![](/modules/owlapps_apps/img/nopic.jpg)
Honoré de Balzac wym. [ɔnɔ'ʀe ‘də bal’zak], Honoriusz Balzak (ur. 20 maja 1799 w Tours, zm. 18 sierpnia 1850 w Paryżu) – francuski powieściopisarz, obok Dickensa i Tołstoja jeden z najważniejszych twórców współczesnej powieści europejskiej, autor monumentalnego cyklu powieściowego Komedia ludzka (La comédie humaine).
Jego wszystkie powieści miłosne (omnes fabulae amatoriae) umieszczone zostały w index librorum prohibitorum dekretami z lat 1841, 1842 i 1864.
Przodkowie Balzaca byli chłopami nazwiskiem Balssa ze wsi Nougayrié w Tarn. Rdzeń bals oznacza w langwedockim stromą skałę. Ojciec pisarza utrzymywał, że ich ród pochodzi ze szczepu Galów, którzy przetrwali inwazję i dali początek arystokratycznemu rodowi Balzac d’Entraques’om i z czasem zmienił nazwisko na Balzac.
Dziadek Honoriusza, Bernard Balssa (1716-1778), odziedziczył w Nougayrié kawałek ziemi i wytężoną pracą doszedł do posiadania łąk i winnic. Ojciec pisarza, Bernard Franciszek, człowiek prosty, lecz oczytany samouk, w czasie rewolucji wzbogacił się w służbie państwowej. Pojął on w 1797 roku za żonę 18-letnią Anne-Laure z domu Sallambier, od której był starszy o 32 lata. Pierwszym ich dzieckiem był Honoré, urodzony 20 maja 1799.
Zgodnie z francuskim zwyczajem klas posiadających chłopiec został oddany na wykarmienie do mamki, u której przebywał przez 4 lata, następnie wciąż pod opieką obcych ludzi nauczył się czytać i pisać. Matkę widywał tylko w niedzielę. Do domu rodzinnego wrócił w 1803 roku. Ten epizod z dzieciństwa zrodził we wrażliwym dziecku przekonanie, że był odrzucony i niekochany przez swoją matkę. Spośród trojga rodzeństwa (Laury, Laurencji i Henryka) szczególne więzi połączyły go z, o szesnaście miesięcy młodszą, Laurą.
Gdy ukończył 6 lat, ojciec umieścił go jako alumna w Vendôme, w kolegium z internatem, prowadzonym przez zgromadzenie oratorianów, skąd powracał tylko na wakacje. W Vendôme Balzac zapoznał się z obszerną biblioteką szkoły. Pochłaniał bez wyboru książki wszelkich rodzajów: religijne, historyczne, filozoficzne, przyrodnicze. Przeżycia z tego okresu zawarł później w powieści Ludwik Lambert, w znacznej mierze autobiograficznej. W kwietniu 1813 roku oratorianie zaniepokojeni jego stanem zdrowia odesłali go do domu.
Od lipca do listopada 1814 roku młody Balzac był eksternem kolegium w Tours. W listopadzie rodzina, w związku z awansem ojca przeniosła się do Paryża i zamieszkała przy ulicy du Tempe 40, w dzielnicy Marais. Honoriusza umieszczono w internacie u pana Lepitre. Pod koniec 1815 został pensjonariuszem surowego księdza Gansera. Przez cały ten czas kontynuował naukę w liceum Karola Wielkiego, którą ukończył w 1816 roku z przeciętnymi wynikami.
Źle traktowany przez swarliwą i egoistyczną matkę, w wieku 18 lat opuścił dom rodzinny, usiłując utrzymać się z pisania (wówczas jeszcze pod pseudonimem) utworów literackich. Dramat niekochanego dziecka ujawnił dopiero w 1846 roku, na 4 lata przed swą śmiercią. Mając 18 lat napisał pierwszą tragedię (Cromwell, 1820) oraz powieści filozoficzne.
Po ukończeniu w Tours szkoły średniej, zgodnie z wolą ojca, który widział w nim przyszłego prawnika, pracował w kancelarii adwokackiej, a następnie notarialnej. Na Sorbonie podjął studia prawnicze (których nie ukończył), a jednocześnie słuchał wykładów z literatury i filozofii.
