javascript is disabled, enable it otherwise the site will not work properly!

javascript est désactivé, activez-le sinon le site ne fonctionnera pas correctement !

Zagłębie Sosnowiec (piłka nożna)

Zagłębie Sosnowiec – polski klub piłkarski z Sosnowca, w latach 1955–1958, 1960–1986, 1989–1992, 2007–2008, 2018–2019 występujący na pierwszym poziomie rozgrywkowym. Od sezonu 2024/2025 występujący w II lidze. Czterokrotny zdobywca Pucharu Polski, czterokrotny wicemistrz Polski.

Historia

Od KS Milowice do Unionu Sosnowiec

Pierwsza organizacja sportowa na terenie Sosnowca powstała w 1906 – przy hucie „Milowice” w dzielnicy o tej samej nazwie. Wśród założycieli powstałego wówczas klubu sportowego byli: Aleksander Rene, Edward Michałowski i Józef Komander. Powstała drużyna nie miała stałego boiska – w piłkę grano praktycznie wszędzie tam, gdzie się dało.

W 1908 m.in. za prowadzenia nielegalnego klubu, aresztowany i osadzony w więzieniu w Łodzi został jeden z jego założycieli Aleksander Rene. Wydawało się, że nowo powstały klub nie ma szans na przetrwanie zwłaszcza że gubernator piotrkowski (któremu administracyjnie podlegał Sosnowiec) odmówił pomocy w stworzeniu w mieście filii petersburskiego Unionu.

Pomimo tak niesprzyjających okoliczności Rene nie rezygnował i jeszcze w 1908 r. zwrócił się z prośbą wprost do władz Unionu. Tym razem sprawę udało się załatwić pozytywnie i jeszcze w tym samym roku klubik z Sosnowca mógł nosić dumne miano „TS Union”. Organizacją nowego klubu zajął się m.in. wypuszczony na wolność Aleksander Rene.

Wtedy też powstał pierwszy w mieście plac do gry (stadionem to jeszcze to miejsce trudno było nazwać) przy skrzyżowaniu ulic Swobodnej i Starososnowieckiej, gdzie starano się rozgrywać mecze z drużynami ościennych miast. Union grał w barwach białych z poprzecznie przechodzącym czerwonym pasem. Oprócz drużyny piłkarskiej w klubie istniały również sekcje: cyklistów i kręglarska. W składzie Unionu grali: Peterek, Kwapisz, Nalewka, Bińkowski, Rene, Pladek, Plich, Kandziora, Twardoch, Kiel, Brinwgwald, Lenger, bracia Heizelmannowie, Oskar.

Czasy Victorii, KS Sosnowiec i Unii

Podczas I wojny światowej wszelka działalność sportowa w Sosnowcu uległa zawieszeniu. Drużynę piłkarską udało się reaktywować dopiero pod koniec 1918, kiedy przy Towarzystwie Kulturalno-Oświatowym „Świt” powstał klub TS „Victoria”. Drużyna przyjęła barwy biało-zielone, a w jej składzie możemy odnaleźć m.in. braci Kiepurów (przez krótki czas w klubie grał późniejszy słynny tenor Jan Kiepura), Filipkowskiego, Judę, Okularczyka, Muszyńskiego, Rolskiego, Siwka, Słomczyńskiego, Wieprzyckiego, Wiewiórkę i Zygmuntowskiego.

W 1919 powstał drugi z sosnowieckich klubów – TS Sosnowiec (przemianowany w 1921 na KS Sosnowiec), który poprzez kierownika Aleksandra Rene nawiązywał do wcześniejszych sosnowieckich klubów – KS Milowice i Unionu.

Już w 1922 sosnowieccy działacze piłkarscy podjęli rozmowy nad stworzeniem jednej, silnej organizacji sportowej. Niestety nie udało się im wówczas dojść do porozumienia.

Do szczebla ogólnokrajowego (pierwszej ligi) Victoria miała szansę awansować w 1928, kiedy to po wygraniu kieleckiej klasy A (Sosnowiec należał wówczas administracyjnie do województwa kieleckiego), w pierwszej rundzie eliminacji drużyna zagrała z Garbarnią Kraków i Pogonią Katowice. Spotkania te zakończyły się jednak znaczącymi porażkami klubu.

