimine edilmekteydi ve onları tutan Paisello'nun durumu da sarsıntı altında kaldı. 1815'te Paisiello'nun karısını ölümü de ona çok fazla tesir etti. Napoli'de Bonapartist krallığın Eylül 1815'te tamamen elimine edilmesi de sıhhatini çok çabuk kaybetmesine bir neden oldu. 5 Haziran 1816'da Paisiello Napoli'de hayatına gözlerini kapadı.

Değerlendirilme

Paisiello'nun 96 adet opera eseri bestelediği bilinmektedir. Onun opera eserlerinin bilinen ortak ana karakteri incelikle işlenmiş melodileridir. Bestelediği en iyi bilinen melodi Değirmenci Kız (La Molinara) operası için hazırladığı "Nel cor più non mi sento" şarkısı olmuştur ve bu eser Beethoven'in üzerine yazmış olduğu varyasyonlar ile daha da ünlü olmuştur.

Paisiello çok sayıda kilise müziği eseri de hazırlamıştır. Sekiz tane "Mass" ayini ilahisi; 51 adet çeşitli enstrümantal beste ve çok sayıda tek başına ilahi şarkısı bestelemiştir.

Napoli'deki Gerolaimini kütüphanesinde Paisiello'nun zamanının bestecileri hakkında yazdığı hatıralarını, düşüncelerini ve tenkitleri ihtiva eden bir yazma hatıra ve tenkit kitabı bulunmaktadır. Bu yazma eser zamanın bestecileri hakkında, özellikle Pergolesi hakkında, çok sert tenkitler ihtiva etmekte ve Paisiello'nun rakibi gördüğü bestecileri hiç sevmediğini ve hatta onlardan nefret ettiğini açıkça belgelemektedir.

Bir İngiliz otoriter müzik ansiklopedisine göre

Paisiello çağının en başarılı ve en etkili opera bestecilerinden biri olmuştur. 80'den çok fazla bestelediği opera eserlerinin çoğu komik özellik taşıyıp basit, doğrudan doğruya ve gayet ateşli müzik ihtiva etmektedir. Müzik kariyerinde ilerledikçe Paiiello'nun yeni komik opera eserleri daha kesin belirlenmiş Karakterler; daha renkli besteleme ve daha sıcak melodiler ile dolmaya başlamıştır. Bu özellikler Mozart'a çok etki yapmışlardır. Ciddi karakterli komik olmayan opera eserlerinde ise virtüöz sesler için bestelediği şarkılar sayısı kendisiyle çağdaş bestecilerin tercih ettikleri sayıların altındadır. Rusya'da hazırlamış olduğu ciddi opera eserleri ise Gluck'un yeni "reform yaklaşımı" akımına çok uygundur.

Kaynak: Concise Grove Dictionary of Music

Operalar

Dipnotlar

Ayrıca bakınız

• Ünlü operalar listesi
• Opera bestecileri listesi

Dış bağlantılar

• İngilizce Wikipedia "Giaovanni Paisiello" maddesi 15 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)
• IMSLP websitesi "Paisiello,_Giovanni" maddesi 30 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)

Bu liste 20.yüzyılda eser vermiş bestecileri içermektedir. Doğum tarihi, ölüm tarihi, alfabetik, uyruğuna ve eserlerine göre sıralama yapılabilir.

Mihail İvanoviç Glinka (Rusça: Михаил Иванович Глинка) (1 Haziran 1804; Novospasskoe, Smolensk vilayeti - 15 Şubat 1857, Berlin), Rusya'da geniş olarak tanınan ilk Rus asıllı klasik müzik bestecisidir ve Rus klasik batı müziğinin babası sayılmaktadır. Glinka'nın besteleri kendisinden sonra gelen tüm Rus bestecilere çok büyük etki yapmıştır. Bunlar arasında en önemlileri Rus Beşleri adı verilen besteciler Glinka'nın eserlerini kılavuz alarak Rusya'ya has bir klasik batı müziği stili geliştirmişlerdir.