W 1825 spróbował swoich sił jako przedsiębiorca uruchamiając drukarnię, jednak po 4 latach okazało się, że nie sprostał wymogom bankierów paryskich, działalność więc zakończyła się fatalnym bankructwem. Na spłatę długów poświęcił nawet skromny majątek rodzinny. Od zaciągania długów nie uwolnił się do końca życia, wspomagając, a niekiedy wręcz ratując swe finanse zaliczkami na powieści, których jeszcze nie zaczął pisać.
W 1829 osiągnął pierwszy sukces literacki, wydając pierwszą pod własnym nazwiskiem powieść Szuanie (Les chouans). Jeszcze większy rozgłos uzyskała książka Fizjologia małżeństwa (Physiologie du mariage, 1829), także ze względu na to, że uznano ją za nieprzyzwoitą. Ta książka była pierwszym utworem cyklu, który w 1842 r. otrzymał tytuł Komedia ludzka; kluczem do całości, zakrojonej na 137 pozycji (85 utworów ukończonych, reszta w formie notatek i fragmentów) jest Ojciec Goriot (1834-35), gdzie Balzac wprowadził postacie pojawiające się później w innych utworach. Komedia ludzka jest pełnym, realistycznym obrazem społeczeństwa francuskiego od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej po rządy Ludwika Filipa. Balzac był także autorem nowel o tematyce średniowiecznej, pięciu dramatów; zajmował się również dziennikarstwem i krytyką literacką. Do twórczości Balzaca nawiązywali w swych dziełach najwięksi pisarze realizmu krytycznego.
Kobiety odgrywały w życiu Balzaca ważną rolę. Przez wiele lat kochał, aż wreszcie w 1850 r. poślubił w Berdyczowie Polkę, Ewelinę Hańską. W swoich powieściach, zmieniając dotychczasową literacką modę, portretował kobiety dojrzałe (to znaczy po trzydziestce) – stąd powstało określenie kobiety w wieku balzakowskim, pochodzące od tytułu powieści Balzaca Kobieta trzydziestoletnia.
W Polsce wydano 8-tomowy Wybór dzieł (1880-84); od 1909 Tadeusz Boy-Żeleński przetłumaczył i wydał 34 utwory Balzaca.
Zamysł stworzenia panoramy francuskiego społeczeństwa XIX wieku kształtował się powoli. Do roku 1830 powstające utwory były oddzielne, początkowo drukowane w odcinkach. Wyszły dwa tomy Sceny z życia prywatnego, które po dwóch latach rozrosły się do 4 tomów. W roku 1833 Balzac postanowił połączyć napisane i projektowane powieści w jeden cykl, określony przez niego w 1841 roku nazwą Komedia ludzka. Zgodnie z zamysłem twórcy, człowiek był rozpatrywany w nim jako gatunek przyrodniczy, a jego opis miał być zawarty w przeszło 130 utworach (napisał ich 91, były to powieści, opowiadania i szkice), w których występuje ponad 2000 postaci, obecnych wielokrotnie w różnych książkach. Cykl obejmuje okres Pierwszego Cesarstwa, Restauracji i Monarchii Lipcowej (1815–1846).
Od 1973 na terenie obecnej dzielnicy Bielany w Warszawie znajduje się ulica imienia Honoriusza Balzaka.
Jean Baptiste Édouard Detaille (ur. 5 października 1848 w Paryżu, zm. 23 grudnia 1912 tamże) – francuski malarz akademicki, batalista.
Pochodził z rodziny o tradycjach wojskowych, studiował pod kierunkiem Jeana Meissoniera. W czasie wojny francusko-pruskiej był oficjalnym malarzem armii i brał bezpośredni udział w walkach. W latach 1879-1884 wiele podróżował po Europie, był również w Tunezji z francuskim korpusem ekspedycyjnym. Od 1867 wystawiał z powodzeniem w paryskim Salonie, był członkiem Académie des beaux-Arts i od 1895 prezydentem Société des artistes français. Trzykrotnie nagradzano go Legią Honorową, przyczynił się do założenia Musée de l'Armée w Paryżu.
Detaille malował wyłącznie obrazy o tematyce wojskowej, były to sceny z życia codziennego wojska, ćwiczeń, musztry i parad. Artysta malował również dynamiczne sceny batalistyczne ilustrując wydarzenia mu współczesne, jak i historyczne. Jego prace odznaczają się realizmem i dbałością o szczegóły, artysta pracował wolno i dokładnie, często korzystając z eksponatów muzealnych. Naturalistyczne i szokujące widza przedstawienia pól bitewnych były czasami źle przyjmowane i malarz musiał wycofywać swoje prace z wystaw.