Brak sukcesów na arenie ogólnopolskiej skłoniły działaczy do ponownego podjęcia rozmów w sprawie fuzji. Ostatecznie realizacja śmiałych planów doszła do skutku dopiero w 1931, kiedy to na bazie Victorii i KS Sosnowiec stworzono Unię Sosnowiec. Nowa drużyna miała rozgrywać swoje mecze na boisku przy Alei Mireckiego (otwartym kilka lat wcześniej w 1926). Pierwszym sprawdzianem nowej drużyny był mecz towarzyski z pierwszoligowym Ruchem Hajduki Wielkie zakończony zaszczytnym dla nowej drużyny remisem 1:1. Prezesem nowo utworzonego klubu został inż. Jerzy Bijasiewicz, a do zarządu weszli Bronisław Bitnerowski, Stanisław Iskry, Teofil Kubiczek i Aleksander Wiprzycki. Wśród wybijających się graczy tego okresu widzimy: Dudka, Gwoździa, Słotę, Suwałę i Widawskiego. Klub oprócz sekcji piłki nożnej prowadził jeszcze sekcje: hokeja na lodzie, bokserską, gier sportowych, łyżwiarską, kolarską, motocyklową, lekkoatletyczną, tenisa ziemnego oraz turystyczno-krajoznawczą.

Unia Sosnowiec aż do wybuchu II wojny światowej swoją wyższość w klasie A udowadniała 4 -krotnie. W każdym z tych przypadków nie udawało się jednak awansować do pierwszej ligi.

Za pierwszym razem w 1933 drużyna zajęła drugie miejsce w pierwszej rundzie eliminacji za Naprzodem Lipiny (remis i porażka), a przed Olszą Kraków (zwycięstwo i porażka).

Trochę lepiej Unii poszło rok później, kiedy to odniosła zwycięstwo i remis nad Grzegórzeckim Kraków oraz remis i porażkę ze Śląsk Świętochłowice. Zajęte ponownie drugie miejsce nie dawało prawa do dalszych gier eliminacyjnych.

Ostatnią przed wojną szansę na awans drużyna z Sosnowca miała w 1939, którą jednak tak jak i poprzednio nie udało się wykorzystać. Co więcej Unia przegrała wówczas wszystkie cztery mecze i zajęła ostatnie miejsce w tabeli za Śląskiem Świętochłowice i Fablokiem Chrzanów.

W drużynie grał wtedy m.in. wyróżniający się junior, późniejszy prezes PZPN Wiesław Ociepka.

Późniejsze losy

Podczas okupacji początkowo grano sporadycznie, potem przeprowadzano regularne konspiracyjne rozgrywki z udziałem zespołów z Czeladzi, Piasków, Dąbrowy Górniczej, Niwki, Będzina, Zagórza i Sosnowca.

Afera korupcyjna

2 sierpnia 2007 Wydział Dyscypliny PZPN za udział w największej w historii polskiego futbolu ujawnionej aferze korupcyjnej ukarał Zagłębie Sosnowiec degradacją o jedną klasę rozgrywkową, karą czterech ujemnych punktów oraz grzywną w wysokości 50 tys. złotych. Karą punktową klub ukarany został w sezonie 2007/08 zaś karą degradacji w sezonie 2008/09. Później karę punktów przeniesiono na sezon 2008/09.

Powrót i spadek z Ekstraklasy

27 maja 2018, po zwycięstwie 1:0 z Ruchem Chorzów, Zagłębie Sosnowiec po 10 latach przerwy powróciło do Ekstraklasy. 5 maja 2019 po porażce ze Śląskiem Wrocław 2:4, klub spadł do I ligi.

Dotychczasowe nazwy

1906 – Klub Sportowy Milowice
1908 – Towarzystwo Sportowe Union Sosnowiec (jako filia Unionu Petersburg)
1918 – Towarzystwo Sportowe Victoria Sosnowiec
1919 – KS Sosnowiec
1931 – Po fuzji KS Sosnowiec z Towarzystwem Sportowym Victoria Sosnowiec powstaje Unia Sosnowiec
1945 – Robotniczy Klub Sportowy Sosnowiec
1945 – Rejonowa Komenda Uzupełnień Sosnowiec
1948 – ZKSM Unia Sosnowiec
1949 – Zakładowy Klub Sportowy Stal Sosnowiec
1962 – Górniczy Klub Sportowy Zagłębie Sosnowiec
1990 – Klub Sportowy Zagłębie Sosnowiec
1993 – Stal Sosnowiec
1994 – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Sosnowiec
1995 – Sosnowieckie Towarzystwo Sportowe Zagłębie Sosnowiec
2001 – Zagłębie Sosnowiec Sportowa Spółka Akcyjna
2004 – Zagłębie Sosnowiec Spółka Akcyjna