Yaşamı

Mikhail Glinka Rusya'nın Smolensk eyaletinde Novospasskoe adlı bir küçük köyde doğdu. Babası zengin ve soylu bir toprak sahibi idi ve Rus ordusunda subaylıktan sonra emekli olup malikanesine çekilmişti. Glinka büyükannesi tarafından büyütüldü ve büyükannesinin torununun sağlık üzerine gösterdiği titizliği Glinka'nın tüm hayatı boyunca sıhhati hakkında devamlı kaygılanmasına ve kendini hekim ilan eden kişilere devamlı sağlığı hakkında danışmasına neden olduğu bildirilir. Yaşamın bu döneminde Glinka gezici halk şarkıcıları ve kilise ilahileri dışında hiçbir müzik duymamıştır. Ancak büyükannesi öldükten sonra bakımın dayısına geçti ve Glinka babasının malikanesinin 10 km kadar yakınında olan dayısının malikanesine yerleşti ve burada ona eğitim sağlaması için özel bir dadı tutuldu. Ayrıca dayısı klasik batı müziğine çok meraklı olup bu müziğin en önemli bestecilerinin eserlerini çalmak için özel bir orkestra kurmuştu ve müzisyenler bu malikaneye davet edilmekteydiler. Glinka'nın diğer klasik eğitimi sırasında keman ve piyano dersleri alarak müzik önemli bir rol oynamaya başlamıştı ve Glinka müziğe çok merak salmıştı. 13 yaşında iken Sankt Patersburg'a soyluların çocukların devam ettiği bir okula gönderildi. Burada bir klasik eğitim almaya devam etti ve müzik eğitimine o şehirdeki müzik konserlere giderek ve ünlü hocalardan piyano ve kompozisyon dersleri alarak devam etti. Okulu bitirdiği zaman Rusya İmparatorluğu Karayolları Bakanlığı'na memur olarak girdi ama bir soylu olarak bu iş çok gayret gerektirmekteydi.

Bu dönemde bir soylu ve servetli genç olarak Sankt Petersburg sosyetesi içinde vakit geçirdi. Bu dönemde bazı çok şentimentalk şarkılar da besteledi. Sıhhatinden devamlı şikayetçiydi ve 1830'da doktorunun tavsiyesi üzerine İtalya'ya gönderildi. Bu sosyete gencinin Avrupa'da seyahati Almanya ve İsviçre'de çok yavaş şekilde sonunda İtalya'da Milano'ya erişti. Glinka Milano'ya yerleşti ve konservatuvara hocalarından dersler aldı; o şehrin sosyetesi içinde kendini gösterdi ve bu arada Mendelssohn ve Hector Berlioz gibi zamanın önemli müzisyenleri ile buluşma fırsatını buldu. Burada üç yıl kalan Mikhail Glinka Rusya'ya dönmeye karar verdi. İtalyan romantik opera bestecilerine çok gıpta etmekteydi ve onların başarılarını Rusya'da tekrarlamayı hedef almıştı ama bunu Rusya'nın müziği ve şartlarına uygun olarak geliştirme emelindeydi. Rusya'ya dönüş seyahati çok yavaş bir şekilde gelişmeye başladı. Önce Viyanada uzunca kaldı ve sonra Berlin'e geçip orada 5 ay kalıp kompozisyon dersleri aldı. Bu dönemde iki önemli beste de hazırladı. Fakat 1834'te babasının ölümü haberini alınca hemen Novospasskoye'deki malikanesine döndü.

