Լեոնիդ Պաստեռնակ

Լեոնիդ Օսիպովիչ Պաստեռնակ (ռուս.՝ Леонид Осипович Пастернак, փաստաթղթերի համաձայն՝ Ավրում Իցխոկ-Լեյբ (ռուս.՝ Аврум Ицхок-Лейб) կամ Իսահակ Իոսիֆովիչ, Պաստեռնակ ռուս.՝ Исаак Иосифович, Пастернак, նաև Պոստեռնակ (ռուս.՝ Постернак), մարտի 22 (ապրիլի 3), 1862, Օդեսա, Q25433208?, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 31, 1945(1945-05-31)^[…], Օքսֆորդ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), ռուս գեղանկարիչ և գծանկարիչ, ժանրային կոմպոզիցիաների ու գրքերի նկարազարդումների վարպետ։ Գրող Բորիս Պաստեռնակի ու ճարտարապետ Ալեքսանդր Պաստեռնակի հայրն է։

Կենսագրություն

Ավրում Իցխոկ-Լեյբ Պոստեռնակը ծնվել է 1862 թվականի մարտի 22-ին (նոր տոմարով՝ ապրիլի 3) Օդեսայում, հրեայի ընտանիքում։ Նրանից բացի ընտանիքում եղել են ևս հինգ երեխաներ։ Նրա հայրը՝ Իոսիֆ (Օսիպ) Կիվովիչ Պոստեռնակը, վարձակալել է Սլոբոդկայի Ռոժդեստվենսկի փողոցի № 9 տանը տեղակայված հյուրանոցի ութ համար, ուր տեղափոխվել է ապագա նկարչի ողջ ընտանիքը, երբ նա դեռ երեխա էր։ Պապը՝ Կիվա-Իցխոկ Պոստեռնակը, եղել է Օդեսայի հրեական հուղարկավորումների եղբայրության (խևրա կադիշա) հիմնադիրներից մեկը։

Մանուկ հասակում հետաքրքրություն է ցուցաբերել նկարչության նկատմամբ, սակայն ծնողները հավանության չեն արժանացրել նրա այդ հակումը։ 1879 թվականից մինչև 1881 թվականը Լեոնիդը սովորել է Օդեսայի նկարչական դպրոցում, սակայն նկարչի մասնագիտությունն ընտրել է ոչ միանգամից։ 1881 թվականին նա ընդունվել է Մոսկվայի համալսարան և երկու տարի սովորել բժշկական ֆակուլտետում։ 1883 թվականին տեղափոխվել է Նովոռոսիյսկի համալսարան (Օդեսա), որտեղ երկու տարի սովորել է իրավաբանական ֆակուլտետում մինչև 1885 թվականը (1883-1884 ակադեմիական տարվա ուսանողների և 1885 թվականի շրջանավարտների ցանկում գրանցված է որպես Իցխոկ Պոստեռնակ, ռուս.՝ Ицхок Постернак)։

Համալսարանական կրթությանը զուգահեռ Լեոնիդ Պաստեռնակը շարունակել է զբաղվել գեղանկարչությամբ։ 1882 թվականին նա պարապել է Մոսկվայում՝ Ե. Սորոկինի դպրոց-ստուդիայում։ 1880-ական թվականների կեսերին սովորել է Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիայում, որտեղ աշակերտել է Գերտերիխին ու Լիցեն-Մեյերին, ինչպես նաև օֆորտի դասեր է առել Իվան Շիշկինից։

Այն բանից հետո, երբ նրա «Նամակ տնից» (ռուս.՝ «Письмо из дому») նկարը Տրետյակովյան պատկերասրահի համար գնում է Պավել Տրետյակովը, նա որոշում է տեղափոխվել Մոսկվա, որտեղ 1889 թվականին ամուսնանում է դաշնակահարուհի Ռոզալիա Իսիդորովնա (Ռայցա կամ Ռոզա Սրուլևնա) Կաուֆմանի հետ, ով մինչ այդ դասավանդում էր Ռուսական երաժշտական միության Օդեսայի երաժշտական դպրոցի դաշնամուրի դասարանում (առաջին որդու՝ Բորիսի ծննդյան մասին սինագոգային գրությունում հիշատակվում է որպես Իսահակ Իոսիև Պոստեռնակ)։

Լեոնիդ Պաստեռնակը մասնակցել է Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերության ամենամյա ցուցահանդեսներին։ Անդամակցել է «Արվեստի աշխարհ» միությանը։ 1880-ական թվականների վերջին ու 1890-ական թվականների սկզբին դասավանդել է նկարիչ-ճարտարապետ Անատոլի Գունստի Գեղեցիկ արվեստների ուսումնարանում։ 1894 թվականին Լեոնիդ Պաստեռնակը հրավիրվում է դասավանդելու Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանում և համաձայնում՝ նախապես պայմանավորվելով, որ չի կնքվելու։

1921 թվականին Լեոնիդ Պաստեռնակը կնոջ ու դուստրերի հետ մեկնել է Գերմանիա բուժվելու նպատակով, սակայն ապաքինվելուց հետո նրանք չեն վերադարձել ԽՍՀՄ։ Տարագրության ընթացքում Լեոնիդ Պաստեռնակն ստեղծել է Ալբերտ Այնշտայնի, Ռայներ Մարիա Ռիլկեի, Դ. Օսբորնի դիմանկարները։ 1924 թվականին մասնակցել է դեպի Պաղեստին կատարված պատմաազգագրական գիտարշավի, որ կազմակերպել էր Ա. Է. Կոգանը։ Գրել է եբրայերեն ու ռուսերեն լույս տեսած «Ռեմբրանդտն ու հրեականությունը նրա արվեստում» (ռուս.՝ «Рембрандт и еврейство в его творчестве», 1923) գիրքը։