W latach 1902-1905 Detaille namalował tryptyk Vers la gloire w absydzie Panteonu w Paryżu. Był również autorem kilku bogato ilustrowanych publikacji na temat umundurowania armii francuskiej, które stanowią dzisiaj cenne źródło informacji historycznych.
Alexandre Desplat (ur. 23 sierpnia 1961 w Paryżu) – francuski kompozytor muzyki filmowej. Zdobywca dwóch Oscarów za muzykę do filmów Grand Budapest Hotel (2014) i Kształt wody (2017).
Alexandre Michel Gérard Desplat urodził się 23 sierpnia 1961 w Paryżu we Francji. Jego rodzice: matka – Greczynka i ojciec – Francuz, poznali się na uniwersytecie w Kalifornii, a po ślubie przenieśli się do Paryża, gdzie urodził się Alexandre. Starszym bratem Alexandre’a jest Vic Desplat. W wieku pięciu lat Desplat rozpoczął naukę gry na fortepianie, a następnie na flecie i trąbce. W młodości interesował się muzyką jazzową, brazylijską i afrykańską, a wkrótce również muzyką filmową i kinematografią amerykańską.
Studia kompozytorskie podjął w Konserwatorium Paryskim (Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris), pobierając nauki u takich profesorów jak Claude Ballif, Iannis Xenakis. Po ukończeniu studiów odbył także kurs orkiestracji w Los Angeles pod kierunkiem Jacka Hayesa.
Po ukończeniu studiów Desplat komponował głównie do francuskich przedstawień teatralnych. Pracował także jako policjant. Pierwszym filmem pełnometrażowym do którego skomponował muzykę było Ki lo sa? Roberta Guédiguiana z 1985 r. Do 1990 roku stworzył jeszcze oprawę muzyczną do dwóch francuskich filmów pełnometrażowych, serialu animowanego Pif i Herkules i kilku filmów krótkometrażowych. W latach 1987–1988 współpracował z piosenkarzem Erikiem Moreną pisząc i aranżując muzykę do jego piosenek.
Na początku swojej kariery Desplat poznał swoją przyszłą żonę, skrzypaczkę Dominique Lemonnier. Razem rozpoczęli wspólną współpracę. Dominique często wykonuje partie solowe w muzyce tworzonej przez Desplata, jest także często producentem jego prac. W 1996 r. na potrzeby muzyki do filmu Wielce skromny bohater, stworzyli kwintet smyczkowy Traffic Quintet. Kwintet wykonuje niekiedy partie smyczkowe w muzyce Desplat, on sam aranżuje także na potrzeby koncertowe kwintetu muzykę swoją i innych twórców.
Po 1990 roku jego kariera kompozytorska znacznie się rozwinęła. Desplat skomponował muzykę do wielu produkcji telewizyjnych, krótkometrażowych, reklam telewizyjnych. Pisał także do filmów kinowych. W 1994 r. nawiązał współpracę z reżyserem Jacques’em Audiardem przy jego debiucie reżyserskim Patrz na upadających mężczyzn (Regarde les hommes tomber). Współpracę z Audiardem Desplat kontynuuje do dzisiaj. Napisał muzykę do kolejnych sześciu filmów reżysera. W 1996 r. współpracował z reżyserką Marion Vernoux przy filmie Love, etc. w późniejszym czasie komponując muzykę do jej trzech kolejnych filmów. W 1996 r. otrzymał także swoją pierwszą nominację do Cezara za muzykę do filmu Wielce skromny bohater Audiarda. W 1998 r. skomponował muzykę do filmu Une minute de silence Florenta Emilia Siriego, z którym także nawiązał długotrwałą współpracę (cztery kolejne fillmy reżysera). Kompozycje te umocniły pozycję Desplat we francuskim przemyśle filmowym.
Po 2000 roku Desplat nadal pracował przy produkcjach francuskich lub koprodukcjach europejskich (m.in. brytyjsko – francuski film Obrona Łużyna, kiedy to po raz pierwszy nagrywał muzykę z londyńską London Symphony Orchestra, z którą współpracował wielokrotnie w latach późniejszych). Nawiązywał także kolejne długotrwałe współprace z reżyserami (w roku 2003 film Inquitudes Gilles’a Bourdosa i dwa kolejne filmy reżysera w późniejszych latach). W 2002 Desplat otrzymał drugą nominację do Cezara za muzykę do filmu Na moich ustach Jacques’a Audiarda.