Oradan Sankt Petersburg'a annesinin yanında yaşamak için döndü. Bu dönemde orada Maria Petrovna İvanova adlı bir hanımla tanışarak evlendi. Fakat karısı Glinka'nın müziği ile hiç ilgilenmediği gibi hem karısı ve hem annesi onun bu şekilde onlara göre hiç önemi olmayan işle meşgul olması için devamlı tenkit edilmekteydi. Sonunda Glinka ve karısı boşandılar. Glinka önce annesi ile birlikte sonra da kızkardeşi ile yaşamaya başladı. İtalya'da kendine seçtiği hedefe uygun olarak 1836'da hazırladığı ilk operası olan önce "İvan Susanın" adını taşıyan eserinin 9 Aralık'ta prömiyeri yapıldı. Bu eser çok başarılı oldu. Rus Çarı I. Nicholas eserin provalarına katıldı ve bu prova sonunda Glinka Çar'a yaranmak için eserinin ismini "Zhizn' za tsarya (Çar için hayat)" olarak değiştirdi. Çar, Glinka'ya 4000 ruble değerinde bir yüzüğü de hediye olarak verdi. 1837'de Glinka 25.000 ruble maaşla "İmparatorluk Şapeli Korosu" direktörü olarak atandı. Bu görevde genç koro şarkıcılarını Rusya'nın yaygın ülkesinde (örneğin 1838'de Ukrayna'dan 19 genç şarkıcı) bulup onları yetiştirmekle uğraştı.

İkinci bir opera eseri olarak büyük Rus şairi Puşkin'in "Ruslan ile Ludmilla" adlı şiirini konu olarak seçti. Bu eserin prömiyeri 9 Aralık 1842 verildi ve ilk temsillerde seyirci tarafından tutulmadı. Buna bir neden İtalyan ve Avrupalı bestecilerinin eserlere alışmış San Petersburg opera seyircisinin birçok Rus folklor müziği ihtiva eden ve oryantal tonda melodileri ve şarkıları bulunan bir eseri yadırgamasıydı.

Rus seyircisinin eserinden hoşlanmaması Glinka'nın moralini çok bozdu ve bu bedbinliği hayatının sonraki 9 yılında devam etti. Bir yıl daha Rusya'da kaldıktan sonra Avrupa'da yeni bir yavaş seyahate başladı. İspanya'ya ve Paris'e gitti. Paris'te Hector Berlioz Glinka'nın eserlerinden bir grubunu bir konserde icra ettirdi ve onun eserine bir nazire olarak bir "Pitoresk Fantaziler" adlı bir beste hazırladı. 1852'de Glinka bir diğer Paris seyahat de yapıp orada 2 yıl kaldı ve burada boş vakitlerini hayvanat ve botanik bahçelerinde geçirdiği bildirilir. Sonra Berlin'e geçti ve orada 5 ay kaldı. 15 Şubat 1857'de bir soğuk alma hastalığından sonra beklenmedik bir şekilde Berlin'de öldü. Önce Berlin'e gömüldü ise birkaç ay sonra naaşı Rusya'ya Sankt Peterburg'a götürülüp orada "Aleksander Nevski Manastırı" yanındaki Tihvin Mezarlığına gömüldü.

Değerlendirilme

1857'de Glinka olduğu yılda Rusya büyük bir politik, sosyal ve ekonomik kriz içine girmişti. O zaman kadar Rusya'da klasik batı müziği Batı Avrupa'ya dayanmaktaydı ve müzik eğitimi için tek bir konservatuvar bulunmamaktaydı. Glinka kariyerine başlamaktayken popüler şarkılarıyla Romantik klasik müzik çağı eserleriyle Rus kültürüne ve müziğine girmişti. Napolyon'un Rusya Seferi Rusya'da çok güçlü Rus milliyetçiliği yaklaşımı ortaya çıkardı ve bu müziksel Rus folkloruna verilen yeni öneme yol açtı. Bu akıma Glinka'nın müziksel katkıları Rus müzik kültürüne bir yol gösterici kılavuz oldu, çünkü Glinka'nın müziği, Rossini'nin İtalyan opera müziğinden büyük etki almakla beraber, Rus halkının müziksel zevklerine doğrudan doğruya hitap etmekte idi.