1938 թվականին հեռացել է Գերմանիայից ու բնակություն հաստատել Անգլիայում։

Լեոնիդ Պաստեռնակը մահացել է 1945 թվականի մայիսի 31-ին Օքսֆորդում։ Ռոզալյա Պաստեռնակը մահացել էր նրանից առաջ՝ 1939 թվականին։

Լեոնիդ Պաստեռնակի անունով կոչվել է փողոց Թել Ավիվում։

Նկարչի ծննդյան 150-ամյակի առթիվ Օդեսայում տեղի է ունեցել նրա աշխատանքների ցուցահանդեսը, ինչպես նաև բացվել է հուշատախտակ, ինչին ներկա են եղել նրա ժառանգները։

Ընտանիք

• Կինը՝ Ռոզալիա Իսիդորովնա (Ռայցա կամ Ռոզա Սրուլևնա) Կաուֆման,
• Որդի՝ Բորիս Պաստեռնակ, գրող, բանաստեղծ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր,
  • Թոռնուհի՝ Ելենա Պաստեռնակ, բանասեր, Մոսկվայի պետական համալսարանի պրոֆեսոր,
  • Թոռ՝ Եվգենի Պաստեռնակ,
• Որդի՝ Ալեքսանդր Պաստեռնակ, ինժեներ, ճարտարապետ, քաղաքաշինարար ու մանկավարժ,
• Դուստր՝ Ժոզեֆինա Պաստեռնակ,
• Դուստր՝ Լիդիա Պաստեռնակ,
  • Թոռնուհի՝ Լիզա Պաստեռնակ-Սլեյտեր, Օքսֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր,
• Զարմուհի (քրոջ՝ Խասի Իոսիֆովնա Պաստեռնակի ու գյուտարար Միխայիլ Ֆիլիպովիչ Ֆրեյդենբերգի դուստրը)՝ Օլգա Միխայլովնա Ֆրենդենբերգ, բանասեր,
• Լեոնիդ Պաստեռնակի քրոջ՝ Եկատերինա Օսիպովնա Յակոբսոնի թոռն է ֆրանսիացի նկարիչ Ֆիլիպ Գերմանովիչ Գոզիասոնը։

Աշխատանքներ

• Աշխատելիս (ռուս.՝ За работой), էտյուդ, յուղաներկ
• Ա. Ռուբինշտեյնի դիմանկարը (1886)
• Լև Տոլստոյի «Պատերազմ և խաղաղություն» վեպի նկարազարդումներ
• Լև Տոլստոյի «Հարություն» վեպի նկարազարդումներ (1899)
• Միխայիլ Լերմոնտովի «Դիմակահանդես» պիեսի նկարազարդումներ (1891),
• Միխայիլ Լերմոնտովի «Մծիրի» պոեմի նկարազարդումներ (1891)
• «Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանի ուսուցիչների խորհրդի նիստ» (1902)
• Լև Տոլստոյն ընտանիքի հետ Յասնայա Պոլյանայում (1902)
• «Լուրեր հայրենիքից» (ռուս.՝ Вести с родины)
• Ս. Ս. Շայկևիչի դիմանկարը
• Ա. Բ. Վիսոցկայայի դիմանկարը, 1912, գունամատիտ
• Ա. Բ. Վիսոցկայայի դիմանկարը, 1912, գունամատիտ
• Մաքսիմ Գորկու դիմանկարը (1906)
• Ա. Ն. Սկրյաբինի դիմանկարը (1909)
• Իլ. Մ. Մեչնիկովի դիմանկարը (1911)
• Վյաչեսլավ Իվանովի դիմանկարը (1915)
• Երաժշտության դասեր, 1909, գունամատիտ
• Հարազատների մոտ (1891), յուղաներկ, կտավ

Մատենագրություն

• Л. Пастернак. Рембрандт и еврейство в его творчестве. Берлин։ Издательство С. Д. Зальцмана, 1923 (на русском языке); Берлин։ Явне, 1923 (на иврите).

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

• Леонид Пастернак на «Родоводе». Дерево предков и потомков
• Leonid Pasternak’s site Արխիվացված 2008-07-24 Wayback Machine
• Biography of Leonid Pasternak
• Evgeny Pasternak Творчество Л. Пастернака
• Биография Пастернака
• Биография Пастернака Արխիվացված 2005-02-21 Wayback Machine
• Биография Пастернака Արխիվացված 2005-05-03 Wayback Machine
• Биография Արխիվացված 2006-06-11 Wayback Machine
• Биография Արխիվացված 2017-09-03 Wayback Machine
• Леонид Осипович Пастернак. Россия в карандаше(չաշխատող հղում) на сайте Руниверс
• «Борис Пастернак. Жизнь замечательных людей.» Книга Дм. Быкова содержит много интересных сведений про отца поэта.
• Пастернаки в Англии

1. Բորիս Պաստեռնակ
2. Եվգենյա Պաստեռնակ
3. Ալեքսանդր Պաստեռնակ
4. Զինաիդա Պաստեռնակ
5. Եվգենի Պաստեռնակ
6. Պերեդելկինոյի գերեզմանատուն
7. Սառա Լեբեդևա
8. Գեներալը (ֆիլմ, 1992)
9. Չիստոպոլ
10. Տատյանա Սուխոտինա-Տոլստայա
11. Բորիս Ֆոգել
12. Ալեքսեյ Այզենման
13. Օսիպ Բրազ
14. Ռայներ Մարիա Ռիլկե
15. Գենադի Այգի
16. Սերգեյ Սուդեյկին
17. Անատոլի Գունստ
18. Ժամանակակից ճարտարապետների միավորում
19. Դմիտրի Բիկով
20. Ենգիբարովին հանդիսատեսներից