Większy rozgłos przyniosła kompozytorowi muzyka do filmu Petera Webbera Dziewczyna z perłą w 2003 r. Film zdobył na świecie wiele nagród i nominacji, a sam Desplat został nominowany do Złotego Globu, nagrody BAFTA i Europejskiej Nagrody Filmowej. Kompozycja ta przyniosła mu uznanie krytyków i rozgłos w Hollywood. W 2004 Desplat napisał muzykę do m.in. filmu Narodziny z Nicole Kidman, a w 2005 do takich filmów jak Syriana Stephena Gaghana (druga nominacja do Złotego Globu) i Firewall. Kompozytor nie rezygnował jednak z komponowania do filmów europejskich. W 2005 uznanie przyniosła mu muzyka do filmu W rytmie serca Jacques’a Audiarda. Desplat zdobył za nią swojego pierwszego Cezara, a także Srebrnego Niedźwiedzia na 55. MFF w Berlinie i nagrodę Étoile d’Or.
W 2006 Desplat skomponował muzykę do m.in. filmu Królowa, za którą otrzymał swoją pierwszą nominację do Oscara, a także do filmu Malowany welon, za którą otrzymał Złotego Globa. W kolejnych latach kompozytor współpracował z takimi reżyserami jak Ang Lee przy filmie Ostrożnie, pożądanie, David Fincher przy filmie Ciekawy przypadek Benjamina Buttona (nominacja do Oscara, Złotego Globu i nagrody BAFTA), Wes Anderson przy filmach Fantastyczny pan Lis (nominacja do Oscara i BAFTA), Kochankowie z Księżyca i Grand Budapest Hotel, Roman Polański przy filmach Autor widmo (nagroda Cezar), Rzeź, Wenus w futrze i Prawdziwa historia, George Clooney przy filmie Idy marcowe, Obrońcy skarbów i Suburbicon, Stephen Daldry przy filmie Strasznie głośno, niesamowicie blisko. W 2010 r. nagrodę BAFTA, czwartą nominację do Oscara i nominację do Złotego Globu przyniosła mu muzyka do filmu Jak zostać królem. Desplat skomponował muzykę także do takich kasowych produkcji jak Złoty kompas (2007), Saga „Zmierzch”: Księżyc w nowiu (2009), Harry Potter i Insygnia Śmierci część I (2010) i Część II (2011). Projekty te przyniosły mu duży rozgłos oraz dużą popularność w Hollywood.
W 2010 Desplat był członkiem jury konkursu głównego na 63. MFF w Cannes. Poza tym kompozytor prowadzi warsztaty mistrzowskie na uniwersytecie w Paryżu i w Royal College of Music w Londynie. 14 lipca 2011 kompozytor został odznaczony kawalerskim orderem Legii Honorowej.
W 2014 Desplat napisał muzykę m.in. do kasowego rebootu serii filmów o Godzilli: Godzilla, a także do kolejnego filmu Wesa Andersona: Grand Budapest Hotel i filmu Gra tajemnic Mortena Tylduma. We wrześniu 2014 Desplat był przewodniczącym jury konkursu głównego na 71. MFF w Wenecji (jako pierwszy w historii kompozytor na tym stanowisku). Kompozycje z roku 2014 przyniosły Desplatowi szereg nagród. Otrzymał on siódmą nominację do Złotego Globu (za Grę tajemnic), nagrodę BAFTA i Grammy (obie za muzykę do filmu Grand Budapest Hotel), a także podwójną nominację do Oscara (siódma i ósma nominacja w karierze) za muzykę do Gry tajemnic i Grand Budapest Hotel. Za muzykę do Grand Budapest Hotel otrzymał Oscara.
W 2016 współpracował m.in. z Lukiem Bessonem przy filmie Valerian i miasto tysiąca planet oraz z Guillermo del Toro przy filmie Kształt wody.
Alexandre Desplat poślubił skrzypaczkę Dominique Lemonnier. Wspólnie mają dwie córki: Ninon i Antonię.
Poza wymienionymi kompozycjami, Alexandre Desplat skomponował muzykę do m.in.
Owlapps.net - since 2012 - Les chouettes applications du hibou