Rusya dışında Glinka'nın orkestra eserleri konserlerde ve ses kayıtları satışlarında çok popüler olmuştur. Operaları için üvertürleri (özellikle çok parlak ve enerjetik Ruslan ve Ludmilla uvertürü) çok iyi bilinen Klasik Batı müziği parçaları arasında yer almıştır. Bunlardan başka Rus folklor şarkılarından esinlenerek bestelenen Kamarinskaya (1848) senfonik şiiri ve iki İspanyol uvertürü de beğenilen eserlerindendir. Bunlardan başka Glinka birçok piyano parçaları, birkaç oda müziği parçası ve çok sayıda şarkı ve romansları bestelemiştir.

Rus müzisyeni "Mitrofan Belyayev" 1884 her yıl verilmek üzere "Glinka Ödülü" adlı bir müziksel ödül ortaya çıkartmış ve bu ödül o zamandan beri Rus müziğinin başta gelen bestecileri (Borodin, Mily Balakırev, Pyotr İlyich Tchaikovsky, Nikolai Rimsky-Korsakov, Cesar Cui, Lyadov vb) tarafından kazanılmıştır.

Son yıllarda, 1990-2000 döneminde, Glinka'nın 1833'te bestelediği "Patrioticheskaya pesnya (Yurtseverlik şarkısı)"'nın müziği Rusya Federasyonu tarafından millî marş olarak kullanılmıştır.

Rusya'da üç değişik müzik konservatuvarı Glinka'nın ismini taşımaktadır:

• Nijni Novgorod Devlet Konservatuvarı [1]
• Novosibirsk Devlet Konservatuvarı [2]
• Magnitogorsk Devlet Konservatuvarı [3]

Seçilmiş eserleri

Operalar

• Zhizn' za tsarya (Çar için bir Hayat) (1836), 17. yüzyılda yaşamış Rus halk kahramanı "Ivan Susanin" yaşamı hakkında.
• Ruslan ve Ludmila (1842), Aleksandr Sergeyeviç Puşkin'in bir epik şiirinden uyarlama.

Oda müziği

• Pitöresk Fanteziler
• Keman, viyolensel ve harp için Romans
• Mozart'ın bir motifi üzerine Harp ve Piyano için Varyasyonlar
• Re minör Trio Pathetique (besteci tarafından iki orkestrasyon: keman, viyolonsel ve piyano veya klarinet, fagot ve piyano; klarinet, baş klarinet ve piyano versiyonu da bulunmakta.)
• Alto ve piyano için Sonat (1828; bitirilmesi, ikinci bölüm 1932'de "Vadim Borissövski" tarafından)
• Mı bemol major Grand Altılışı: piyano ve yaylı sazlar beşlisi için
• Bellini La sonnambula operası temaları için "Divertissement brillant": Yaylı sazlar beşlisi, piyano ve kontrobas için

Senfonik eserler

• Ouverture espagnole No.1 (1848)
• Ouverture espagnole No.2 (1848)
• Kamarinskaïa (1848)
• Iki Rus temasi icin Senfoni (Vissarion Chebaline tarafından tamamlanma)
• Vals-fantaisie (1839, ikinci versiyon 1856)

Diğer eserler

• Patrioticheskaya Pesnya

Medya

Dipnotlar

Ayrıca bakınız

• Opera bestecileri listesi
• Tihvin Mezarlığı (Glinka'nin da gömülü olduğu Sankt-Peterburg'daki mezarlık.

Dış bağlantılar

• Glinka'nin tum eserleri listesi13 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişme:19.5.2010)
• Eserleri listesi 20 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişme:19.5.2010)
• " IMSLP International Music Score Library Project" Wiki "Mikhail Ivanovich Glinka" eserleri partisyon notalari 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.