Sukcesy

Mistrzostwa Polski:
- Wicemistrzostwo (4x): 1955, 1963/64, 1966/67, 1971/72
- 3. miejsce (3x): 1962, 1962/63, 1964/65
Puchar Polski:
- 1. miejsce (4x): 1961/1962, 1962/1963, 1976/1977, 1977/1978
- 2. miejsce (1x): 1970/1971
Puchar Ligi Polskiej:
- 2. miejsce (1x): 1978
Półfinał Pucharu Karla Rappana (Intertoto): 1966/67.
Mistrzostwo w International Soccer League, czyli promującej w Stanach Zjednoczonych piłkę nożną, czyli „europejską odmianę futbolu” amerykańskiej lidze międzynarodowej – i związany z tym udział w Finale Pucharu Ameryki tejże organizacji – 1964.

Statystyki drużyny

Rekordy

W pierwszej lidze 36 sezonów: 1955-58, 60-85/86, 89/90-91/92, 2007/08, 2018/19

Debiut w ekstraklasie:
- 20 marca 1955 z Górnikiem Radlin u siebie 4:0 (1:0)
Najwyższa wygrana w I lidze:
- 9 kwietnia 1966 z ŁKS Łódź u siebie 6:0 (2:0)
Najwyższe przegrane w I lidze:
- 14 sierpnia 1958 z ŁKS-em Łódź na wyjeździe 0:7 (0:5)
- 1 czerwca 1991 ze Śląskiem Wrocław na wyjeździe 0:7 (0:5)
Zagłębie Sosnowiec zajmuje 15. miejsce w tabeli Wszech czasów Ekstraklasy.

Europejskie puchary

Statystyki piłkarzy

Królowie strzelców

Królowie strzelców w Ekstraklasie w barwach Zagłębia:
- 1964 – Józef Gałeczka – 18 bramek
- 1970 – Andrzej Jarosik – 18 bramek
- 1971 – Andrzej Jarosik – 13 bramek
- 1977 – Włodzimierz Mazur – 17 bramek

Najskuteczniejsi strzelcy

W meczach rozgrywanych w ekstraklasie najwięcej bramek zdobyli:

Andrzej Jarosik 113
Józef Gałeczka 98
Włodzimierz Mazur 79
Ginter Piecyk 61
Czesław Uznański 42

Reprezentanci Polski

W reprezentacji Polski grało 19 zawodników Zagłębia. Zaszczytu tego dostąpili:

57 – Jan Urban
38 – Wojciech Rudy w latach 1974–1981
25 – Andrzej Jarosik w latach 1965–1972
21 – Roman Bazan w latach 1963–1968
21 – Włodzimierz Mazur w latach 1976–1982
20 – Józef Gałeczka w latach 1962–1966
18 – Roman Strzałkowski w latach 1966–1970
8 – Włodzimierz Śpiewak
7 – Witold Majewski
3 – Witold Szyguła
3 – Czesław Uznański
2 – Marian Masłoń
1 – Jerzy Dworczyk
1 – Witold Kasperski
1 – Zdzisław Kostrzewa
1 – Józef Kowalczyk
1 – Jan Leszczyński
1 – Zbigniew Myga
1 – Zbigniew Mikołajów

Występy zawodników w I lidze

Najwięcej meczów rozegrali:

Roman Bazan 304
Włodzimierz Mazur 282
Wojciech Rudy 275
Andrzej Jarosik 265
Zbigniew Seweryn 263

Trenerzy (po 1945)

Prezesi klubu (po II wojnie światowej)

Stadion

Zagłębiowski Park Sportowy został otwarty 25 lutego 2023 r. Pojemność stadionu przy ulicy generała Mariusza Zaruskiego to 11600 widzów.

Kibice

Kibice Zagłębia Sosnowiec przyjaźnią się z kibicami Legii Warszawa (od połowy lat 70.), Olimpii Elbląg (od drugiej połowy 2004 roku), BKS Stal Bielsko-Biała od 1982 roku, a także od niedawna z kibicami Czuwaju Przemyśl.